Wspólnota zysków i strat (societas) jako nucleus wspólnoty politycznej u Aarona Aleksandra Olizarowskiego
DOI:
https://doi.org/10.12775/OiRwP.2022.05Słowa kluczowe
Aaron Aleksander Olizarowski, filozofia polityczna, prawo, teoria ustrojuAbstrakt
Aaron Aleksander Olizarowski, prawnik i autor De politica hominum societate (1651), reinterpretował strukturę Arystotelesowskiej filozofii praktycznej i oparł swoją koncepcję wspólnoty politycznej na znanym w prawie rzymskim pojęciu „spółki” (societas). W tych zabiegach wyraża się oryginalny charakter całego traktatu, który stanowi ważny dokument dialogu Rzeczypospolitej z Zachodem na temat sprawiedliwego ustroju społecznego.
Bibliografia
Źródła
Braun D., De scriptorum Poloniae et Prussiae historicorum, politicorum & JCtorum typis impressorum ac manuscriptorum in Bibliotheca Brauniana collectorum virtutibus et vitiis, catalogus et judicium, post evolutionem exactam, sine odio aut studio, limatissimum, Coloniae (= Elbląg) 1723, https:// fbc.pionier.net.pl/details/nnwzm7X (8 XII 2022)
Olizarovius A. A., De politica hominum societate libri tres, Dantisci: Sumptibus Georgii Forsteri 1651, https://reader.digitale-sammlungen.de/de/ fs1/object/display/bsb11067445_00001.html (8 XII 2022)
Olizarovius A. A., De politica hominum societate / Apie politinę žmonių sąjungą, red. i tł. J. Sarcevičienė, Vilnius 2003
Olizarovius A. A., O politycznej społeczności ludzi (= De politica hominum societate, fragment), w: Filozofia i myśl społeczna XVII wieku, tł. K. Stawecka, red. Z. Ogonowski, Warszawa 1979 (700 Lat Myśli Polskiej, t. 3), s. 262–279
Olizarovius A. A., Quaestiones politicae in utramque partem disputatae, Ingolstadii: Typis Gregorii Haenlini 1643, https://reader.digitale-sammlungen. de/de/fs1/object/display/bsb11109001_00005.html (8 XII 2022)
Zeiller M., Collectanea oder nachdenckliche Reden, verwunderlich, und seltsame Geschichte, und andere sonderbare Sachen, sambt Beschreibung etlicher gegen Auffgang der Sonnen gelegen Ländern, Augsburg: Andreas Erffurt 1658
Opracowania
Beck A., Zu den Grundprinzipien der Bona Fides im Römischen Vertragsrecht, https://www.trans-lex.org/109900 (23 VI 2021)
Benincasa Z., Periculi pretium. Prawne aspekty ryzyka związanego z podróżami morskimi w starożytnym Rzymie (II w. p.n.e. – II w. n.e.), Warszawa 2011
Buszewicz E., Olizarowski Aaron Aleksander (ok. 1618–ok. 1659), w: Encyklopedia literatury polskiej, Kraków 2005, s. 497–498
Czacki T., O litewskich i polskich prawach, Kraków 1861
Darowski R., Filozofia jezuitów w Polsce od XVI do XVIII wieku. Próba syntezy, „Archiwum Historii Filozofii i Myśli Społecznej”, 41, 1996, s. 47–73
Grześkowiak-Krwawicz A., Dyskurs polityczny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Pojęcia i idee, Toruń 2018
Imaginations and Configurations of Polish Society. From the Middle Ages through the Twentieth Century, eds. by Y. Kleinmann et al., Göttingen 2017
Jarra E., Aron Aleksander Olizarowski, profesor Akademii Wileńskiej, jako filozof prawa, w: Księga pamiątkowa celem uczczenia 350-ej rocznicy założenia Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, Warszawa 1931, s. 33–72
Kot S., Aron Aleksander Olizarowski, Wilno 1929
