Romantyczne science fiction. Przyszłość według Teodora Tripplina
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.2.2019.004Słowa kluczowe
przyszłość w literaturze, fantastyka naukowa, Księżyc, romantyzm, futurologiaAbstrakt
Celem niniejszego artykułu będzie zaprezentowanie XIX-wiecznej wizji przyszłości, ukazanej w jednej z pierwszych polskich powieści fantastycznonaukowych – Podróży po Księżycu (1858) autorstwa Teodora Tripplina (1812–1881). W pierwszej, teoretycznej części artykułu przedstawiony zostanie gatunek science fiction, ze szczególnym uwzględnieniem dystynktywnej roli wynalazku technologicznego, metody naukowej oraz osadzenia fabuły w realiach przyszłościowych. Skrótowe omówienie początków polskiej fantastyki naukowej pozwoli na osadzenie Podróż po Księżycu w szerszym kontekście, a co za tym idzie uznanie jej za ewenement w literaturze krajowej. W drugiej części artykułu skupiono się na ukazaniu wizji przyszłości, wykreowanej przez Teodora Tripplina w Podróży po Księżycu w podziale na trzy kategorie obecne w utworze 1) przyszłość wynalazków technologicznych, 2) przyszłość w rozwoju medycyny, 3) przyszłość społeczeństwa.
Bibliografia
BOULD M., BUTLER A.M., ROBERTS, A., VINT S. (ed.) (2009) The Routledge Companion to Science Fiction, London, New York: Routledge.
CAILLOIS, R. (1967). Od baśni do science fiction. W: R. Caillois, Odpowiedzialność i styl. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
CAILLOIS, R. (1989). Science fiction. W: R. Handke, L. Jęczmyk, B. Okólska (red.), Spór o SF. Antologia szkiców i esejów o science fiction. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
CLARKE, A.C. (2002). The Collected Stories. London: Gollancz Science Fiction.
DYBIZBAŃSKI, M. (2005). Romantyczna futurologia. Kraków: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Krakowskiej.
HANDKE, R. (1969). Polska proza fantastyczno-naukowa. Problemy poetyki. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
HANDKE, R. (1975). O pewnym materii pomieszaniu, czyli między baśnią a science fiction. „Teksty” nr 5.
HUTNIKIEWICZ, A. (1959). Twórczość literacka Stefana Grabińskiego (1887-1936). Toruń: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
JACKL, J. (1969). Wokół „Doświadczyńskiego”. Antologia romansu i powieści. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
JAMES E., MENDELSOHN F. (ed.) (2003). The Cambridge Companion to Science Fiction, New York: Cambridge University Press.
KINIORSKI, K. (1998). Nieznane fakty z życiorysu Teodora Teuttolda Tripplina. „Góry – literatura – kultura”, t. III.
KOLBUSZEWSKI, J. (2002/2003). Osobliwości życia i prozy doktora Tripplina. W: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Sectio FF, Philologiae, t. XX/XXI.
KONOPNICKA, M. (1881). Kilka słów o Teodorze Tripplinie i podróżach jego, „Wędrowiec” nr 13.
KRAJEWSKI, M. D. (1998). Wojciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisujący (oprac. I. Łossowska). Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Dydaktyczne Wydziału Polonistyki.
LATHAM R. (ed.) (2017). Science Fiction Criticism. An Anthology of Essential Writings, New York: Bloomsbury.
LEM, S. (1977). Posłowie. W: A. i B. Strugaccy, Piknik na skraju drogi. Las. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
LEWESTAM, F.H. (1877). Dr T. Tripplin, „Kłosy”, nr 616.
ŁOSOWSKA, I. (1998). Wstęp. W: M. D. Krajewski, Wojciech Zdarzyński, życie i przypadki swoje opisujący (oprac. I. Łossowska). Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Dydaktyczne Wydziału Polonistyki.
MIKOŁAJCZUK, J. (2017). Wprowadzenie. W: T. Tripplin, Lunatyka podróż po Księżycu. Warszawa: Wydawnictwo Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
NIEWIADOWSKI, A., SMUSZKIEWICZ, A. (1990). Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
SŁOMCZYŃSKI, A. (1997). Narwaniec. W: A. Słomczyński, Warszawskie to i owo. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax.
SMUSZKIEWICZ, A. (1977). W stronę opowieści o „cudownym wynalazku” (Z dziejów polskiej S-F cz. IV). „Nurt” 08 (148).
SMUSZKIEWICZ, A. (2016). Zaczarowana gra. Stawiguda: Solaris.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 299
Liczba cytowań: 0