O badaniu wojny poprzez ustanawianie pokoju między dyscyplinami. Wybrane aspekty współpracy antropologii i nauk politycznych na przykładzie badań terenowych w Andach
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2022.61.14Słowa kluczowe
antropologia polityki, nauki polityczne, teren, powojnie, ludność andyjska, (nie)pamięć, Peru, KolumbiaAbstrakt
Artykuł jest próbą zmierzenia się z wybranymi wyzwaniami towarzyszącymi pracy badawczej na styku antropologii i nauk politycznych. Zaprezentowane refleksje powstały na podstawie doświadczeń z badań terenowych prowadzonych w latach 2005–2019 w Andach Peruwiańskich i, od 2022 roku, w Kolumbii. Zasadniczą część tekstu stanowi przegląd ewolucji moich wyobrażeń na temat podejmowanych problemów badawczych przed i po ich skonfrontowaniu z wiedzą terenową, czyli usytuowaniu w kontekstach życia z badanymi. W zakończeniu podejmuję próbę odpowiedzi na pytanie, na czym może polegać i do czego prowadzić poszukiwanie porozumienia między reprezentowanymi w tekście dyscyplinami.
Bibliografia
Anstett, E., Dreyfus, J.M. (2015). Human remains and identification. Mass violence, genocide, and the “forensic turn”. Manchester: Manchester University Press.
Bloch, N. (2011). Teren a władza, czyli kto tu rządzi? Moje doświadczenia w badaniach uchodźców tybetańskich. W: T. Buliński, M. Kairski (red.), Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej (s. 209–236). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu
Adama Mickiewicza.
Buliński, T. (2009). Czym jest antropologizacja nauk? W: A. Pomieciński, S. Sikora (red.), Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (s. 263–277). Poznań: Biblioteka Telgte.
Buliński, T., Kairski, M. (2011). Wiedza terenowa w antropologii. W poszukiwaniu nowego wymiaru badań terenowych. W: T. Buliński, M. Kairski (red.), Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej (s. 291–333). Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Coronel, J. (1996). Violencia política y respuestas campesinas en Huanta. In: C. I. Degregori (ed.), Las rondas campesinas y la derrota de Sendero Luminoso (p. 29–116). Lima: Instituto de Estudios Peruanos.
Dohnal, W. (2010). Antropologia polityczna – w poszukiwaniu tożsamości dyscypliny. W: M. Drozd-Piasecka, A. Posern-Zieliński (red.), Antropologia polityki i polityka w antropologii (s. 7–24). Warszawa: Komitet Nauk Etnologicznych Polskiej Akademii Nauk.
Dybel, P., Wróbel, Sz. (2008). Granice polityczności. Od polityki emancypacyjnej do polityki życia. Warszawa: Aletheia.
Gruszczak, A. (1997). Współczesne oblicza latynoamerykańskiej guerrilli, Ameryka Łacińska, 16, 6–10.
Hastrup, K. (2008). Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Herzfeld, F. (2004). Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie (przeł. Maria M. Piechaczek), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Huber, L., del Pino, P. (2015). Políticas en justicia transicional. Miradas comparativas sobre el legado de la CVR. Lima: Instituto de Estudios Peruanos.
Kaniowska, K. (2010). Etyczne problemy badań antropologicznych. W: K. Kaniowska, N. Modnicka (red.), Etyczne problemy badań (s. 19–31). Wrocław–Łódź: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Kość-Ryżko, K. (2013). Etnolog w labiryncie znaczeń kulturowych. Psychologiczne wyzwania badań terenowych. W: I. Kuźma (red.). Tematy trudne. Sytuacja badawcze (s. 15–47). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kubiaczyk, F. (2013). Nowoczesność, kolonialność i tożsamość: perspektywa latynoamerykańska, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Adama Mickiewicza.
Kuźma, I. (2015). Domy bezdomnych. Badania sytuacji kryzysowych. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Lewellen, T. (2010). Antropologia polityczna. Wprowadzenie (przeł. A. Dąbrowska, T. Sieczkowski). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Malewska-Szałygin, A. (2005). Antropologia polityczna – subdyscyplina antropologii czy perspektywa refleksji antropologicznej? W: J. S. Wasilewski, A. Zadrożyńska (red.), Horyzonty antropologii kultury (s. 355–366). Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Marcus, G. (1995). Etnography in/of the World System: The Emergence of Multi-Sited Etnography. Annual Review of Anthropology, 24, 95–117.
