Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Praktyka leczenia korespondencyjnego w połowie XVI wieku (na podstawie listów medyków włoskich do polskich pacjentów)
  • Strona domowa
  • /
  • Praktyka leczenia korespondencyjnego w połowie XVI wieku (na podstawie listów medyków włoskich do polskich pacjentów)
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 66 (2022) /
  4. Artykuły

Praktyka leczenia korespondencyjnego w połowie XVI wieku (na podstawie listów medyków włoskich do polskich pacjentów)

Autor

  • Anna Odrzywolska Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie https://orcid.org/0000-0003-2833-7820

DOI:

https://doi.org/10.12775/OiRwP.2022.01

Słowa kluczowe

historia medycyny, listy medyków, choroby w XVI w., metody leczenia

Abstrakt

Przedmiotem badań w artykule jest zjawisko stawiania diagnozy i podejmowania leczenia na podstawie odczuwanych objawów chorobowych zgłaszanych przez chorego korespondencyjnie. Diagnozowanie i leczenie pacjenta na odległość – bez uprzedniego badania i naocznej obserwacji objawów chorobowych – było praktykowane w czasach renesansu. Z takiej formy terapii korzystali chorzy niemający bezpośredniego dostępu do lekarzy cieszących się w środowisku medycznym, ale też i dworskim, największą sławą.

Biogram autora

Anna Odrzywolska - Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie

Dr hab. Anna Odrzywolska – prof. Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie, pracownik Instytutu Historii tamże. Badania koncentruje wokół antropologii historii, zwłaszcza objaśnienia uwarunkowań kulturowych i upodobań estetycznych w powiązaniu z takimi zagadnieniami, jak funkcjonujące wzorce kulturowe czy mentalność. Bada problematykę odnoszącą się do stanu higieny społeczeństwa szlacheckiego XVI w., profilaktyki zdrowotnej, diagnostyki chorób i metod leczenia oraz kulturowej roli jedzenia. Autorka m.in. książek: Biskup Piotr Tomicki (1464– 1535). Kariera polityczna i kościelna, Warszawa 2004; Podkanclerzy Piotr Tomicki (1515–1535). Polityk i humanista, Warszawa 2005; Mikrokosmos „człowieka poczciwego” według Mikołaja Reja. Studia z antropologii kultury szlachty polskiej XVI w. Zdrowie – pożywienie – higiena, Częstochowa 2016.

Bibliografia

Starodruki i źródła drukowane

Acta Tomiciana, t. 16, cz. 2, wyd. W. Pociecha, Poznań 1961; t. 17, zebr. W. Pociecha, wyd. W. Urban, A. Wyczański, Poznań 1966

Chrościejowski J. H., De morbis puerorum tractatus locupletissimi, varia_q; doctrina referti non solum medicis, verumetiam philosophis magnopere utiles; ex ore [–.–] Hieronymi Mercurialis [–.–] diligenter excepti, atque in libros tres digesti, Venetiis 1583

Crato von Krafftheim J., Mercuriale G., Une correspondance entre deux médecins humanistes, éd. par J.-M. Agasse, C. Pennuto, Genève 2016 (Cahiers d’Humanisme and Renaissance, vol. 132)

Frigimelica F., De morbo Gallico tractatus i Lucubratiuncula adversus defluvium pilorum, w: De morbo gallico omnia quae extant apud omnes medicos cuiuscunque nationis: the Sixteenth-Century, vol. 2, ed. L. Luigini, Venetiis 1567

Manardi J., Epistolarum medicinalium libri duodeviginti: hi partim infinitis in locis & from ipso auctore iam recens castigati sunt, partim iam primum in lucem aeduntur, Basileae 1535

Manardi J., Epistolarum medicinalium libros XX, Basileae 1540

Manardi J., Medicinales Epistolae Io. Ferraria Manardi Medici. doctiss. Rece[n]tioru[m] errata & Antiquorum decreta penitissime reserantes. Epistola Huberti Barlandi ad Medicinae apud Louanienses studiosam iuuentutem. Index operi adiectus [– –] Schott, Strasburg 1529

