Etnografia w skale: mapy topograficzne a doświadczenie wspinaczki
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2021.60.12Słowa kluczowe
wspinaczka, ucieleśnienie, doświadczenie, krajobrazAbstrakt
„Topo” to mapa drogi wspinaczkowej i skała poddana obiektywizacji. Dostarcza ona pierwszej wiedzy o danej drodze. Mapy nie są jednak tylko przedstawieniami obiektów przyrodniczych, lecz także reprezentacjami złożonych, ucieleśnionych oraz temporalnych praktyk społecznych. Wspinaczka to zatem pewien cielesny stan i epistemologiczna dyspozycja, dzięki którym wspinacz pokonuje kolejne metry skały. Postawione w artykule pytanie brzmi zatem: jak wytwarzana jest ta wiedza i doświadczenie; jak przebiega tranzycja z wiedzy pierwszej, wydawałobysię zobiektywizowanej, ku subiektywnej wiedzy rodzącej się podczas aktu wspinania?
Bibliografia
Bourdieu, P. (1977). Outline of a theory of practice. Cambridge: Cambridge University Press
de Certau, M. (1984). The practice of everyday life (przeł. S. Rendall). Berkeley: University of California Press.
Donahue, T., Luebben, C. (2017). Wspinaczka w skale (przeł. Tomasz Kliś). Łódź: Galaktyka.
Dutkiewicz, J. (2015). Pretzel logic: an embodied ethnography of rock climbing. Space and Culture, 18:1, 25-38.
Edensor, T. (2010). Walking in rhythms: place, regulation, style and the flow of experience. Visual Studies 25:1, 69-79.
Goodrich. A. (2004). Scaling culture: rock climbing and the embodied nature of spatial Knowledge. Anthropology Southern Africa, 27:1, 27-34.
Hastrup, K. (1994). Natura jako przestrzeń historyczna (przeł. S. Sikora). Konteksty. Polska Sztuka Ludowa,
(3/4), 8–13.
Hastrup, K. (2008). Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią (przeł. E. Klekot). Kraków:
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Hastrup, K. (2010). Emotional Topographies: The Sense of Place in the North. W: J. Davies, D. Spencer
(red.), Emotions in the Field (s. 191–212). Palo Alto: Stanford University Press.
Hastrup, K. (2018). Muscular Consciousness. Knowledge-making in an Arctic Environment. W: T. Rakowski,
H. Patzer (red.) Pre-textual Ethnographies: Challenging the Phenomenological Level of Anthropological
Knowledge-making (s. 116–137). Canon Pyon: Sean Kingston Publishing.
Hayden, L., Lund, K. (2003). Performing Facts: Finding a Way over Scotland’s Mountains. The Sociological Review, 51:2, 130-144.
Ingold, T. (1993). The Temporality of the Landscape. World Archaeology, 25(2), 152–174.
Ingold, T. (2000). The Perception of the Environment. Essays on Livelihood, Dwelling and Skill. London–New York: Routledge.
Ingold, T. (2007). Lines: A Brief History. London–New York: Routledge.
Ingold, T. (2011). Being Alive. Essays on Movement, Knowledge and Description. London: Routledge.
Ingold, T. (2015). The Life of Lines. Oxon–New York: Routledge.
Kajca, M. (2019) Góry Sokole. Przewodnik wspinaczkowy. Góry Books: Kraków.
Kolbuszewski, J. (2020). Góry. Przestrzenie i krajobrazy. Studia z historii literatury i kultury. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Malla T., Kholina A., Jäntti L. (2017). Urban hitchhiking: wandering with others as a research method. Suomen Antropologi, 42:3, 41-51.
Ness, S.A. (2011) Bouldering in Yosemite: emergent signs of place and landscape. American
Anthropologist, 113:1, 71-87.
Pacukiewicz, M. (2012), Grań kultury. Transgresje alpinizmu. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Rossiter, P. (2007). On humans, nature and other nonhumans. Space and Culture, 10:2, 292-
Samudra, J.K. (2008). Memory in our body: thick participation and the translation of kinesthetic Experience. American Ethnologist, 35:4, 665-681.
Shepherd, N. (2011). The living mountain. Falkirk: Canongate Books.
Smyrski, Ł. (2018). Między władzą spojrzenia a praktyką. Antropologia krajobrazu. Warszawa: Wydawnictwo Oficyna.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Łódzkie Studia Etnograficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 671
Liczba cytowań: 0