Kuolys D., Steigtis ir sauga. Lietuvos Didžiosios Kunigaikštystės patirtys, „Problemos”, 2020, s. 111–119
Lelewel J., Polska. Dzieje i rzeczy Jej, t. 3, Poznań 1855
Müller M. G., Republicanism versus Monarchy? Government by Estates in Poland-Lithuania and the Holy Roman Empire, Sixteenth to Eighteenth Centuries, w: Historical Concepts between Eastern and Western Europe, ed. by M. Hildermeier, New York–Oxford 2007, s. 35–47
Niczyporuk P., Aaron Aleksander Olizarowski profesorem prawa Akademii Wileńskiej, „Miscellanea Historico-Iuridica”, 14, 2015, 2, s. 181–206
Niczyporuk P., Assertiones ex jurisprudentia Aarona Aleksandra Olizarowskiego – rozprawa, która nigdy nie powstała, w: Ustrój państwa, myśl polityczno-prawna, współczesne systemy rządów. Prace ofiarowane Profesorowi Adamowi Jamrozowi z okazji Jego Jubileuszu, red. S. Bożyk, A. Olechno, Białystok 2018, s. 705–714
Nitschke P., Staatsräson kontra Utopie? Von Thomas Müntzer bis zu Friedrich II von Preußen, Stuttgart 1995
Piechnik L., Dzieje Akademii Wileńskiej, t. 2: Rozkwit Akademii Wileńskiej w latach 1600–1655, Roma 1982
Plečkaitis R., Lietuvos filosofijos istorija. Viduramžiai – Renesansas – Naujieji, t. 1, Vilnius 2004
Pyszka S., Il diritto alla liberta personale e alla cittadinanza dei contadini Polacchi a Lituani in Aron Aleksander Olizarowski (1610–1659), „Forum Philosophicum”, 7, 2002, s. 205–237
Pyszka S., Jana Chądzyńskiego SJ (1600–1660) trzy koncepcje reformy państwa, „Rocznik Wydziału Filozoficznego Towarzystwa Jezusowego w Krakowie”, 1993–1994, s. 229–245
Rybicki P., Z dziejów polskiego arystotelizmu. „De Politica Hominum Societate” Arona Aleksandra Olizarowskiego, „Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej”, 7, 1959, s. 83–136
Sarcevičienė J., Aronas Aleksandras Olizarovijus ir jo „Trys knygos apie politinę žmonių sąjungą”, w: A. A. Olizarovius, De politica hominum societate / Apie politinę žmonių sąjungą, red. i tł. J. Sarcevičienė, Vilnius 2003, s. VII–XXVII
Skrobacki A., Nowe przyczynki do biografii Arona Aleksandra Olizarowskiego (1618?–1659), profesora prawa na Akademii Wileńskiej i doktora medycyny Uniwersytetu Królewieckiego, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie”, 2, 104, 1969, s. 188–193
Valkūnas L., A. Olizarovijus ir jo veikalas „Politinė žmonių visuomenė”, „Problemos”, 2, 1978, 22, s. 36–48
Zajadło J., Die Bedeutung der Hypothese „etiamsi daremus“, „Archiv für Rechtsund Sozialphilosophie / Archives for Philosophy of Law and Social Philosophy”, 74, 1988, 1, s. 83–92
Ігнатаў У. К., Ідеа апосталскага служэння (Афаназій Філіповіч), w: Гісторыя філасофскай і грамадска-палітычнай думкі Беларусі, t. 3: Рефармацыя, контррэфармацыя, барока, ред. В. Б. Евароўскі et al., Мінск 2013, s. 361– 372
Ігнатаў У. К., Узнікненне канцэпцыі хрысціянскага ўніверсалізму ў светапоглядзе Сімяона Полацкага, w: Гісторыя філасофскай і грамадска-палітычнай думкі Беларусі, t. 3: Рефармацыя, контррэфармацыя, барока, ред. В. Б. Евароўскі et al., Мінск 2013, s. 372–385
Саверчанка І. В., Паэтыка і семіётыка публіцыстычнай літаратуры Беларусі ХVІ–ХVІІ стст., Мінск 2012, s. 251–303
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 357
Liczba cytowań: 0
