The Importance of Evaluative Thinking and the Excess of Scientific Effectiveness - Inspirations from Henryk Elzenberg’s Thought
DOI:
https://doi.org/10.12775/RF.2021.033Słowa kluczowe
science, culture, Henryk Elzenberg, axiology, evaluative thinkingAbstrakt
The dynamics of changes in science inevitably, but also increasingly urgently begins to include ethical reflection. These issues include such problems as: the gap between the prestige of scientific and didactic activity, building scientific achievements solely through the prism of their carrying capacity, or the lack of influence of science on social and cultural life. The dominant role in shaping teaching standards is played by such phenomena as parameterization, indexing, coefficients or accreditation, while the normative space of scientific activity is no longer subject to such obvious standardization. The educational and cultural role of the people of science devalues towards entrepreneurship and effectiveness. Based on Henryk Elzenberg’s views on the excess of the importance of science to the detriment of evaluative thinking, it can be noted that contemporary academic expertise does not seem to pursue any axiological connotations, which in the long run is a highly disturbing advantage for culture.
Bibliografia
Chutorański Maksymilian, Szwabowski Oskar. 2018. „Parametryzacja, humanistyka i los mieszkańców Rapa Nui”. Rocznik Lubuski 44, 2: 145–163.
Elzenberg Henryk, O „wąskim” pojmowaniu nauki, w: Materiały Henryka Elzenberga, Archiwum PAN, teczka 50.
Elzenberg Henryk. 2002. Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Toruń: Wydawnictwo UMK.
Elzenberg Henryk. 2002. Pisma aksjologiczne, oprac. Lesław Hostyński, Andrzej Lorczyk, Agnieszka Nogal. Lublin: Wyd. UMCS.
Filek Jacek. 2001. Filozofia jako etyka. Kraków: Znak.
Kazimierz Szewczyk. 1999. Wychować człowieka mądrego. Zarys etyki nauczycielskiej. PWN, Warszawa.
Lekka-Kowalik Agnieszka. 2004. „Dlaczego nauka nie może być wolna od wartości”. Roczniki Filozoficzne 52, 2: 275–293.
Lekka-Kowalik Agnieszka. 2009. „Uniwersytet jako firma usługowa. Szansa czy klęska?”. Ethos 85–86, 1–2: 52–69.
Løgtsrup Knud Ejler, After the Ethical Demand, transl. S. Dew, M. van Kooten. Århus 2002.
Mazur Tomasz. 2004. Zbawienie przez filozofię. Interpretacja twórczości Henryka Elzenberga. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Mokrzan Michał, Songin-Mokrzan Marta. 2020. „Fast science, neoliberalne reżimy produktywności oraz technologie ICT: Uniwersytet w czasach pandemii COVID-19”. Prace Etnograficzne 48: 1–21.
Niemczuk Andrzej. 2012. „Diagnoza i terapia aksjologii”. W: Aksjologia współczesności. Problemy i kontrowersje, red. Bogumiła Truchlińska. 27–35. Lublin: Wyd. UMCS.
Piórczyński Józef. 1997. Mistrz Eckhart – Mistyka jako filozofia. Wrocław: FNP.
Skarga Barbara. 2015. Pisma rozproszone z lat 1989-2000, ed. Marcin Pańków. Warszawa: SENATOR.
Skibińska Ewa. 2005. „Nauczyciel akademicki w sytuacji urynkowienia edukacji wyższej”. In: Rynek i kultura neoliberalna a edukacji, ed. A. Kargulowa, S. M. Kwiatkowski, T. Szkudlarek. 211–221. Kraków: Oficyna Wyd. Impuls.
Songin-Mokrzan Marta. 2016. „Transformacja uniwersytetu. „Kultury audytu” i neoliberalne technologie zarządzania podmiotami społecznymi”. Kultura i Edukacja 3, 113: 242–257.
Suchodolski Bogdan. 1983. Wychowanie i strategia życia. Warszawa: WSiP.
Wiśniewski Ryszard. 1991. „Na marginesie aksjologii Henryka Elzenberga”. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filozofia 12, 228: 29–42.
Zaczyński Władysław Piotr. 1988. Metodologiczna tożsamość dydaktyki. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.
Zdrenka Marcin T. 1999. „Tylko prawda? (O Elzenbergowskiej niechęci do „psychozy poznania”)”. W: Postacie prawdy, ed. A. Jonkisz. Vol. 3. 125–137. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Zubelewicz Jan. 2007. „Kultura i nauka: Henryk Elzenberg”. W: Wartość i człowiek w 40. rocznicę śmierci Henryka Elzenberga, ed. Wojciech Słomski. 35–50. Warszawa: Katedra Filozofii Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Warszawie.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 622
Liczba cytowań: 0