Nowicka, E., Firouzbakch, H. (2008). Homecoming. An Anthropology of Return Migrations. Kraków: Nomos.
Pietraszczyk, J. (2008). Peruwiańskie Komitety Samoobrony – w poszukiwaniu nowej roli społecznej. W: M. Kania, A. Kaganiec-Kamieńska (red.), Doświadczenie demokracji w Ameryce Łacińskiej (s. 75–88). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Pietraszczyk-Sękowska, J. (2011). Peruwiańskie siły samoobrony chłopskiej. Od konfliktu zbrojnego do transformacji pokojowej (praca doktorska pod kierunkiem prof. M. Śniadeckiej-Kotarskiej, Instytut Antropologii i Etnologii UAM, Poznań).
Pietraszczyk-Sękowska, J. (2015). Tradycje oporu w Andach. Mobilizacje indiańskochłopskie w Peru od XVI do XX wieku. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Pietraszczyk-Sękowska, J. (2020). Towards Homes and Graves. About the Returns, Desaparecidos and Exhumation Challenges in Peru at the End of the Twentieth Century. International Studies. Interdisciplinary Political and Cultural Journal, 25, 49–74. DOI: 10.18778/1641-4233.25.04 (2020-06-30).
Pietraszczyk-Sękowska, J. (2021). Samoobrona i retornantes. Następstwa powojennych migracji powrotnych w Andy na przykładzie nielegalnych zasiedleń terenów podmiejskich Ayacucho. W: A. Kisztelińska-Węgrzyńska (red.), Koszty współczesnych kryzysów (s. 191–219). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
del Pino, P. (1996). Tiempos de guerra y de dioses: ronderos, evangélicos y senderistas en el valle del río Apurímac. In: C. I. Degregori (ed.), Las rondas campesinas y la derrota de Sendero Luminoso (p. 117–188). Lima: Instituto de Estudios Peruanos.
del Pino, P. (2017). En nombre del gobierno. El Perú y Uchuraccay: un siglo de política campesina. Juliaca: Universidad Nacional de Juliaca.
Posern-Zieliński, A. (2009). Wspólne obszary refleksji: społeczno-kulturowej antropologii, nauk politycznych i nauk prawnych. W: A. Pomieciński, S. Sikora (red.), Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów (s. 102–132). Poznań: Biblioteka Telgte.
Rojas-Perez, I. (2017). Mourning Remains. State Atrocity, Exhumations, and Governing the Disappeared in Peru’s Postwar Andes. Stanford: University Press.
Sluka, J. (2012). Fieldwork Relations and Rapport. Introduction. In: A. C. Robben, J. A. Sluka (eds.), Ethnographic Fieldwork: An Anthropological Reader (p. 137–142). Oxford: John Wiley & Sons.
Starn, O. (1991). “Con los llanques todo barro”. Reflexiones sobre rondas campesinas, protesta rural y nuevos movimientos sociales. Lima: Instituto de Estudios Peruanos.
Swartz, M. J., Turner, V., Tuden, A. (2009). Political Anthropology. New Brunswick: Transaction Publishers.
Śniadecka-Kotarska, M. (1997). Guerrilla andyjska a narkohandel, Ameryka Łacińska, 16, 11–19.
Theidon, K. (2006). Justice in Transition. The Micropolitics of Reconciliation in Post–War Peru. Journal of Conflict Resolution, 50, 433–457.
Wolf, E. (2009). Europa i ludy bez historii (przeł. W. Usakiewicz). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wosińska, M. (2010). Przypadek „złotego zęba”. Etnologiczne metody badawcze w przestrzeni traumy i konfliktu. Łódzkie Studia Etnograficzne, 49, 139–164.
Żaliński, A. (2020). O czym pamiętać, pytając o rzeczy trudne? Refleksja metodologiczna nad badaniami zagadnień wrażliwych. Politeja, 65, 307–322. DOI: https://doi.org/10.12797/Politeja.17.2020.65.21.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Łódzkie Studia Etnograficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 252
Liczba cytowań: 0
