Figura Matki Boskiej Skępskiej jako wizerunek acheiropoietyczny
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4.2022.001Ключові слова
antropologia obrazu, wizerunek cudowny, Skępe, Matka Boska Skępska, religijność ludowa, sanktuaria maryjneАнотація
Artykuł opisujący fenomen kultu figury Matki Boskiej Skępskiej jako wizerunek o charakterze acheiropoietycznym. Funkcjonujące w chrześcijaństwie wygląd o zapewnieniu przedstawionym dzięki boskiej interwencji a także obliczone własne w polskiej religijności typu ludowego. Jego najbardziej znaną, ale jak się wydaje – niejedyną – manifestacją jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Na podstawie obserwacji autora badań terenowych oraz studiów nad źródłami (literatura dewocyjna, pieśni odpustowe) dowiedziono i omówiono obecność wśród części czcicieli skępskiej Madonny zbadano nadprzyrodzonym po wejściu do rzeźby. Narracje dotyczące cudownego wizerunku, opierając się na posiadających proweniencję bizantyńską toposach, są charakterystyczne dla ich elementów.
Посилання
Belting, H. (2007). Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie (przeł. M. Bryl). Universitas.
Belting, H. (2010). Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki (przeł. T. Zatorski). Słowo//obraz terytoria.
Freedberg, D. (2005). Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania (przeł. E. Klekot). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Fridrich, A. (1908). Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce (t. 3). Nakładem Towarzystwa Jezusowego.
F. Z. (1929), Skępe: słynna od lat półtysiąca pierwszorzędna świątnica ziemi dobrzyńskiej, kujawskiej, mazowieckiej – starożytna siedziba Ojców Bernardynów. Zarys historyczny, geograficzny i religijno-społeczny. Wydano nakładem autora, Włocławek.
Graff, G. (20214). „Prawdziwe wizerunki” Chrystusa i świętych patronów. W: B. Skoczeń-Marchewka (red.), Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie. Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie.
Knapiński, R. (1999). Ojcowie Kościoła o znaczeniu obrazów w przekazie wiary. Roczniki Humanistyczne KUL. Historia sztuki, 47(4), 5–21.
Kolberg, O. (1964). Dzieła wszystkie (t. 23: Kaliskie, cz. 1). Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (2003). Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Pallottinum.
Kopeć, J. J. (1997). Bogurodzica w kulturze polskiej XVI wieku. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Kuryluk, E. (1998). Weronika i jej chusta. Historia, symbolizm i struktura „prawdziwego” obrazu. Wydawnictwo Literackie.
Laurentin, R. (1995). Współczesne objawienia Najświętszej Maryi Panny (przeł. C. Bogdali). EXTER.
Marcinkowska, T. (1996). Sanktuaria maryjne w narracyjnych pieśniach ludowych. W: A. Spiss (red.), Orędowniczko nasza. Kult Matki Bożej w polskiej kulturze ludowej (s. 59–67). Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Niedźwiedź, A. (2005). Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Olędzki, J. (1976). Pacierze Szczypawki. Uwagi o zależności dzieła sztuki od poglądów estetycznych i etycznych artysty. Polska Sztuka Ludowa, 30(1–5), 29–42.
Pielaszewski, J. (1896). Najświętsza Marya Panna Skępska oraz Jej cuda. Nakładem Księgarni Grzegorza Błochowicza.
Pieśń do Najświętszej Panny Skępskiej (1903). Nakładem Andrzeja Rokickiego w Drukarni Polskiej w Sierpcu.
Tokarska-Bakir, J. (2000). Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Universitas.
Uśmiech dziecka. Myśli – o życiu w głębi duszy u stóp Matki Bożej Skępskiej (1946). Ośrodek Pomocniczy Wychowawczo-Duszpasterski.
W hołdzie Pani Mazowsza. Śpiewnik pielgrzyma skępskiego (2000). Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam.
Widacka-Bisaga, A. (2013). Między pobożnością a przesądem. Matka Boska Piaskowa a fenomen cudownych wizerunków maryjnych w Polsce. Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica.
Downloads
Опубліковано
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 770
Number of citations: 0
