Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
  • Przesyłanie tekstów
  • Zespół redakcyjny
  • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Dziadowskie pieśni o Sądzie Ostatecznym i końcu świata wobec tradycji biblijnej i apokryficznej
  • Strona domowa
  • /
  • Dziadowskie pieśni o Sądzie Ostatecznym i końcu świata wobec tradycji biblijnej i apokryficznej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 1 (2018): Literatura Ludowa /
  4. Artykuły

Dziadowskie pieśni o Sądzie Ostatecznym i końcu świata wobec tradycji biblijnej i apokryficznej

Autor

  • Katarzyna Janus Instytut Filologii Polskiej Wydział Filologiczno-Historyczny Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.1.2018.004

Słowa kluczowe

pieśń dziadowska, apokryf, koniec świata, sąd ostateczny

Abstrakt

Artykuł jest filologicznym, źródłowym studium trzech pieśni dziadowskich o końcu świata. W eksplikacji zwrócono uwagę na intertekstualność utworów, które sięgają w warstwie inwencji i obrazowania poetyckiego do tradycji biblijnej i apokryficznej. Rozważania zostały także skoncentrowane wokół funkcji przekazu.

Biogram autora

Katarzyna Janus - Instytut Filologii Polskiej Wydział Filologiczno-Historyczny Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie

Jestem  filologiem klasycznym, neolatynistą. Pracuję  na stanowisku adiunkta w Instytucie Filologii Polskiej AJD w Częstochowie. Moje zainteresowania badawcze dotyczą staropolskiej literatury/kultury religijnej. Publikowałam już w czasopismach artykuły, których tematyka wiąże się z literaturą ludową  („Liturgia Sacra” Retoryczne zorganizowanie kilku hymnów średniowiecznych do Ducha Świętego, nr 2 (38)/2011, Mikołaj z Wilkowiecka - częstochowski liturgista o tajemnicy Ducha Świętego - 1(41)/2913),Pieśń Jezu, zbawicielu ludzski Władysława z Gielniowa.Dialog z tradycją, „Roczniki Humanistyczne”, Tom LXIV, zeszyt 1 – 2016, s. 139 - 151; Rękopiśmienny kancjonał z XVIII wieku ks. Walentego Józefa Wcisłowskiego. Charakterystyka zbioru, "Łódzkie Studia Teologiczne" 25 (2016) 3, s.43-59), Duch Święty w kontekście maryjnej pobożności polskiego średniowiecza. Teksty o Zwiastowaniu, Wcieleniu i Wniebowzięciu, „Pamiętnik Literacki” z. 3/2017.

Bibliografia

ALEKSANDROWICZ, J. i in. (1986). Wielka encyklopedya powszechna ilustrowana. T. 17-18, Warszawa: Wydawnictwo S. Sikorskiego.

Biblia Tysiąclecia. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu (1988). Wyd. 4. Poznań: Pallotinum.

BLUME, C. (red.). (1899). De Extremo Iudicio. W: Analecta hymnica medii aevi. T. 33 Pia dictamina. Leipzig: O. R. Reisland.

BOLESŁAWIUSZ, K. (2004). Przeraźliwe echo trąby ostatecznej (opr. J. Sokolski). Warszawa: IBL PAN.

FORSTNER, D. (1990). Świat symboliki chrześcijańskiej (przeł. W. Zakrzewska, P. Pachciarek, R. Turzyński). Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Gloger, Z. (1901). Encyklopedia staropolska ilustrowana. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo P. Laskauer i W. Babicki.

GROCHOWSKI, P. (2009). Dziady. Rzecz o wędrownych śpiewakach i ich pieśniach. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

GROCHOWSKI, P. (2010). Lamenty dziadka z Targówka. Parodie na dziadów i pieśni dziadowskie. Literatura Ludowa, 4-5, 3-13.

GROCHOWSKI, P. (2016). Jarmark tradycji. Studia i szkice folklorystyczne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

HEMKA, A., Olędzki, J. (1990). Wrażliwość mirakularna. Konteksty, 1, 8-14.

HERNAS, C. (1958). Z epiki dziadowskiej: 1. polskie i czeskie pieśni o obronie Wiednia. Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 49(4), 475-494.

HOMER. (1975). Odyseja (przeł. L. Siemieński). Wrocław: Ossolineum.

HOMERSKI, J.(1985). Eliasz. Hasło w: F. Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z Sułowski (red), Encyklopedia katolicka (k. 885-886). T. 4. Lublin: Wydawnictwo KUL.

IWAŃSKI, D. (2013). Księga Henocha – starożytny apokryf w świetle współczesnej wiedzy. Człowiek i Teologia, 21/1, 124-139.

KOLBERG, O. (1962). Pokucie. T. 29, 50. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

KRASZEWSKI, J. I. (1874). Mistrz Twardowski: powieść z podań gminnych. T.2. Lwów-Warszawa: W księg. Gubrynowicza i Schmidta.

KRZYŻANOWSKI, J. (1977). Wstęp do: Karnawał dziadowski. Pieśni wędrownych śpiewaków (XIX –XX w.). S. Nyrkowski (Wybór i opr.). Warszaw: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

KUŚNIERZ, R. (2005). Ukraina w latach kolektywizacji i Wielkiego Głodu (1929–1932). Toruń: Wydawnictwo Naukowe GRADO.

LACTANTIUS, C. (1535). Diuinarum institutionum libri septem proxime castigati, et aucti, Venetiis : ed. Aldo Manuzio 1. & Andrea Torresano

LEWAŃSKI, J. (opr.) (1957). Tragedia żebracza nowo uczyniona. w: Dramaty staropolskie. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

LINDE, S. B. (1814). Słownik języka polskiego. T. 4 . Warszawa: Drukarnia XX Pijarów 1814.