Mercuriale G., Responsorum et consultationum medicinalium, t. 1: Nunc primum a Michele Colombo collectus, et in lucem editus, Venetiis 1587

Montanus J. B., Consilia Medica omnia, quae vllibi primum extant, partim antea, partium nunc primum editat opera, Noribergae 1559, BJ, Cim. 8818

Montanus J. B., Consultationum medicinalium. Centuria prima, wyd. Walenty Sierpiński z Lublina, Venetiis 1554 i 1556, BJ, Cim. 0 1138, 0 1139

Monte G. B. da, Consultationum medicinalium Centuria secunda, ed. J. Crato, Venetiis 1559

Monte G. B. da, Consultationum medicarum opus absolutissimum, ed. J. Crato, Basileae, 1565

Monte G. B. da, Consultationes medicae, ed. J. Crato, Basileae 1572, 1583

Monte G. B. da, In primam Fen libri primi Canonis Avicennae Explanatio a Valentino Lublino Polono Collecta, Venetiis 1554

Sixteenth Century Physician and His Methods. Mercurialis on Diseases of the Skin, the First Book on the Subject, transl., glossary, and comm. by R. L. Sutton, Kansas City 1986

Urban W., Consulti inediti di medici italiani (Giovanni Manardo, Francesco Frigimelica) per il vescovo di Cracovia Pietro Tomicki (1515–1532), „Quaderni per la storia dell’Università di Padova”, 21, 1988, s. 75–104

Opracowania

Brzeziński S., Biblioteka biskupa-podkanclerzego Piotra Tomickiego, Warszawa 1939

Burton R., The Anatomy of Melancholy, ed. by A.R. Shilleto, vol. 2, London 1896

Bylebyl J. J., Padua and Humanistic Medicine, w: Health, Medicine and Mortality in the Sixteenth Century, ed. by Ch. Webster, Cambridge 1979

DeBroe M. E., Sacré D., Snelders E. D., De Weerdt D. L., The Flemish Anatomist Andreas Vesalius (1514–1564) and the Kidney, „American Journal of Nephrology”, 17, 1997, 3–4, s. 252–260

Domosławski Z., Wprowadzenie do medycyny, Jelenia Góra 2007

Ferguson R. G., Truth and Knowledge in Rabelais’s ‘Pantagruel’ and ‘Gargantua’, St. Andrews 1978

Flood J. L., Shaw D. J., Johannes Sinapius (1505–1560). Hellenist and Physician in Germany and Italy, Genève 1997

Fritz J., Jan Hieronim Chrościejowski. Z dziejów pediatrii XVI wieku. (Odczyt wygłoszony na otwarciu II Zjazdu Pediatrów Polskich w Poznaniu 23 czerwca 1924), „Kronika Miasta Poznania” 2001, 1 (pierwodruk: „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, 1, 1924, nr 3/4), s. 66–80

Fritz J., Wiadomości o polskich pacjentach w Consiliach lekarzy włoskich XVI wieku, „Archiwum Historii i Filozofii Medycyny”, 5, 1926, s. 6–21

Grendler P. F., The Universities of the Italian Renaissance, Baltimore 2004

Herczeg Á., Johannes Manardus, Hofarzt in Ungarn und Ferrara im Zeitalter der Renaissance, Leyde 1929

Łempicki S., Działalność Jana Zamoyskiego na polu szkolnictwa: 1573–1605, Kraków 1921 (Prace Monograficzne z Dziejów Wychowania i Szkolnictwa W Polsce, t. 2)

Margócsy D., Somos M., Joffe S. N., The Fabrica of Andreas Vesalius. A Worldwide Descriptive Census, Ownership, and Annotations of the 1543 and 1555 editions, Leiden–Boston 2018 (Medieval and Early Modern Philosophy and Science, vol. 28)

Mucillo M., Da Monta, Giovanni Battista, dettò Montano, w: Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 32, 1986, https://www.treccani.it/enciclope- dia/da-monte-giovanni-battista-detto-montano_%28Dizionario-Biografico%29 (30 VI 2021)

