O przyczynach i skutkach szerszego ujęcia „zstępnych” oraz „wstępnych” w ustawie o podatku od spadków i darowizn

Abstrakt

Jednym z kluczowych elementów podatku od spadków i darowizn, od którego uzależniona jest wysokość kwoty wolnej od podatku i stawek podatkowych, a także zwolnienia oraz ulgi podatkowe, jest ustalenie przynależności podatnika oraz osoby, od której lub po której nastąpiło nabycie rzeczy i praw majątkowych, do jednej z trzech grup podatkowych. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Od 27 października 2020 r. zaczął obowiązywać art. 14 ust. 4a dodany do ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgodnie z którym za zstępnych w rozumieniu ustawy uważa się również osoby, które przebywają lub przebywały w rodzinie zastępczej, w rodzinnym domu dziecka, w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej, a za wstępnych także odpowiednio osoby tworzące rodzinę zastępczą, prowadzące rodzinny dom dziecka lub pracujące z dziećmi w placówce opiekuńczo-wychowawczej lub w regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej. Celem tej zmiany było niewątpliwie dobro dziecka i dobro rodziny. Jednak ta korzystna społecznie zmiana spowodowała też skutki finansowe dla gmin, dla których podatek od spadków i darowizn jest jednym z dochodów własnych. W wyniku nowelizacji ustawy niewątpliwie zmniejszą się dochody gmin z tytułu podatku od spadków i darowizn.