Na tropach polskiej epiki ludowej
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.4-5.2020.006Parole chiave
folklor, folkloryzm, epika ludowa, narracja, storytellingAbstract
Obecność ustnych narracji epickich w polskiej tradycji jest przedmiotem sporów i kontrowersji. Romantyczne wyobrażenie „wielkiej” epiki bohaterskiej zderza się tu bowiem z różnego rodzaju praktykami narracyjnymi, które w znacznej mierze temu wyobrażeniu nie odpowiadają. W artykule podjęto próbę skonfrontowania tych dwóch modeli epiki, a także opisu uwarunkowań, w jakich funkcjonowały ustne opowieści w swym pierwotnym kontekście, oraz procesów ich późniejszych przemian wywołanych czynnikami technologicznymi oraz społeczno-politycznymi.
Riferimenti bibliografici
Alexander, B. (2011). The new digital storytelling. Creating narratives with new media. Santa Barbara: Praeger.
Bartmiński, J. (1990). O spójności pieśni ludowej. W: J. Bartmiński, Folklor – język – poetyka (s. 171-193). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brednich, R. W. (2005). www.worldwidewitz.com. Humor im Cyberspace. Freiburg: Herder.
Brzozowska, T. (red.) (1969). Sabałowe bajki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Brzozowska-Krajka, A. (1995). Sabała jako humorysta. W: M. Rokosz (red.), O Sabale. W stulecie śmierci 1894-1994. Zakopane-Kraków: Secesja.
Burszta, J. (1974). Kultura ludowa – kultura narodowa. Szkice i rozprawy. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
Chess, S., Newsom, E. (2015). Folklore, horror stories, and the slender man. The development of an internet mythology. New York: Palgrave Pivot.
Czech, F. (2015). Spiskowe narracje i metanarracje. Kraków: Nomos.
Czernik, S. (red.) (2006). Polska epika ludowa. Wrocław: Ossolineum.
Czubala, D. (1985). Opowieści z życia. Z badań nad folklorem współczesnym. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Czubala, D. (2014). Polskie legendy miejskie. Studium i materiały. Katowice: Stowarzyszenie Thesaurus Silesiae.
Dundes, A. (1977). Literatura oralna (przeł. J. Banach). „Literatura Ludowa”, 21(4/5), 93-107.
Grochowski, P. (2009). Dziady. Rzecz o wędrownych żebrakach i ich pieśniach. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Górska-Olesińska, M., Wilk, E. (red.) (2011). Od liberatury do e-literatury. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Górska-Olesińska, M., (red.) (2012). Liberatura, e-literatura i... Remiksy, remediacje, redefinicje. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Grochowski, P. (2016a). Folklorystyczny wymiar współczesnych tabloidów. W: P. Grochowski,
Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne (s. 229-248). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Grochowski, P. (2016b). Zmora w internecie. O statusie współczesnych wyobrażeń demonicznych. "Literatura Ludowa”, 60(3), 37-52.
Grochowski, P., Wróblewska, V. (2014). Materiały Kolbergowskie a metodologia badań folklorystycznych. „Lud”, 98, 41-61.
Hajduk-Nijakowska, J. (2007). Podania kultury masowej. W: M. Jakitowicz, V. Wróblewska
(red.), Podanie – legenda w tradycji ludowej i literackiej (s. 99-115). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Hajduk-Nijakowska, J. (2009). Folklorotworcza funkcja mediów. W: P. Grochowski, G. Gańczarczyk (red.), Folklor w dobie Internetu (s. 23-40). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Hajduk-Nijakowska, J. (2010). Medialny kontekst współczesnego folkloru. „Etnologické rozpravy”, 17(1-2), 62-77.
Hajduk-Nijakowska, J. (2016). Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Hernas, C. (red.). (1987). Lubelska rozmowa o folkloryzmie. „Literatura Ludowa”, 31(4-6), 73-103.
