Projekty rozwojowe na Kubie i splątane sieci ekonomii afektu
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2025.64.14Słowa kluczowe
Kuba, projekty rozwojowe, ekonomie afektywne, turystykaAbstrakt
Niniejszy artykuł podejmuje temat znaczenia turystyki dla projektów rozwojowych i wpływu tejże na społeczności zmarginalizowane. Tekst prezentuje w jaki sposób budowanie afektywnych relacji pomiędzy turystami a członkami społeczności lokalnych staje się kluczowym zasobem dla rozwoju społeczności i organizacji różnych inicjatyw. W analizie skupiam się na różnorodnych strategiach stosowanych przez projekt, nakierowanych na budowanie wzajemnego zaufania i poczucia bliskości pomiędzy turystami a społecznością. Choć działania te mogą generować pozytywne efekty, to często emocje i afekt wiążą się z oczekiwaniami, które na ogół nie są dopowiedziane, a ostatecznie mogą pozostać niespełnione. Materiał wskazuje, że relacje tego typu, choć mogą być mediowane przez liderów projektów rozwojowych, to wymykają się próbom kontroli z ich strony i rządzą własnymi prawami. Ponadto ekonomie afektu nie ograniczają się wyłącznie do relacji turyści – projekty rozwojowe, a raczej stanowią część rozległych sieci zależności pomiędzy liderami projektów, lokalną społecznością, przedstawicielami władz i innymi aktorami społecznymi. Artykuł oparty jest na materiale etnograficznym zebranym podczas dwunastu miesięcy pracy terenowej w latach 2018–2023, skupionej na projektach rozwojowych w zmarginalizowanych dzielnicach Hawany.
Bibliografia
Alcázar Campos, A. (2010). “La Cuba de verdad”. Construcción de alteridades y turismo en la contemporaneidad. Granada: Universidad de Granada.
Babb, F.E. (2011). The tourism encounter. Fashioning Latin American nation & histories. Stanford: Stanford University Press.
Bloch, N. (2018). Bliscy nieznajomi. Turystyka i przezwyciężanie podporządkowania w postkolonialnych Indiach. Poznań: Wydawnictwo Naukowe.
Bowman, K. (2015). Policy choice, social structure, and international tourism in Buenos Aires, Havana, and Rio de Janeiro. Latin American Research Review, 50(3), 135–156.
Butcher, J., Smith, P. (2010). “Making a difference”: volunteer tourism and development, Tourism Recreation Research, 35(1), 27–36. DOI: https://doi.org/10.1080/02508281.2010.11081616.
Conran, M. (2011). They really love me! Intimacy in volunteer tourism. Annals of Tourism Research, 38(4), 1454–1473. DOI: https://doi.org/10.1016/j.annals.2011.03.014.
de la Fuente, A. (2001). Recreating racism. Race and discrimination in Cuba’s “Special Period”, Socialism and Democracy, 15, 65–91. DOI: https://doi.org/10.1080/08854300108428278.
Gutowska, A. (2015). Going beyond poverty tourism? The narratives of Kibera residents and their meanings constructed within the frame of slum tours. Folia Turistica, 37, 99–122.
Hall, C.M. (2007). Pro-poor tourism: Do ‘tourism exchanges benefit primarily the countries of the South’? In: C.M. Hall (ed.), Pro-poor tourism: Who benefits? Perspectives on tourism and poverty reduction (pp. 1–8). Clevedon, Buffalo and Toronto: Channel View Publications.
Ogden, R. (2015). Understanding Cuban tourism: Affect and capital in post-special period Cuba. Manchester: University of Manchester.
Pradhan, S. (2024). An emerging and novel approach toward pro-poor tourism: a study of homestays in Sittong, Darjeeling, India. Frontiers in Sustainable Tourism, 3. DOI: https://doi.org/10.3389/frsut.2024.1384761.
Rausenberger, J. (2017). Why don’t you give me some love?! An anthropological examination of the intimate relationship between volunteer tourism and jineterismo in Cuba. KU Leuven [Master’s thesis]. Acquired from: https://www.researchgate.net/publication/307980906_WHY_DON’T_YOU_GIVE_ME_SOME_LOVE_An_anthropological_examination_of_the_intimate_relationship_between_sentimental_politics_of_Jineterismo_Volunteer_Tourism_in_Cuba.
Richard, A., Rudnyckyj, D. (2009). Economies of affect, Journal of the Royal Anthropological Institute, 15, 57–77. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1467–9655.2008.01530.x.
Ristiawan, R., Tiberghien, G. (2021). A critical assessment of community-based tourism practices in Nglanggeran ecotourism village, Indonesia. Journal of Indonesian Tourism and Development Studies, 9(1), 26–37. DOI: http://dx.doi.org/10.21776/ub.jitode.2021.009.01.04.
Roland, L. (2011) Cuban color in tourism and la lucha: An ethnography of racial meanings. New York, Oxford: Oxford University Press.
Salazar, N.B. (2011). The power of imagination in transnational mobilities. Global Studies in Culture and Power, 18(6), 576–598. DOI: http://dx.doi.org/10.1080/1070289X.2011.672859.
Scher, P.W. (2011). Heritage tourism in the Caribbean: The politics of culture after neoliberalism. Bulletin of Latin American Research, 30(1), 7–20.
Selwyn, T. (1996). Introduction. In: T. Selwyn (ed.), The tourist image. Myths and myth making in tourism (pp. 1–32). Chichester: John Wiley & Sons.
Simoni, V. (2016). Tourism and informal encounters in Cuba. New York, Oxford: Berghahn Books.
Spencer, R. (2010). Development tourism. Lessons from Cuba. Surrey: Ashgate.
Wieczorkiewicz, A. (2012). Apetyt turysty, O doświadczaniu świata w podróży. Kraków: Universitas.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Łódzkie Studia Etnograficzne

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 100
Liczba cytowań: 0