Uwarunkowania prawne funkcjonowania podatków i systemów podatkowych w krajach Unii Europejskiej – zarys zagadnienia
DOI:
https://doi.org/10.12775/PBPS.2019.003Słowa kluczowe
podatki, system podatkowy, harmonizacja podatkówAbstrakt
Podatki stanowią główne źródło dochodów budżetowych, a zatem istotnie wpływają na funkcjonowanie i kondycję finansów publicznych państwa. Stąd dążenie do stworzenia możliwie najbardziej przejrzystego i efektywnego systemu poboru podatków wydaje się celem nadrzędnym polityki fiskalnej, w tym polityki podatkowej. Celem artykułu jest omówienie uwarunkowań prawnych podatków i systemu podatkowego, w tym kwestii harmonizacji podatków w Unii Europejskiej. Celem artykułu jest również zwrócenie uwagi na rodzaje podatków funkcjonujących w tych krajach, w tym w krajach strefy euro, ze wskazaniem na istniejące rozbieżności w ich zakresie, pomimo zaawansowanych procesów dostosowawczych. W związku z tym, że prawodawstwo unijne stale ewoluuje, co wynika między innymi z rozszerzania granic Unii Europejskiej, rozwoju technologii czy naleciałości geopolitycznych państw członkowskich, istnieje również konieczność dostosowywania prawodawstwa krajowego. Jako że dyrektywy unijne stanowią wyznacznik zmian w prawach krajowych poszczególnych państw Unii Europejskiej, należy dokonywać stałego ich modyfikowania i konkretyzowania. Ponadto pomimo tego, iż UE dąży do ujednolicenia systemów podatkowych w krajach do niej należących, nadal widoczne są różnice w skalach i stawkach podatkowych. Jednocześnie kategoryzacja podatków funkcjonujących w krajach Unii Europejskiej i krajach strefy euro ukazała pewne rozbieżności występujące pomiędzy nimi, szczególnie w udziale grupy podatków dotyczących ubezpieczenia społecznego w dochodach sektora instytucji rządowych i samorządowych. Średnia dla państw strefy euro była o 4 punkty procentowe wyższa niż dla krajów EU-28 i wynosiła 37,1%. Z kolei podatki od kapitału miały marginalne znaczenie w stosunku do innych kategorii podatków, odpowiednio 0,7% w krajach EU-28 i 0,8% w strefie euro.Bibliografia
Andrzejewska-Czernek I., Wykładnia prawa podatkowego Unii Europejskiej, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2013.
Bielawny J., Modzelewski W., Materialne prawo podatkowe (część szczegółowa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Warszawa 2010.
Borodo A., Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, TNOiK. Dom Organizatora, Toruń 2014.
Brzeziński B., Olesińska A., Prawo finansów publicznych, TNOiK. Dom Organizatora, Toruń 2017.
Brzeziński B., Kalinowski M. (red.), Prawo podatkowe Wspólnoty Europejskiej, ODDK, Gdańsk 2006.
Hitiris T., European Union Economics, Prentice Hall, London 2003.
Krajewska A., Podatki w Unii Europejskiej, PWE, Warszawa 2012.
Litwińczuk H., Wprowadzenie [w:] H. Litwińczuk (red.), Podatki bezpośrednie. Prawo polskie a prawo wspólnotowe. Implementacja dyrektyw. Orzecznictwo ETS, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa 2009.
Modzelewski W., Bielawny J., Materialne prawo podatkowe – ogólna charakterystyka [w:] W. Modzelewski (red.), Materialne prawo podatkowe (część szczegółowa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Warszawa 2010.
Modzelewski W., Bielawny J., Rola prawodawstwa Unii Europejskiej i prawa międzynarodowego w kształtowaniu materialnego prawa podatkowego [w:] W. Modzelewski (red.), Materialne prawo podatkowe (część szczegółowa). Zarys wykładu, Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy, Warszawa 2010.
Oręziak L., Konkurencja podatkowa w ramach Unii Europejskiej. Implikacje dla Polski, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa, im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, Warszawa 2007.
Oręziak L., Finanse Unii Europejskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
Owsiak S., Harmonizacja podatków bezpośrednich warunkiem integracji gospodarczej Unii Europejskiej [w:] U. Płowiec (red.), Polityka gospodarcza a rozwój kraju, PTE, Warszawa 2007.
Pawłowska-Tyszko J. (red.), Systemy podatkowe w krajach Unii Europejskiej. Konkurencyjność polskiej gospodarki żywnościowej w warunkach globalizacji i integracji europejskiej, IERiGŻ, Warszawa 2013.
Pomorska A., Szołno-Koguc J., Wójtowicz K., Proces dostosowywania polskich podatków pośrednich do standardów Unii Europejskiej, UMCS, Lublin 2003.
Sygut E., Harmonizacja podatku akcyzowego w ramach jednolitego rynku europejskiego, „Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2016, nr 271, s. 232–242.
Szymańska A., Dochody podatkowe w krajach Unii Europejskiej, „Wiadomości Statystyczne”, 2017, nr 5(672), s. 79–99.
Tomczewski K., Rynek wewnętrzny Unii Europejskiej szansą i wyzwaniem dla obywateli, „Studia Europejskie” 2003, nr 3, s. 107–120.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1972
Liczba cytowań: 0