MICHAJŁOWA, K. (2010). Dziad wędrowny w kulturze ludowej Słowian (przeł. H. Karpińska). Warszawa: Oficyna Naukowa.

MICHAŁOWSKA, T. (1989), "Dusza z ciała wyleciała": próba interpretacji. Pamiętnik Literacki, LXXX, z. 2, 3-26.

MISIUREK, J. (1985). Antychryst w dziejach teologii. W: F. Gryglewicz, R. Lukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka (k. 709). T. 1. Lublin:

Wydawnictwo KUL 1985.

Najnówszy Złoty Ołtarz czyli najlepszy zbiór rozmaitego nabożeństwa dla chrześcijan-Katolików na rok cały ułożony według najlepszego porządku, z zamieszczeniem wielu nader pięknych modlitw, hymnów, litanii, godzinek, koronek, nowego słuchania Mszy świętej, pieśni kościelnych z łacińskim i polskim tekstem, oraz poprawnego kalendarza. Wydanie to zupełnie nowe, ku większej czci i chwale Pana Boga, w Trójcy św. Jedynego, a zbawiennemu pożytkowi wiernych Katolikw. (1886) Pozyskano z: http://najlepszanowina.blogspot.com/2013/04/piesn-o-ostatecznym-sadzie-panskim.html.

NÖLLE, G. (1879). Die Legende Von Den Fünfzehn Zeichen Vor Dem Jüngsten Gerichte. Beiträge zur Geschichte der deutschen Sprache und Literatur (PBB), 6(3), 413-476.

NYRKOWSKI, S. (wybór i opr) (1977). Karnawał dziadowski. Pieśni wędrownych śpiewaków (XIX –XX w.). Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

OPEC, B. (1844) Żywot Pana Jezusa Chrystusa Stworzyciela i Zbawiciela rodzaju ludzkiego wedle ewangelistów świętych z rozmyślaniem nabożnem doktorów Pisma Świętego krótko zebrany przez X. Baltazara Opecia. Gniezno: Wydał ks. Jan Polkowski

Peregrynacja dziadowska (1931). W: K. Badecki. Polska komedya rybałtowska. Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.

PODBIELSKI, B. (1989). Wstęp do: Arystoteles, Poetyka (przeł. i opr. H. Podbielski) (V-CV). Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.

ROMANIUK, K. (1985) Apokryfy II. Nowy Testament. W: Encyklopedia katolicka (k. 762). T. 1, Lublin: Wydawnictwo KUL.

RUBINKIEWICZ, R. (red.). (2006). Apokryfy Starego Testamentu. Warszawa: Wydawnictwo Vocatio.

RUBINKIEWICZ, R. (1993). Henoch, Hasło w: Encyklopedia katolicka T.VI (J. Walkusz et al. red.) (k. 681-682). Lublin: Wydawnictwo KUL.

SIELICKI, E. (1982). Pieśni pogrzebowe i dziadowskie śpiewane w byłym powiecie wilejskim, Slavica Vratislaviensia, z. 22, 103-104.

Signa quindecim horribilia de fine mundi et Extremo Iudicio (ca 1505). Kolonia: Martin von Werden. Pozyskano z http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0000/bsb00006408/images/index.html?seite=00001&l=de

SŁOWAKOWIC, S. (1681). Postliminium cometarum abo raczej niebo z dawna a niesłusznie kometom przez filozofów odebrane, a teraz znowu prawem i wymiarem geometrycznym, z okazyjej świecącej w roku 1680 i 1681 w grudniu i styczniu komety, za staraniem i nakładem Stanisława Słowakowica, medycyny doktora i profesora, rajce krakowskiego, z przydatkiem krótkiego na końcu prognostyku, przywrócone. Kraków: Drukarnia. Akademicka.

SOKOLSKI, J. (1995) Dziadowska pieśń o Sądzie Ostatecznym z wieku XVII. Acta Universitatis Wratislaviensis, Prace Literackie, t. 34, 5-10.

STAROWIEYSKI, M. (red.) (2003). Apokryfy Nowego Testamentu. Tom I: Ewangelie apokryficzne. Opowiadania o Jezusie, Maryi, Józefie i Janie Chrzcicielu. Kraków: Wydawnictwo WAM.

ŚW. AUGUSTYN. (1937). Państwo Boże (przeł. W. Kubicki). Pisma Ojców Kościoła w Polskiem Tłumaczeniu. T. 13. Poznań: Jan Jachowski - Księgarnia Uniwersytecka.

Verecundus, (1858) Crisias, W: Spicilegium solesmense complectens sanctorum patrum scriptorumque ecclesiasticorum anecdota hactenus opera. T. 4. Parisiis: Wydawnictwo J. B. Pitra.

Visio s. Pauli, ein Beitrag zur Visionslitteratur. (1885). Halle. Ed. H. Brandes

Visio Tnugdali (1869). Halle: Ed. O. Schade.

Walecki, W. (1985). Bolesławiusz, Hasło w: Gryglewicz, R. Łukaszyk, Z. Sułowski (red.), Encyklopedia katolicka (k. 754). T. 2. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2018-08-27

Jak cytować

1.
JANUS, Katarzyna. Dziadowskie pieśni o Sądzie Ostatecznym i końcu świata wobec tradycji biblijnej i apokryficznej. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture [online]. 27 sierpień 2018, T. 62, nr 1, s. 49–65. [udostępniono 5.7.2025]. DOI 10.12775/LL.1.2018.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 1 (2018): Literatura Ludowa

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie/Copyright Notice

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

 

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 551
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

pieśń dziadowska, apokryf, koniec świata, sąd ostateczny
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa