Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Register
  • Login
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Home
  • Current
  • Archives
  • Announcements
  • About
    • About the Journal
    • Submissions
    • Editorial Team
    • Privacy Statement
    • Contact
  • Register
  • Login
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Censorship in the Library in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic against the Background of Discussions in Western Countries
  • Home
  • /
  • Censorship in the Library in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic against the Background of Discussions in Western Countries
  1. Home /
  2. Archives /
  3. No. 22 (2024) /
  4. Studia

Censorship in the Library in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic against the Background of Discussions in Western Countries

Authors

  • Zbigniew Romek Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie https://orcid.org/0000-0001-9878-5552

DOI:

https://doi.org/10.12775/Polska.2024.09

Keywords

censorship, libraries, political correctness, controversial books, freedom of speech

Abstract

The text contains a description of the functioning of the censorship system in the Polish People’s Republic, with particular emphasis on the censorship of libraries. The article presents discussions about various forms of censorship that occur in contemporary libraries in Western countries. The author draws attention to the lack of this type of discussion in the Third Polish Republic and the lack of reflection on sharing collections with controversial content.

Author Biography

Zbigniew Romek, Akademia Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie

Zbigniew Romek – dr hab., prof. Akademii Finansów i Biznesu Vistula w Warszawie; specjalizuje się w badaniu myśli historycznej oraz społecznej i politycznej XX–XXI w.; autor monografii: Olgierd Górka. Historyk w służbie myśli propaństwowej (1908–1955), Warszawa 1997; Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Warszawa 2010; Pokolenie Marca ’68. Wariant łódzki, Warszawa 2022.

References

Domke R., Propaganda sukcesu w prasie elementem kształtowania wizerunku Polski lat 70., jako dziesiątej potęgi ekonomicznej świata, w: Bibliologia polityczna. Praca zbiorowa, red. D. Kuźmina, Warszawa 2011, s. 298–309

Doyle T., Selection versus Censorhip in Libraries, „Collection Management” t. 27, 2002, nr 1, s. 15–25

Drygalski J., Kwaśniewski J., (Nie)realny socjalizm, Warszawa 1992

Dunin J., Biblioteka a wolność myśli, „Przegląd Biblioteczny” 1992, nr 1/4, s. 27–34

Górniak T., Saletra B., Cenzura w polskich bibliotekach naukowych w latach 1945–1989 na przykładzie Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego, w: Nie po myśli władzy. Studia nad cenzurą i zakresem wolności słowa na ziemiach polskich od wieku XIX do czasów współczesnych, red. D. Degen, M. Żynda, Toruń 2012, s. 263–279

Heckart R.J., The Library as a Marketplace of Ideas, „College & Research Libraries” t. 52, 1991, nr 6, s. 491–505

Ingarden R., O dyskusji owocnej słów kilka, „Przegląd Kulturalny” 1961, nr 48, [przedruk w:] J. Karpiński, Nie być w myśleniu posłusznym. Ossowscy, socjologia, filozofia, Londyn 1989, s. 193–195

Inspirator obywatelski. Przewodnik po nieformalnej edukacji obywatelskiej w bibliotekach publicznych i nie tylko…, red. G. Makowski, F. Pazderski, Warszawa 2011

Kamiński S.S., Zakazana książka. O ingerencji cenzury w gromadzenie zbiorów bibliotecznych w latach 1981–1989, „Bibliotekarz” 1992, nr 9, s. 2–7

Kisielewski S., Bez cenzury, Warszawa 1983

Klepka R., Medialna stronniczość polityczna jako nowa forma cenzury. Przypadek „Wiadomości” TVP, w: Cenzuro wróć? Mechanizmy ograniczania wolności słowa w Polsce po 1990 roku, red. Z. Romek, K. Kamińska-Chełminiak, Pułtusk–Warszawa 2018, s. 189–203

Kondek S.A., Papierowa rewolucja. Oficjalny obieg książek w Polsce w latach 1948–1955, Warszawa 1999

Korczyńska-Derkacz M., Książki szkodliwe politycznie, czyli akcja „oczyszczania” księgozbiorów bibliotek szkolnych, pedagogicznych i publicznych w latach 1947–1956, w: Niewygodne dla władzy. Ograniczanie wolności słowa na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, red. D. Degen, J. Gzella, Toruń 2010, s. 335–356

Lapèrie F., For sex, see librarian. Censure et bibliothèques aux Etats-Unis, „Bulletin des Bibliothèques de France” t. 30, 1994, nr 6, s. 46–52

Lindner J., Poprawność polityczna, w: Cenzuro wróć? Mechanizmy ograniczania wolności słowa w Polsce po 1990 roku, red. Z. Romek, K. Kamińska-Chełminiak, Pułtusk–Warszawa 2018, s. 29–45

Łuszpak A., „Nie poszliśmy więc do polityki. Ale oto polityka przyszła do nas” – rola bibliotekarza w okresie stalinowskim (w świetle materiałów zamieszczonych na łamach polskich czasopism zawodowych), „Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi” t. 12, 2018, s. 273–305

McMenemy D., Selection and Censorship. Librarians and Their Collections, „Library Review” t. 57, 2008, nr 5, s. 341–344

Moody K., Covert Censorship in Libraries. A Discussion Paper, „The Australian Library Journal” t. 54, 2005, nr 2, s. 138–147

Morgan C., Fighting the War Against Censorship. A National Perspective, „Library Journal” t. 120, 1995, nr 17, s. 36–38

Paul M., Zając M., Otwarci / ostrożni / niezdecydowani. Opinie i postawy bibliotekarzy publicznych względem kontrowersyjnych książek dla dzieci, Warszawa 2022

Romek Z., Cenzura a nauka historyczna w Polsce 1944–1970, Warszawa 2010

Romek Z., System cenzury w PRL, w: T. Strzyżewski, Wielka księga cenzury PRL w dokumentach, Warszawa 2015, s. 9–27

Strzyżewski T., Matrix czy prawda selektywna? Antycenzorskie retrospekcje, Wrocław 2006

Sturges S., Limits to Freedom of Expression? Considerations Arising from the Danish Cartoon’s Affair, „IFLA Journal” t. 32, 2006, nr 3, s. 181–188

Tischner J., Nauka w czasach zniewolenia, „Tygodnik Powszechny” 1990, nr 43, s. 2

Żmigrodzki Z., Patologia biblioteczna, Katowice 1996

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Published

2025-04-18

How to Cite

1.
ROMEK, Zbigniew. Censorship in the Library in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic against the Background of Discussions in Western Countries . Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały. Online. 18 April 2025. No. 22, pp. 181-195. [Accessed 4 July 2025]. DOI 10.12775/Polska.2024.09.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Issue

No. 22 (2024)

Section

Studia

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

Stats

Number of views and downloads: 110
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Browse Author Index
  • Issue archive

User

User

Current Issue

  • Atom logo
  • RSS2 logo
  • RSS1 logo

Information

  • For Readers
  • For Authors
  • For Librarians

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tags

Search using one of provided tags:

censorship, libraries, political correctness, controversial books, freedom of speech
Up

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop