Etnograficzne mapy bliskich terytoriów. Przestrzeń wsi oczami społeczności lokalnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2021.60.13Słowa kluczowe
mapy, etnografia, dziedzictwo, społeczności lokalneAbstrakt
Artykuł prezentuje mapy etnograficzne, które zostały stworzone w ramach dwóch projektów Stowarzyszenia „Pracownia Etnograficzna”, realizowanych w społecznościach lokalnych na Podlasiu i na Krajnie. W artykule pokazujemy, jak przebiegał proces powstawania map w badanych miejscowościach. Pomimo różnic łączy je fakt, że powstały dzięki współpracy etnografek z mieszkańcami miejscowości, a przedstawione na nich treści wyłoniły się dzięki wspólnemu przyglądaniu się lokalnemu dziedzictwu. Celem artykułu jest refleksja nad mapami etnograficznymi jako narzędziem pracy ze społecznościami lokalnymi i jako sposobem na oddanie głosu mieszkankom i mieszkańcom. Zastanawiamy się, jakie zalety ma wykorzystanie tego narzędzia oraz z jakimi wiąże się wyzwaniami. Skłania nas to też do refleksji nad charakterem wiedzy zdobytej i przedstawionej w ten sposób, a także nad wpływem naszych działań na badane społeczności.
Bibliografia
Angutek, D.(2013). Kulturowe wymiary krajobrazu. Antropologiczne studium recepcji przyrody na prowincji: od teorii do empirii. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.
Biegański, Z. (red.) (2010). Dzieje Sępólna Krajeńskiego. Sępólno Krajeńskie: Biblioteka Publiczna im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim.
Bińka, A., Kotowska, K., Orlikowska, J., Patzer, H., Płuciennik, O., Wojtaszczyk, M.(2020a). Etnograficzna mapa gminy Sępólno Krajeńskie. Iłowo. Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnogra- ficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Bińka, A., Kotowska, K., Orlikowska, J., Patzer, H., Płuciennik, O., Wojtaszczyk, M. (2020b). Etnograficzna mapa gminy Sępólno Krajeńskie. Lutowo. Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etno- graficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Bloch, N. (2016). Wszyscy jesteśmy migrantami. (Od)zyskiwanie migracyjnej pamięci. Poznań: Centrum Kultury ZAMEK.
Ciuńczyk, A. (2013). Znachor Gródecki. Gródek: Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Gródeckiej.
Czyżewska, A. (2019). Animacja po sępoleńsku. Diagnoza potrzeb kulturalnych i potencjału kulturotwórczego gminy Sępólno Krajeńskie. Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Demski, M., Kojder, K., Kościańska, J., Płuciennik, O. (2019). Jest w tej wsi coś niezwykłego. Opowieści o Kruszynianach. Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna”.
Epsztein, M., Górna, A., Górny K.(2016). Percepcja przestrzeni geograficznej wśród uczniów szkół rejonu solecznickiego na Litwie. W: M.W. Solarz (red.), Polacy na Litwie. Cztery szkice do obrazu pol- skiego mikrokosmosu (s. 75–115). Warszawa: Wydział Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersy- tetu Warszawskiego, Trzecia Strona.
Idvall, M. (2000). The Region as Sensuous Geography. W: P.O. Berg, A. Linde-Laursen, O. Löfgren (red.), Invoking a Transnational Metropolis. The Making of the Öresund Region (s. 255–275). Lund: Stu- dentlitteratur AB.
Ingold, T., Kurttila, T, (2000). Perceiving the Environment in Finnish Lapland. Body and Society, 6(34), 183–196.
Jakubowski, Ł. (2018). Krajeński las rzeczy. Szkice z dziejów Sępólna Krajeńskiego i okolic. Sępólno Krajeńskie: Biblioteka Publiczna im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sępólnie Krajeńskim.
Kirshenblatt-Gimblett, B. (2011). Od etnologii do dziedzictwa. Rola muzeum. etnografia nowa, 3, 125–136.
Klekot, E. (2016). Lud na wsi: dlaczego poza twórcami ludowymi nikt na wsi nie lubi sztuki ludowej? W: A. Bińka, J. Kościańska, J. Orlikowska, J. Szymańska (oprac.), Nasze miejsce. Inspirator do pracy z lokalnością (s. 97–107). Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Kłodnicki, J., Pieńkos, A., Koźmińska, J. (2017). Polski atlas etnograficzny. Historia, osiągnięcia, perspektywy badawcze. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kondracki, J. (2002). Geografia regionalna Polski. Warszawa: PWN. Lynch, K. (1960). The Image of the City. Cambridge: The MIT Press.
Małanicz-Przybylska, (2016). Skąd jesteśmy – kim jesteśmy? W: A. Bińka, J. Kościańska, J. Orlikowska,
J. Szymańska (oprac.), Nasze miejsce. Inspirator do pracy z lokalnością (s. 97–107). Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Narodowy Spis Powszechny… (2015). Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2011. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Pozyskane z: https://stat.gov.pl/spisy-powszechne/nsp-2011/.
Nasze miejsce… (2016). Nasze miejsce. Inspirator do pracy z lokalnością, oprac. A. Bińka, J. Kościańska, J. Orlikowska, J. Szymańska. Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Nasze miejsce… (2020). Nasze miejsce. Projekt edukacji etnograficznej dla dzieci i młodzieży, oprac. M. Demski, K. Kamler, K. Kojder, J. Kościańska, J. Orlikowska, O. Płuciennik. Warszawa: Stowarzy- szenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Pawluczuk, W. (1974). Wierszalin. Reportaż o końcu świata. Warszawa: Wydawnictwo Literackie.
Prymaka-Oniszk, A. (2017). Bieżeństwo 1915. Zapomniani uchodźcy. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Rakowski, T. (2016). Działania edukacyjne w przestrzeniach wsi. Odkrywanie podmiotowości środowisk wiejskich. W: A. Bińka, J. Kościańska, J. Orlikowska, J. Szymańska (oprac.), Inspirator do pracy z lokal- nością (s. 97–107), Warszawa: Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego.
Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej… (1924). Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5, Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Słownik Języka Polskiego. Pozyskano z: https://sjp.pwn.pl/.
Shils, E. (1984). Tradycja (przeł. J. Szacki). W: J. Kurczewska, J. Szacki (red.), Tradycja i nowoczesność (s. 30–89). Warszawa: Wydawnictwo Czytelnik.
Wojtaszczyk, M., Solarz M.W. (2016). Świat w oczach mieszkańców oaz Liwa. Próba diagnozy w oparciu o mapy pamięciowe. W: I. Łęcka (red.), Rozwój w warunkach pustynnych: oazy Liwa w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (s. 154–180). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Łódzkie Studia Etnograficzne
![Creative Commons License](http://i.creativecommons.org/l/by-nd/4.0/88x31.png)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 576
Liczba cytowań: 0