Narcyz Łubnicki: twórca teorii poznania, logiki, metodologii i historii filozofii w UMCS
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2025.025Słowa kluczowe
Łubnicki, teoria poznania, metodologia nauk, racjonalizm, antydogmatyzm, postulatywizm, antropologia filozoficzna, etyka opisowaAbstrakt
W tekście przedstawiona jest postać Narcyza Łubnickiego (1904–1988) jako twórcy środowiska filozoficznego w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Omówiona jest jego przedwojenna postawa filozoficzna oraz dorobek stworzony podczas studiów w Wolnej Wszechnicy Polskiej oraz w Sorbonie. Scharakteryzowany jest jego powojenna działalność organizatorska w UMCS, tworzenie katedr i zakładów oraz Polskiego Towarzystwa Filozoficznego. Analizie poddana jest tematyka badawcza Narcyza Łubnickiego w dziedzinach teorii poznania, logiki, metodologii nauk, historii filozofii europejskiej, w etyce opisowej oraz antropologii filozoficznej. Omówione są główne prace w postaci monografii oraz artykułów, a także wyboru tekstów popularyzujących filozofię i naukę. Scharakteryzowane są główne cechy postawy filozoficznej Łubnickiego: racjonalizm i empiryzm metodologiczny, antydogmatyzm i antyabsolutyzm, w szczególności postulatywizm jako zasada argumentowania i uzasadniania twierdzeń i tez filozoficznych.
Bibliografia
Łubnicki Narcyz. 1934. Zasada ekonomii w świetle krytyki epistemologicznej. Warszawa: Gebethner i Wolff.
Łubnicki Narcyz. 1937. „Podstawowe momenty światopoglądu pozytywistycznego”. Kwartalnik Filozoficzny XIV, no. 1: 41-53.
Łubnicki Narcyz. 1948/49. “Epistemological problems of dialectical materialism”. Synthese, vol. VII, no 4/5: 274-296.
Łubnicki Narcyz. 1949. “O likwidowaniu zagadnień metafizycznych przez zastosowanie metody postulatów”. Ruch Filozoficzny XVII, no. 1–3: 39–44.
Łubnicki Narcyz. 1951. Elementy logiki. Warszawa: PWN.
Łubnicki Narcyz. 1953. „Descartes a nowożytny materializm”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, vol. VIII, 1: 1-37.
Łubnicki Narcyz. 1956. „Zagadnieniach epistemologicznych w dziedzinie etyki”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio F, vol. XL, 1: 1-31.
Łubnicki Narcyz. 1962. “O ostatecznym uzasadnieniu.” Studia Filozoficzne 4: 151–159.
Łubnicki Narcyz. 1963. Nauka poprawnego myślenia, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie.
Łubnicki Narcyz. 1964. Zarys logiki: semantyka i logika formalna, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Łubnicki Narcyz. 1969. „’Filozofia uniwersalna’ Teilharda de Chardin”. Studia Filozoficzne nr 6(61): 3-54.
Łubnicki Narcyz. 1973. Światopoglądy. Warszawa: PWN.
Cackowski Zdzisław. 1965. „O twórczości naukowej prof. Narcyza Łubnickiego”. Studia Filozoficzne nr 2 (41): 3-11.
Cackowski Zdzisław. 1974. „50-lecie działalności naukowej i nauczycielskiej prof. dra Narcyza Łubnickiego”. Studia Filozoficzne nr 10 (107): 79-83.
Dębowski Józef. 1989-1990. „Narcyz Łubnicki. Krytyka bezpośredniości. Immediatyzm – metodologiczny postulatywizm – praksizm”. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio 1, 14-15: 1-18.
Dębowski Józef. 1989. „Podstawowe momenty koncepcji gnozeologicznej Narcyza Łubnickiego. Kognicjonizm, empiryzm, prezentyzm, nominalizm, antydogmatyzm, relatywizm, immediatyzm postulatywny i praksizm”. Edukacja Filozoficzna vol. 9: 349-394.
Dębowski Józef. 2003. „Narcyz Łubnicki”. Edukacja Filozoficzna 35: 167-188.
Kwiatkowski Tadeusz. 1965. „Trzydziestopięciolecie działalności naukowej prof. dr N. Łubnickiego”. Studia Filozoficzne nr 2(41): 227-228.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Marek Hetmański
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 12
Liczba cytowań: 0
