O nowożytnych wojnach religijnych, skuteczności propagandy i granicach Europy. Uwagi w związku z książką Christiana Mühlinga, Die europäische Debatte über den Religionskrieg (1679–1714) (Göttingen 2018)
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2023.10Słowa kluczowe
wojna religijna, nowożytna opinia publiczna, publicystykaAbstrakt
Poświęcona pojęciu wojny religijnej we francuskim, niemieckim i angielskim dziejopisarstwie oraz publicystyce przełomu XVII i XVIII w. rozprawa Christiana Mühlinga pobudza do refleksji nad treścią, metodami i skutecznością prowadzonej w epoce nowożytnej walki na pióra. Zachęca również do zastanowienia się nad rolą obszarów położonych poza dominującymi ośrodkami politycznymi i kulturalnymi Starego Kontynentu w dyskusji publicystycznej oraz ich wpływem na formowanie europejskiej opinii publicznej. Prowokuje wreszcie do postawienia pytania o możliwości i ograniczenia związane z korzystaniem z pełnotekstowych baz danych w badaniach historycznych.
Bibliografia
Aretin K. O. von, Heiliges Römisches Reich, 1776–1806. Reichsverfassung und Staatssouveränität, Bd. 2, Wiesbaden 1967
Borgmann K., Der deutsche Religionsstreit der Jahre 1719/20, Berlin 1937
Burdowicz-Nowicki J., Polityka Piotra I w związku ze sprawą toruńską 1724 r., w: W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk, Warszawa 2014, s. 77–103
Dreitzel H., Absolutismus und ständische Verfassung in Deutschland. Ein Beitrag zu Kontinuität und Diskontinuität der politischen Theorie in der frühen Neuzeit, Mainz 1992.
Duchhardt H., Balance of Power und Pentarchie. Internationale Beziehungen 1700–1785, Paderborn 1997
Feinauer S., “Tragoedia Thoruniensis”. Ein europäisches Medienereignis des frühen 18. Jahrhunderts und sein Widerhall in Diplomatie und Publizistik, Stuttgart 2017
Konopczyński W., Pierwszy rozbiór Polski, Kraków 2010
Kordel J., Catherine the Great, Voltaire, and the Russian intervention in Poland, 1767–1771, w: Recht zur Intervention – Pflicht zur Intervention? Zum Verhältnis von Schutzverantwortung, Reputation und Sicherheit in der Frühen Neuzeit, hrsg. von Ch. Kampmann, J. Katz, Ch. Wenzel, Baden-Baden 2021, s. 503–547
Kordel J., Królestwo anarchii. W poszukiwaniu nowożytnych wyobrażeń o Rzeczypospolitej i jej mieszkańcach, Warszawa 2020
Kordel J., The Motif of the ‘Bloodbath of Toruń’ in Voltairean Writings Concerning the Dissident Question of 1767/68 and the First Partition of Poland, „Kwartalnik Historyczny”, 128, 2021, 5 (English-Language Edition), s. 45–77
Kordel J., The Polish-Lithuanian Commonwealth in Eighteen-Century Alliance Treaties of the Neighbouring Countries, 1720–1772, „Acta Poloniae Historica”, 116, 2017, s. 209–248
Kosińska U., L’affaire secrete, czyli nieznany plan rozbioru Polski z lat 1724– 1726, w: W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk, Warszawa 2014, s. 105–129
Kosińska U., August II w poszukiwaniu sojusznika. Między aliansem wiedeńskim i hanowerskim (1725–1730), Warszawa 2012
Milewska-Kozłowska J., Druki dotyczące tumultu toruńskiego w zbiorach starych druków Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, „Rocznik Toruński”, 34, 2007, s. 207–246
Milton P., Debates on Intervention against Religious Persecution in the Polish-Lithuanian Commonwealth. European Reactions to the Tumult of Thorn, 1724–1726, „European History Quarterly”, 47, 2017, 3, s. 405–436
Recueil des instructions données aux ambassadeurs et ministres de France depuis des Traités de Westphalie jusqu’à la Révolution Française. Pologne, vol. 2, éd. par L. Farges, Paris 1888
Rostworowski E., Wolter a Polska, „Kwartalnik Historyczny”, 75, 1968, 4, s. 849–867
Schulze Wessel M., Religiöse Intoleranz, grenzüberschreitende Kommunikation und die politische Geographie Ostmitteleuropas im 18. Jahrhundert, w: Europäische Öffentlichkeit. Transnationale Kommunikation seit dem 18. Jahrhundert, hrsg. von J. Requate, M. Schulze Wessel, Frankfurt 2002, s. 63–78
Swobodziński M., Narodziny mitu „toruńskiej krwawej łaźni” i „krwawego sądu”, „Rocznik Toruński”, 38, 2011, s. 197–213
Thomson A. C., Britain, Hanover and the Protestant Interest, 1688–1756, Woodbridge 2006
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 199
Liczba cytowań: 0
