Muzyczna kultura ludowa na Lubelszczyźnie w warunkach socrealizmu (1944-1956). Prolegomena
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.1.2021.002Schlagworte
polityka kulturalna, socrealizm, muzyka ludowa, Lubelszczyzna, folkloryzm, folklor muzyczny, PRLAbstract
Artykuł poświęcony jest wybranym zagadnieniom życia społecznego i kulturalnego, które w okresie socrealizmu (1944-1956) wywarły znaczny wpływ na muzyczną kulturę ludową Lubelszczyzny. Na początku określono specyfikę polskiej polityki kulturalnej oraz przemiany, jakim podlegała w opisywanym czasie kultura społeczna na wsi. Następnie przedstawiono strukturę organizacyjną życia muzycznego w Lublinie i regionie, opisując w szczególności ruch amatorski, zawodowy oraz metody upowszechniania kultury wysokiej. W dalszej części podjęto próbę zdefiniowania postaw twórców ludowych wobec nowopowstałych wymogów życia społeczno-gospodarczego na lubelskiej prowincji. W tym kontekście ukazano specyfikę zespołów śpiewaczych, kulturotwórczą działalność kół gospodyń wiejskich, funkcjonowanie uniwersytetów ludowych i podejmowanie inicjatyw kulturalnych w ramach tworzonych stowarzyszeń, formułując zarazem wniosek, że trzon powyższych inicjatyw stanowiły indywidualne postaci śpiewaków i muzyków będących depozytariuszami przekazywanych od pokoleń tradycji.Literaturhinweise
Adamowski, J. (2008, 26 września). Wiejskie grupy śpiewacze, obrzędowe i teatralne [artykuł w serwisie KulturaLudowa.pl]. Pobrano z: https://kulturaludowa.pl/artykuly/wiejskie-grupy-spiewacze-obrzedowe-i-teatralne/
Adamowski, J. (2003). Śpiewanejki moje... Najwybitniejsi śpiewacy ludowi Lubelszczyzny i ich repertuar. Cz. 1. Lublin: Zarząd Główny Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Adamowski, J. (2005). Śpiewanejki moje... Najwybitniejsi śpiewacy ludowi Lubelszczyzny i ich repertuar. Cz. 2. Lublin: Zarząd Główny Stowarzyszenia Twórców Ludowych.
Adamowski, J., Michalec, A. (2011). Sylwetki wybranych wykonawców. W: J. Bartmiński (red.), Polska pieśń i muzyka ludowa. T 4: Lubelskie. Część V: Pieśni stanowe i zawodowe (s. 459-492). Lublin: Wydawnictwo Polihymnia.
Baraniewski, W. (b.d.). Realizm socjalistyczny [internetowa encyklopediia PWN]. Pobrano z: http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/realizm-socjalistyczny;3966449.html
Bieńkowski, A. (2019). Koła Gospodyń Wiejskich – wczoraj i dziś. Biuletyn Informacyjny KOWR: Trendy, Narzędzia, Kierunki, 2, 3-5.
Dahlig, P. (1987). Muzyka ludowa we współczesnym społeczeństwie, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Dahlig, P. (1998). Tradycje muzyczne a ich przemiany. Między kulturą ludową, popularną i elitarną Polski międzywojennej. Warszawa: Instytut Sztuki PAN.
Dziębowska, E. (1957). Ruch amatorski. W: J. Chomiński, Z. Lissa (red.), Kultura muzyczna Polski Ludowej 1944-55 (s. 25-34). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Gołębiowski, B. (1986). Regionalizm współczesny. Region Lubelski, 1(3), 15-26.
Jeszcze w sprawie Uniwersytetów Ludowych (1946). Komunikat Wojewódzkiego Związku Młodzieży Wiejskiej Wici w Lublinie, 2(9), 3.
Kusto, A. (2014), Tradycje orkiestr dętych Lubelszczyzny na przykładzie wybranych zespołów. W: Z. Przerembski (red.), Rola orkiestr dętych w kulturze ludowe (s. 66-83). Gdańsk: Nadbałtyckie Centrum Kultury.
Kusto, A. (2016). Pół wieku Kazimierza. Pismo Folkowe, 125(4), 14-15.
Kusto, A. (2019). Uświetnianie codzienności. Lubelskie zespoły śpiewacze w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 359-374). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Lissa, Z. (1957). Wstęp. Walka o Nowe oblicze polskiej kultury muzycznej. W: J. Chomiński, Z. Lissa (red.), Kultura muzyczna Polski Ludowej 1944-55 (s. 7-14). Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne.
Miernik, I. (2005). Państwowa Organizacja Imprez Artystycznych „ARTOS” (1950-54). Monografia historyczna. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
Miernik, I. (2006). Państwowa Organizacja Imprez Artystycznych „ARTOS” w latach 1950-1954 i jej funkcjonowanie. Polska 1944/45-1989. Studia i materiały, 7, 123-152.
Makrzyszewski, B. (1954). Mówi Polskie Radio – Lublin. Kamena, 21(1-3), 137.
Pilch, T. (2007). Uniwersytet ludowy. W: Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku. T. 6 (s. 1021–1022). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Spaleniec, K. (1986). Towarzystwa regionalne w województwie lubelskim. Region Lubelski, 1(3), 43.
Wojtuszkiewicz, D. (2020). Działalność i repertuar Kapeli Ludowej z Poniatowej (zał. 1973) [niepublikowana praca magisterska]. Instytut Muzyki UMCS, Lublin.
Wołoszyn, J. (2019). Próba instytucjonalizacji i umasowienia sfery prywatnej w latach 1948-1956 (na przykładzie Lubelszczyzny). W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 229-254). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Wójcikowski, W., Wójcikowski, G. (2000). Kronika 1944-2000. W: T. Radzik (i in.), Lublin. Dzieje miasta. T. 2: XIX i XX wiek (s. 311-645). Lublin: Towarzystwo Miłośników Lublina, Wydawnictwo Multico.
Wrona, J. (2019). Praktyki religijne w warunkach PRL. W: M. Choma-Jusińska, M. Kruszyński, T. Osiński (red.), Życie codzienne w PRL (s. 205-228). Lublin-Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej.
Z-s (1954). Przegląd dorobku kulturalnego amatorskich zespołów chóralnych, instrumentalnych i tanecznych na terenie Lubelszczyzny w okresie 10-lecia Polski Ludowej. Kamena, 21(1-3), 142-147.
Downloads
The publisher's shop:
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 537
Number of citations: 0