Na tropach polskiej epiki ludowej
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2020.006Słowa kluczowe
folklor, folkloryzm, epika ludowa, narracja, storytellingAbstrakt
Obecność ustnych narracji epickich w polskiej tradycji jest przedmiotem sporów i kontrowersji. Romantyczne wyobrażenie „wielkiej” epiki bohaterskiej zderza się tu bowiem z różnego rodzaju praktykami narracyjnymi, które w znacznej mierze temu wyobrażeniu nie odpowiadają. W artykule podjęto próbę skonfrontowania tych dwóch modeli epiki, a także opisu uwarunkowań, w jakich funkcjonowały ustne opowieści w swym pierwotnym kontekście, oraz procesów ich późniejszych przemian wywołanych czynnikami technologicznymi oraz społeczno-politycznymi.
Bibliografia
Alexander, B. (2011). The new digital storytelling. Creating narratives with new media. Santa Barbara: Praeger.
Bartmiński, J. (1990). O spójności pieśni ludowej. W: J. Bartmiński, Folklor – język – poetyka (s. 171-193). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brednich, R. W. (2005). www.worldwidewitz.com. Humor im Cyberspace. Freiburg: Herder.
Brzozowska, T. (red.) (1969). Sabałowe bajki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Brzozowska-Krajka, A. (1995). Sabała jako humorysta. W: M. Rokosz (red.), O Sabale. W stulecie śmierci 1894-1994. Zakopane-Kraków: Secesja.
Burszta, J. (1974). Kultura ludowa – kultura narodowa. Szkice i rozprawy. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Chess, S., Newsom, E. (2015). Folklore, horror stories, and the slender man. The development of an internet mythology. New York: Palgrave Pivot.
Czech, F. (2015). Spiskowe narracje i metanarracje. Kraków: Nomos.
Czernik, S. (red.) (2006). Polska epika ludowa. Wrocław: Ossolineum.
Czubala, D. (1985). Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Czubala, D. (2014). Polskie legendy miejskie. Studium i materiały. Katowice: Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae.
Dundes, A. (1977). Literatura oralna (przeł. J. Banach). „Literatura Ludowa”, 21(4/5), 93-107.
Grochowski, P. (2009). Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Górska-Olesińska, M., Wilk, E. (red.) (2011). Od liberatury do e-literatury. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Górska-Olesińska, M., (red.) (2012). Liberatura, e-literatura i... Remiksy, remediacje, redefinicje. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Grochowski, P. (2016a). Folklorystyczny wymiar współczesnych tabloidów. W: P. Grochowski,
Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne (s. 229-248). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Grochowski, P. (2016b). Zmora w internecie. O statusie współczesnych wyobrażeń demonicznych. "Literatura Ludowa”, 60(3), 37-52.
Grochowski, P., Wróblewska, V. (2014). Materiały Kolbergowskie a metodologia badań folklorystycznych. „Lud”, 98, 41-61.
Hajduk-Nijakowska, J. (2007). Podania kultury masowej. W: M. Jakitowicz, V. Wróblewska
(red.), Podanie – legenda w tradycji ludowej i literackiej (s. 99-115). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Hajduk-Nijakowska, J. (2009). Folklorotworcza funkcja mediów. W: P. Grochowski, G. Gańczarczyk (red.), Folklor w dobie Internetu (s. 23-40). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Hajduk-Nijakowska, J. (2010). Medialny kontekst współczesnego folkloru. „Etnologické rozpravy”, 17(1-2), 62-77.
Hajduk-Nijakowska, J. (2016). Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Hernas, C. (red.). (1987). Lubelska rozmowa o folkloryzmie. „Literatura Ludowa”, 31(4-6), 73-103.
Hoesick, F. (1922). Legendowe postacie zakopiańskie. Chałubiński, ks. Stolarczyk, Sabała, Warszawa: Nakładem Księgarni F. Hoesicka.
Jagiełło, J. (1975). Polska ballada ludowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kadłubiec, K. D. (1973). Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz. Ostrava: Profil.
Kajfosz, J. (2009). Elementy magii w folklorze medialnym. W: P. Grochowski, G. Gańczarczyk
(red.), Folklor w dobie Internetu (s. 41-54). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Kamińska, M. (2011). Portal plotkarski jako współczesny model kolektywnej narracji moralistycznej. W: E. Wilk, M. Górska-Olesińska (red.), Od liberatury do e-literatury (s. 99-112). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kolbuszewski, J. (1998). Wstęp. W: K. Tetmajer, Na Skalnym Podhalu. Wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Korduba, P. (2013). Ludowość na sprzedaż. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, Narodowe Centrum Kultury.
Krzyżanowski, J. (1980). Na drogach i bezdrożach naszej pieśni ludowej. W: J. Krzyżanowski, Szkice folklorystyczne. T. 2 (s. 37-50). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Łotman, J. (2008). Autokomunikacja: „ja” i „inny” jako adresaci (O dwóch modelach komunikacji w systemie kultury). W: J. Łotman, Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury (przeł. B. Żyłko) (s. 79-97). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Ługowska, J. (1993). W świecie ludowych opowiadań. Teksty, gatunki, intencje narracyjne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Ługowska, J. (1996). Humorystyczne transformacje ludowych wątków wierzeniowych. W: T. Dobrzyńska (red.). Tekst i jego odmiany (s. 77-86). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Ługowska, J. (1999). Współczesne sytuacje wykonawcze tradycyjnych tekstów folkloru
narracyjnego. W: J. Ługowska, Folklor – tradycje i inscenizacje. Szkice literacko-folklorystyczne (s. 25-36). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Ong, W. J. (1992). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii (przeł. J. Japola). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Pigoń, S. (1946). Zarys nowszej literatury ludowej. Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Pigoń, S. (red.) (1948). Wybór pisarzy ludowych. Cz. II: Poeci i gawędziarze. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Przerwa-Tetmajer, K. (1905). Bajeczny świat Tatr. Warszawa: Biblioteka Groszowa.
Raszewski, Z. (1990). Wstęp do teorii kawału. „Polska Sztuka Ludowa”, 44(2), 3-9.
Simonides, D. (1969). Współczesna śląska proza ludowa. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu.
Simonides, D. (1977). Zmiany w gatunkach współczesnych opowieści ludowych. W: A. Aleksandrowicz, Cz. Hernas, J. Bartmiński (red.), Literatura ludowa i literatura chłopska (s. 81-89). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Smolińska, T. (1986). Jo wóm trocha połosprowiom… Współcześni gawędziarze ludowi na Śląsku. Opole: Instytut Śląski.
Smolińska, T. (1987). Z wybranych problemów dawnej i współczesnej sztuki opowiadania. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Smolińska, T. (1992). Rodzina o sobie. Folklorystyczny aspekt rodzinnej tradycji kulturowej. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu.
Stopka, A. (1897). Sabała. Portret, życiorys, bajki, powiastki, piosnki, melodye. Kraków: L. Zwoliński i Spółka.
Witkiewicz, S. (1891). Na przełęczy. Wrażenia i obrazy z Tatr. Warszawa: Gebethner i Wolf.
Wnuk, W. (red.) (1981). Gawędy Skalnego Podhala. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Wójcik, W. A. (2010). Sabała. Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
Żygulski, K. (1985). Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 472
Liczba cytowań: 0