Hoesick, F. (1922). Legendowe postacie zakopiańskie. Chałubiński, ks. Stolarczyk, Sabała, Warszawa: Nakładem Księgarni F. Hoesicka.
Jagiełło, J. (1975). Polska ballada ludowa. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kadłubiec, K. D. (1973). Gawędziarz cieszyński Józef Jeżowicz. Ostrava: Profil.
Kajfosz, J. (2009). Elementy magii w folklorze medialnym. W: P. Grochowski, G. Gańczarczyk
(red.), Folklor w dobie Internetu (s. 41-54). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Kamińska, M. (2011). Portal plotkarski jako współczesny model kolektywnej narracji moralistycznej. W: E. Wilk, M. Górska-Olesińska (red.), Od liberatury do e-literatury (s. 99-112). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Kolbuszewski, J. (1998). Wstęp. W: K. Tetmajer, Na Skalnym Podhalu. Wybór. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Korduba, P. (2013). Ludowość na sprzedaż. Warszawa: Fundacja Bęc Zmiana, Narodowe Centrum Kultury.
Krzyżanowski, J. (1980). Na drogach i bezdrożach naszej pieśni ludowej. W: J. Krzyżanowski, Szkice folklorystyczne. T. 2 (s. 37-50). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Łotman, J. (2008). Autokomunikacja: „ja” i „inny” jako adresaci (O dwóch modelach komunikacji w systemie kultury). W: J. Łotman, Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury (przeł. B. Żyłko) (s. 79-97). Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Ługowska, J. (1993). W świecie ludowych opowiadań. Teksty, gatunki, intencje narracyjne. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Ługowska, J. (1996). Humorystyczne transformacje ludowych wątków wierzeniowych. W: T. Dobrzyńska (red.). Tekst i jego odmiany (s. 77-86). Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Ługowska, J. (1999). Współczesne sytuacje wykonawcze tradycyjnych tekstów folkloru
narracyjnego. W: J. Ługowska, Folklor – tradycje i inscenizacje. Szkice literacko-folklorystyczne (s. 25-36). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Ong, W. J. (1992). Oralność i piśmienność. Słowo poddane technologii (przeł. J. Japola). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Pigoń, S. (1946). Zarys nowszej literatury ludowej. Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Pigoń, S. (red.) (1948). Wybór pisarzy ludowych. Cz. II: Poeci i gawędziarze. Wrocław: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Przerwa-Tetmajer, K. (1905). Bajeczny świat Tatr. Warszawa: Biblioteka Groszowa.
Raszewski, Z. (1990). Wstęp do teorii kawału. „Polska Sztuka Ludowa”, 44(2), 3-9.
Simonides, D. (1969). Współczesna śląska proza ludowa. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Powstańców Śląskich w Opolu.
Simonides, D. (1977). Zmiany w gatunkach współczesnych opowieści ludowych. W: A. Aleksandrowicz, Cz. Hernas, J. Bartmiński (red.), Literatura ludowa i literatura chłopska (s. 81-89). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Smolińska, T. (1986). Jo wóm trocha połosprowiom… Współcześni gawędziarze ludowi na Śląsku. Opole: Instytut Śląski.
Smolińska, T. (1987). Z wybranych problemów dawnej i współczesnej sztuki opowiadania. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Smolińska, T. (1992). Rodzina o sobie. Folklorystyczny aspekt rodzinnej tradycji kulturowej. Opole: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Opolu.
Stopka, A. (1897). Sabała. Portret, życiorys, bajki, powiastki, piosnki, melodye. Kraków: L. Zwoliński i Spółka.
Witkiewicz, S. (1891). Na przełęczy. Wrażenia i obrazy z Tatr. Warszawa: Gebethner i Wolf.
Wnuk, W. (red.) (1981). Gawędy Skalnego Podhala. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Wójcik, W. A. (2010). Sabała. Zakopane: Tatrzański Park Narodowy.
Żygulski, K. (1985). Wspólnota śmiechu. Studium socjologiczne. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 472
Number of citations: 0