Odrzywolska A., Włoski medyk Johannes Baptista Montanus (1489–1551) – jego działalność w Padwie, metody diagnostyczne i terapeutyczne oraz spuścizna naukowa, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 66, 2021, 2, s. 25–45, DOI 10.4467/0023589XKHNT.21.011.13709, https://www.ejournals.eu/KHNT/2021/2-2021/ (8 XII 2022)

Odrzywolska-Kidawa A., Problemy zdrowotne biskupa Piotra Tomickiego, w: Relacje lekarz–pacjent w aspekcie społecznym, historycznym i kulturowym, red. B. Płonka-Syroka, Wrocław 2005 (Studia z Dziejów Kultury Medycznej, t. 10), s. 133–148

Ongaro G., Mercurial Hieronim, w: Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 73, Roma 2009, https://www.treccani.it/enciclopedia/girolamo-mercuriale_(Dizionario-Biografico) (18 VIII 2021)

Ostoja A., Notizie inedite sulla vita del medico e umanista ferrarese Giovanni Manardo, w: Atti del Convegno internazionale per le celebrazioni del V centenario della nascita di Giovanni Manardo (1462–1536). Ferrara, 8–9 dicembre 1962, Ferrara 1963, s. 99–140

Palumbo M. di, Manardi Giovanni, w: Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 68, Roma 2007, https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-manardi_(Dizionario-Biografico) (30 VI 2021)

Sarton G., The Appreciation of Ancient and Medieval Science During the Renaissance (1450–1600), Philadelphia 1955

Saunders Murphy H., Reforming Medicine in Sixteenth Century Nuremberg, Fall 2012

Siraisi N. G., Medicina Practica. Girolamo Mercuriale as Teacher and Textbook Author, w: Scholarly Knowledge. Textbooks in Early Modern Europe, ed. by E. Campi, S. De Angelis, A.-S. Goeing, A. Grafton, Genève 2008, s. 287–306

Stolberg M., Bedside Teaching and the Acquisition of Practical Skills in Mid-Sixteenth-Century Padua, „Journal of the History of Medicine and Allied Sciences”, 69, 2014, 4, s. 633–664

Stolberg M., Empiricism in Sixteenth-Century Medical Practice. The Notebooks of Georg Handsch, „Early Science and Medicine”, 18, 2013, s. 487–516, https://doi.org/10.1163/15733823-0186P0001

Surdyk K., Stan pediatrii polskiej w świetle traktatu De morbis puerorum Jana Hieronima Chróściejowskiego opartego na wykładach Mercurialisa, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 55, 2010, 1, s. 139–152

Torój E., Inwentarze księgozbiorów mieszczan lubelskich z lat 1591–1678, Lublin 1997

Wear A., Explorations in Renaissance Writings on the Practice of Medicine, w: The Medical Renaissance of the Sixteenth Century, ed. by A. Wear, R. K. French, I. M. Lonie, Cambridge 1985, s. 118–145

Wille D. von, Frigimelica Francesco, w: Dizionario Biografico degli Italiani, vol. 50, Roma 1998, http://www.treccani.it/enciclopedia/francesco-frigi- melica_res-7ed6d6af-87ed-11dc-8e9d-0016357eee51_(Dizionario-Biografico)/ (31 XII 2020)

Zampieri F., Il Metodo anatomo-clinico fra meccanicismo ed empirismo: Marcello Malpighi, Antonio Maria Valsalva e Giovanni Battista Morgagni, Roma 2016 (Storia della Medicina, vol. 1)

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2023-04-08

Jak cytować

1.
ODRZYWOLSKA, Anna. Praktyka leczenia korespondencyjnego w połowie XVI wieku (na podstawie listów medyków włoskich do polskich pacjentów). Odrodzenie i Reformacja w Polsce [online]. 8 kwiecień 2023, T. 66, s. 7–33. [udostępniono 1.7.2025]. DOI 10.12775/OiRwP.2022.01.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 66 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 272
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

historia medycyny, listy medyków, choroby w XVI w., metody leczenia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa