Jestem rzeką! Wanda Zuzanny Orlińskiej na tle tradycji oraz hydrofeminizmu
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.1.2023.009Słowa kluczowe
Wanda, legenda, Zuzanna Orlińska, Współczesny bajarz polski, posthumanizm, hydrofeminizm, reinterpretacjaAbstrakt
Artykuł przedstawia opowiadanie Zuzanny Orlińskiej pt. Wanda z tomu Współczesny bajarz polski jako próbę reinterpretacji etnocentrycznej legendy w duchu feminizmu i posthumanizmu. Za sprawą subtelnych zmian w motywacji bohaterki oraz rozbudowaniu jej wątku postać królowej z dziejów bajecznych konotuje nowy sposób myślenia o wspólnocie (nie tylko narodowej), a także o zasadach uczestniczenia w niej kobiet. Kobiety stają się jej częścią, przejawiając troskę, współzależność i sprawczość.
Bibliografia
Bednarek, M. (2020). Baśni przeobrażone. Transformacje bajki i baśni w polskiej epice po 1989 roku. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bieluk, J. (2020). River as a Legal Person. Studia Iuridica Lublinensia, 29(2), 11–23.
Braidotti, R. (2014). Po człowieku (przeł. J. Bednarek, A. Kowalczyk). PWN.
Franaszek, A. (2006). Od Bieruta do Herlinga-Grudzińskiego. Wykaz lektur szkolnych w Polsce w latach 1946–1999. Biblioteka Narodowa.
Fromm, E. (1994). Zapomniany język. Wstęp do rozumienia snów, baśni i mitów (przeł. J. Marzęcki). PIW.
Janion, M. (2006a). Kobiety i duch inności. Wydawnictwo Sic!.
Janion, M. (2006b). Niesamowita Słowiańszczyzna. Fantazmaty literatury. Wydawnictwo Literackie.
Karłowicz, J. (1876). Piękna Meluzyna i królewna Wanda (cz. 1–2). Ateneum, 2(6), 457–498, 3(7), 136–166.
Kicińska, L., Palma, J. (2022). Zachowania samobójcze wśród dzieci i młodzieży. Raport za lata 2012–2021. Życie warte jest rozmowy. Pobrano 30.01.2023 z: https://zwjr.pl/artykuly/raport-dotyczacy-zachowan-samobojczych-mlodziezy/
Kowalik, M. (2021, 9 marca). Bug tak chciał. Rzeki dostają osobowość prawną. Krytyka Polityczna. https://krytykapolityczna.pl/swiat/bug-tak-chcial-rzeki-dostaja-osobowosc-prawna/
Kowalski, P. (2007). O jednorożcu, Wieczerniku i innych motywach mniej lub bardziej ważnych. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kumaniecki, K. F. (1925–1926). Podanie o Wandzie w świetle źródeł starożytnych. Pamiętnik Literacki, 46–55.
Lis, A. (2012). Legenda o Wandzie w historiografii – spór o interpretacje. W: Lis. A. (red.), Prawo w Europie średniowiecznej i nowożytnej (t. 2). Wydawnictwo KUL.
Łukaszewicz-Chantry, M. (2014). Wanda – sarmacka Amazonka w poezji łacińskiej w Polsce. Od Jana z Wiślicy do Jana Kochanowskiego. Terminus, 16(1), 71–91. doi: 10.4467/20843844TE.14.003.2371
Masłowska, E., Niebrzegowska, S. (1999). Rzeka. W: S. Niebrzegowska, J. Bartmiński, Słownik stereotypów i symboli ludowych (t. 1: Kosmos, z. 2: Ziemia, woda, podziemie, s. 324–350). Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Maślanka, J. (1984). Literatura a dzieje bajeczne. PWN.
Milian-Lewicka, M. (2022, listopad). Rzeki to życie. Z Cecylią Malik rozmawia Małgorzata Milian-Lewicka. Zwierciadło, 11, 108–111.
Mortkowiczówna, H. (1927). Podanie o Wandzie. Dzieje wątku literackiego. Skład Główny w Księgarni Towarzystwa Wydawniczego w Warszawie.
Muzeum HERstorii Sztuki (2022, 20 września). Siostry Rzeki – o tym, jak można oddać głos rzece. Facebook. https://www.facebook.com/muzeumherstoriisztuki/photos/a.108694554768608/400819215556139
Neimanis, A. (2020, marzec). Hydrofeminizm, czyli stawanie się ciałem wodnym (przeł. S. Królak). Dwutygodnik, 277. https://www.dwutygodnik.com/artykul/8805-hydrofeminizm-czylistawanie-sie-cialem-wodnym.html
Orlińska, Z. (2021). Współczesny bajarz polski. Polarny Lis.
Orłoń, M., (2022). O Wandzie, co nie chciała Niemca. W: Skarbnica baśni polskich (s. 24–27). Wydawnictwo Podsiedlik-Raniowski i Spółka.
Plezia, M. (2001). Scripta minora. Łacina średniowieczna i Wincenty Kadłubek. Wydawnictwo Naukowe DWN.
Rient, R. (b.d.). Czy rzeka jest osobą, a jeśli tak – co to znaczy. Robert Rient. Pobrano 30.01.2023 z: https://robertrient.pl/czy-rzeka-jest-osoba-a-jesli-tak-co-to-znaczy/
Rudaś-Grodzka, M. (2016). Wanda. W: M. Rudaś-Grodzka i in. (red.), …czterdzieści i cztery figury literackie. Nowy kanon (s. 628–642). Instytut Badań Literackich PAN.
Skrendo, A. (2005). Kanon i lektura. W: I. Iwasiów, T. Czerska (red.), Kanon i obrzeża (s. 65–74). Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS.
Śniadała, P. (2011). Kim jest Wanda, co Niemca nie chciała? Próba reinterpretacji mitu o Wandzie zawartego w „Kronice Polskiej” Mistrza Wincentego zwanego Kadłubkiem. Napis, 17, 227–235.
Włodarczyk, B., Studziński, M. (red.) (2018). Legendy polskie. Wydawnictwo Greg.
Wróblewska, V. (2019). Wanda. W: Wróblewska V. (red.), Słownik polskiej bajki ludowej. https:// bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=312
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Magdalena Bednarek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 435
Liczba cytowań: 0
