Kilka uwag na temat pierwszego sezonu badawczego w Soba (Sudan)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2020.59.09Słowa kluczowe
stanowisko archeologiczne, ślady archeologiczne, badania etnograficzne, pamięć kulturowa, Soba, SudanAbstrakt
Widoczne na powierzchni stanowiska archeologiczne pełniły zawsze ważną rolę w Sudanie. Będąc integralnymi częściami „mistycznej geografii”, były z reguły przestrzeniami
ambiwalentnymi. Obdarzano je szacunkiem i ochroną. Wiele z nich łączyło się z tabu, magicznymi praktykami, stało się scenerią ludowych legend, opowieści o siłach nadprzyrodzonych czy ukrytych skarbach. Ich znaczenie w kulturze nigdy nie należało do niezmiennych, a każde z miejsc, w zależności od epoki historycznej, mogło wiązać się ze skrajnie różnymi interpretacjami. Dynamika postrzegania takich przestrzeni jest dziś szczególnie wyraźna na obszarach miejskich, gdzie na skutek przyspieszających procesów urbanizacyjnych każdy wolny kawałek ziemi jest na przysłowiową wagę złota. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia w Soba –miejscu znanym w całym Sudanie z materialnych pozostałości po dawnej nubijskiej stolicy,
a które dziś jest intensywnie rozwijającym się ośrodkiem podmiejskim aglomeracji chartumskiej. W artykule prezentuję wstępne wyniki badań etnograficznych nad stanowiskiem archeologicznym w Soba. W omówieniu przedstawiam także pierwsze rezultaty etnograficznych działań wśród lokalnych interesariuszy, które miały na celu zwiększenie zainteresowania miejscowej społeczności archeologią oraz dziedzictwem kulturowym. Realizowane etnograficzne badania są częścią archeologicznego projektu „Soba – the Heart of Kingdom of Alwa”.
Bibliografia
Appadurai, A. (1995). Playing with Modernity: The Decolonization of Indian Cricket. W: C.A. Breckenridge (red.), Consuming Modernity: Public Culture in a South Asian World (s. 23–48). Minneapolis, London: University of Minnesota Press.
Castañeda. E.Q. (2008). The „Ethnographic turn” in Archaeology. Research Positioning and Reflexivity in Ethnographic Archaeologists. W: E.Q. Castañeda, Ch.N. Matthews (red.), Ethnographic Archaeologies: Reflections on Stakeholders and Archaeological Practices (s. 25–61). Lanham: Altamira Press.
Drzewiecki, M., Ryndziewicz, R. (2019). Developing a New Approach to Research at Soba, the Capital of the Medieval Kingdom of Alwa, Archeologies: Journal of the World Archaeological Congress, 15, 314–337.
El Tayib, A. (1955). The Changing Customs of the Riverain Sudan. Sudan Notes and Records, 36 (2), 1–69.
Goody, J. (2012). Mit, rytuał, oralność (przeł. O. Kaczmarek). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Jakobielski, S. (1996). Nubia w Okresie Chrześcijańskim. W: M. Tymowski (red.), Historia Afryki
do początku XIX w. (s. 545–568). Wrocław: Ossolineum.
Johnson, M. (2013). Teoria archeologii. Wprowadzenie (przeł. A. Tokarczuk-Różańska). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kurcz, M. (2007). Za trzecią kataraktą. Życie codzienne wsi północnosudańskiej. Kraków, Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Kurcz, M. (2013). Sudan wyimaginowany – refleksje na temat kształtowania się pojęcia Sudan w okresie wpływów europejskich. Etnografia Polska, 57, 23-34.
Mohammed, A.A., Welsby, D. (2011). Early States on the Nile. W: J. Ryle, J. Willis, S. Baldo, J. Madut (red.), The Sudan Handbook (s. 23–31). New York–London: James Currey.
Nora, P. (2009). Między pamięcią i historią. Les Lieux de Mémoire (przeł. P. Mościcki). Tytuł roboczy: Archiwum, 2, 4–12.
Obłuski, A. (2017). Alodia (Alwa). W: S. Aderinto (red.), African Kingdoms. An Encyclopedia of Empires and Civilizations. Santa Barbara–Denver: ABC-CLIO, 15-16.
Salih, A.O.M. (1992). The Folklore of Archaeological Sites: A Case Study from Nawri in the Third Cataract Region. W: J. Sterner, N. David (red.), An African Commitment. Papers in honour of Peter Lewis Shinnie (s. 31–35). Calgary: University of Calgary Press.
Trimingham, S.J. (1965). Islam in the Sudan. London: Oxford University Press.
Yusuf F.H., (2005). The Arabs and the Sudan. From the Seventh to Early Sixteenth Century. Khartoum: SUDATek Limited.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 168
Liczba cytowań: 0
