Philosophical Implications of the Changing Image of the Natural Reality
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2019.054Keywords
philosophy of nature, causality and chaos, the beginning of the Universe and time, cosmological models, dissipative structureAbstract
Thanks to the development of natural sciences, we are able to engage in a dialogue with nature. Contemporary physical theories and cosmological models, however, change the classic ways of describing many processes in the Universe. A good example of this are the traditional concepts of chance and chaos, which are currently losing their intuitive sense. The development of new categories of concepts presenting the role of chance in shaping new structures of nature becomes another chance to overcome many philosophical simplifications, in which case is treated in opposition to the causal explanation of phenomena.
Contents of this paper should be viewed as an attempt to indicate the enormity of research areas where the new conceptual categories are being developed within the new image of reality, which initially can be named “a bifurcative image”. It is only the attempt to search for the correct definition for a new image of nature, which is shaped by the development of modern scientific theories to a considerable degree.
References
Andronov Aleksander Aleksandrovich, Eugenie Leontovich-Andronowa, I. I. Gordon, A. G. Maier. 1971. Theory of Bifurcations of Dynamic Systems on a Plane. Jerusalem: Israel Program for Scientific Translations.
Arnold Wladimir Igorevich. 1975. Równania różniczkowe zwyczajne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Barrow John D. 1995. Teorie wszystkiego. W poszukiwaniu ostatecznego wyjaśnienia, przeł. Jan Czerniawski, Tomasz Placek. Kraków: Znak.
Coveney Peter, Roger Highfield. 1997. Granice złożoności. Poszukiwania porządku w chaotycznym świecie, przeł. Piotr Amsterdamski. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Czernawski D. S., J. M. Romanowski, N. W. Stiepanowa. 1979. Modelowanie matematyczne w biofizyce, przeł. E. Skrzypek. Warszawa: PWN.
Davies Paul. 1996. Plan Stwórcy. Naukowe podstawy racjonalnej wizji świata, przeł. Marek Krośniak. Kraków: Znak.
Dyk Wiesław. 1996. „Termodynamiczne aspekty genezy życia”. Z Zagadnień Przyrodoznawstwa i Filozofii Przyrody 11: 156–163.
Greene Brian. 2002. Piękno Wszechświata. Superstruny, ukryte wymiary i poszukiwanie teorii ostatecznej, przeł. Ewa L. Łokas, Bogumił Bieniok. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Grobler Adam. 2006. Metodologia nauk. Kraków: Wydawnictwo Aureus – Wydawnictwo Znak.
Heller Michał, Józef Życiński. 1996. Dylematy ewolucji. Tarnów: Wydawnictwo Biblos.
Heller Michał. 1993. Fizyka ruchu i czasoprzestrzeni. Warszawa: PWN.
Heller Michał. 1997. Mechanika kwantowa dla filozofów. Kraków: Wydawnictwo Biblos.
Heller Michał. 1997. Uchwycić przemijanie. Kraków: Znak.
Heller Michał. 2012. Filozofia przypadku. Kosmiczna fuga z preludium i codą. Kraków: Copernicus Center Press.
Linde Andrei Dmitriyevich. 1986. „Eternally Existing Self-Reproducing Chaotic Inflationary Universe”. Physics Letters B 175 (4): 395–400.
Peacocke Arthur R. 1986. God and the New Biology. San Francisco: Harper & Row.
Penrose Roger. 1997. Makroświat, mikroświat i ludzki umysł, przeł. Piotr Amsterdamski. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Penrose Roger. 2006. Cienie umysłu. Poszukiwanie naukowej teorii świadomości, przeł. Piotr Amsterdamski. Poznań: Zysk i S-ka.
Penrose Roger. 2011. Cykle czasu. Nowy niezwykły obraz Wszechświata, przeł. Bogumił Bieniok, Ewa L. Łokas. Warszawa: Prószyński i S-ka.
Poczobut Robert. 2006. „System – struktura – emergencja”. W: Struktura i emergencja, red. Michał Heller, Janusz Mączka, 11–38. Tarnów: Polska Akademia Umiejętności, Wydawnictwo Biblos.
Popper Karl Raimund, John Carew Eccles. 1977. The Self and Its Brain. New York: Springer International.
Popper Karl Raimund. 1996. Świat skłonności, przeł. Piotr Amsterdamski. Kraków: Znak.
Popper Karl Raimund. 1996. Wszechświat otwarty. Argument na rzecz indeterminizmu, przeł. Adam Chmielewski. Kraków: Znak.
Prigogine Ilya, Isabelle Stengers, 1990. Z chaosu ku porządkowi. Nowy dialog człowieka z przyrodą, przeł. Katarzyna Lipszyc. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Reichenbach Hans. 1949. The Theory of Probability: An Inquiry into the Logical and Mathematical Foundations of the Calculus of Probability, przeł. Ernest H. Hutten, Maria Reichenbach. Berkeley, Los Angeles: University of California Press.
Smolin Lee. 2013. Time Reborn. From the Crisis in Physics to the Future of the Universe. Boston, New York: Hunghton Mifflin Harcourt.
Szlenk Wiesław. 1982. Wstęp do teorii gładkich układów dynamicznych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Śleziński Krzysztof. 2003. „Determinizm i indeterminizm w dyskusji metanaukowej połowy XX wieku”. Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne 4: 301–310.
Śleziński Krzysztof. 2006. „Koncepcja przyczynowości u Karla R. Poppera”. Ruch Filozoficzny 63 (1): 69–80.
Śleziński Krzysztof. 2012. „Prawdopodobieństwo w argumentacji filozoficznej”. Bielsko-Żywieckie Studia Teologiczne 13: 249–260.
Weinberg Steven. 1994. Sen o teorii ostatecznej, przeł. Piotr Amsterdamski. Warszawa: Wydawnictwo Alkazar.
Życiński Józef. 1992. „Filozoficzne aspekty matematyczności przyrody”. W: Filozofować w kontekście nauki, red. Michał Heller, Józef Życiński, Alicja Michalik, 23–42. Kraków: Znak.
Życiński Józef. 2009. Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
Stats
Number of views and downloads: 452
Number of citations: 0