Muzyczna kultura ludowa na Lubelszczyźnie w warunkach socrealizmu (1944-1956). Prolegomena
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.1.2021.002Słowa kluczowe
polityka kulturalna, socrealizm, muzyka ludowa, Lubelszczyzna, folkloryzm, folklor muzyczny, PRLAbstrakt
Artykuł poświęcony jest wybranym zagadnieniom życia społecznego i kulturalnego, które w okresie socrealizmu (1944-1956) wywarły znaczny wpływ na muzyczną kulturę ludową Lubelszczyzny. Na początku określono specyfikę polskiej polityki kulturalnej oraz przemiany, jakim podlegała w opisywanym czasie kultura społeczna na wsi. Następnie przedstawiono strukturę organizacyjną życia muzycznego w Lublinie i regionie, opisując w szczególności ruch amatorski, zawodowy oraz metody upowszechniania kultury wysokiej. W dalszej części podjęto próbę zdefiniowania postaw twórców ludowych wobec nowopowstałych wymogów życia społeczno-gospodarczego na lubelskiej prowincji. W tym kontekście ukazano specyfikę zespołów śpiewaczych, kulturotwórczą działalność kół gospodyń wiejskich, funkcjonowanie uniwersytetów ludowych i podejmowanie inicjatyw kulturalnych w ramach tworzonych stowarzyszeń, formułując zarazem wniosek, że trzon powyższych inicjatyw stanowiły indywidualne postaci śpiewaków i muzyków będących depozytariuszami przekazywanych od pokoleń tradycji.Bibliografia
Adamowski, J. (2008, 26 września). Wiejskie grupy śpiewacze, obrzędowe i teatralne [artykuł w serwisie KulturaLudowa.pl]. Pobrano z: https://kulturaludowa.pl/artykuly/wiejskie-grupy-spiewacze-obrzedowe-i-teatralne/
Adamowski, J. (2003). Śpiewanejki moje... Najwybitniejsi śpiewacy ludowi Lubelszczyzny i ich repertuar. Cz. 1. Lublin: Zarząd Główny Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Adamowski, J. (2005). Śpiewanejki moje... Najwybitniejsi śpiewacy ludowi Lubelszczyzny i ich repertuar. Cz. 2. Lublin: Zarząd Główny Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Adamowski, J., Michalec, A. (2011). Sylwetki wybranych wykonawców. W: J. Bartmiński (red.), Polska pieśń i muzyka ludowa. T 4: Lubelskie. Część V: Pieśni stanowe i zawodowe (s. 459-492). Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
Baraniewski, W. (b.d.). Realizm socjalistyczny [internetowa encyklopediia PWN]. Pobrano z: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/realizm-socjalistyczny;3966449.html
Bieńkowski, A. (2019). Koła Gospodyń Wiejskich – wczoraj i dziś. Biuletyn Informacyjny KOWR: Trendy, Narzędzia, Kierunki, 2, 3-5.
Dahlig, P. (1987). Muzyka ludowa we współczesnym społeczeństwie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dahlig, P. (1998). Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN.
Dziębowska, E. (1957). Ruch amatorski. W: J. Chomiński, Z. Lissa (red.), Kultura muzyczna Polski Ludowej 1944-55 (s. 25-34). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Gołębiowski, B. (1986). Regionalizm współczesny. Region Lubelski, 1(3), 15-26.
Jeszcze w sprawie Uniwersytetów Ludowych (1946). Komunikat Wojewódzkiego Związku Młodzieży Wiejskiej Wici w Lublinie, 2(9), 3.
Kusto, A. (2014), Tradycje orkiestr dętych Lubelszczyzny na przykładzie wybranych zespołów. W: Z. Przerembski (red.), Rola orkiestr dętych w kulturze ludowe (s. 66-83). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Kusto, A. (2016). Pół wieku Kazimierza. Pismo Folkowe, 125(4), 14-15.
Kusto, A. (2019). Uświetnianie codzienności. Lubelskie zespoły śpiewacze w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 359-374). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Lissa, Z. (1957). Wstęp. Walka o Nowe oblicze polskiej kultury muzycznej. W: J. Chomiński, Z. Lissa (red.), Kultura muzyczna Polski Ludowej 1944-55 (s. 7-14). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Miernik, I. (2005). Państwowa Organizacja Imprez Artystycznych „ARTOS” (1950-54). Monografia historyczna. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
Miernik, I. (2006). Państwowa Organizacja Imprez Artystycznych „ARTOS” w latach 1950-1954 i jej funkcjonowanie. Polska 1944/45-1989. Studia i materiały, 7, 123-152.
Makrzyszewski, B. (1954). Mówi Polskie Radio – Lublin. Kamena, 21(1-3), 137.
Pilch, T. (2007). Uniwersytet ludowy. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6 (s. 1021–1022). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Spaleniec, K. (1986). Towarzystwa regionalne w województwie lubelskim. Region Lubelski, 1(3), 43.
Wojtuszkiewicz, D. (2020). Działalność i repertuar Kapeli Ludowej z Poniatowej (zał. 1973) [niepublikowana praca magisterska]. Instytut Muzyki UMCS, Lublin.
Wołoszyn, J. (2019). Próba instytucjonalizacji i umasowienia sfery prywatnej w latach 1948-1956 (na przykładzie Lubelszczyzny). W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 229-254). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Wójcikowski, W., Wójcikowski, G. (2000). Kronika 1944-2000. W: T. Radzik (i in.), Lublin. Dzieje miasta. T. 2: XIX i XX wiek (s. 311-645). Lublin: Towarzystwo Miłośników Lublina, Wydawnictwo Multico.
Wrona, J. (2019). Praktyki religijne w warunkach PRL. W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 205-228). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Z-s (1954). Przegląd dorobku kulturalnego amatorskich zespołów chóralnych, instrumentalnych i tanecznych na terenie Lubelszczyzny w okresie 10-lecia Polski Ludowej. Kamena, 21(1-3), 142-147.
Pobrania
Sklep wydawnictwa:
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 537
Liczba cytowań: 0