Polish Collections of Fairy Tales and Their Cultural Meanings (Reconnaissance)
Ključne riječi
storyteller, collection of fairy tales, folk tale, fairy tale, folklore, traditionSažetak
The main aim of the article is to show the functioning of bajarze in Polish culture, understood not as storytellers, but as collections of fairy tales. They began to be published in the 19th century and continue to be published today. The first Bajarz polski by Antoni Józef Gliński was created in 1853, and the latest, Współczesny bajarz polski, by Zuzanna Orlińska – in 2021. Over the centuries, many other collections of tales were released: their main goal has been to popularize Polish and/or folk traditions. The article presents known collections and shows their changing functions.
References
Abramowska, J. (1991). Polska bajka ezopowa. Wydawnictwo UAM.
A. N. (1854, 7 lutego). List z kontraktów kijowskich. Gazeta Warszawska, 92(47), 2.
(b.a.). (1812, 23 czerwca). Wiadomości zagraniczne. Gazeta Lwowska, (50), 408–413.
(b.a.). (1912). Najnowszy Bajarz polski. Ciekawe historye o dyabłach i czarownicach oraz o zaklętych skarbach i strachach. Nakładem księgarni N. Cytryna.
(b.a.). (1925). Wielki bajarz polski. Baśnie i podania zebrane i spisane ze starodawnych kronik. Księgarnia Ch. I. Rosenweina.
(b.a.). (1929). Wielki bajarz polski. Baśnie i podania zebrane i spisane ze starodawnych kronik. Księgarnia Ch. I. Rosenweina.
(b.a.). (1934). Najnowszy bajarz. Zbiór najpiękniejszych bajek dla dzieci. Druk Rekord.
Baliński, K. (1842). Powieści ludu spisane z podań. W drukarni J. Dietrich.
Baluch, A. (2014). Bajarz krakowski. Baśnie, legendy, opowieści i wiersze o dawnym i współczesnym Krakowie. Skrzat.
Berowska, M., Grądzka, M. (2003). Bajarz polski. Wilga.
Gliński, J. A. (1853). Bajarz polski (t. 1–2). W Drukarni Gubernialnej.
Gliński, J. A. (1907). Bajarz polski. Baśni, powieści i gawędy ludowe. 1. O dwóch braciach: Biedzile i Okpile. 2. O rycerzu Niezginku, mieczu samosieczu i o gęślach samograjach. Nakładem Księgarni W. Makowskiego.
Glinski, J. A. (1946). The Glass Mountain and other stories (transl. and adapted E. Arthurton, N. Reh). F. P. Agency.
Gliński, J. A. (1988). Bajarz polski. Współczesny Światowid.
Gliński, J. A. (2003). Bajarz polski (wyb. K. Leżeńska). Prószyński i S-ka.
Gonet, S. (1910). Wierzenia ludowe ze Suchej. Lud, 16, 90.
Kowalczyk, K. (2016). Baśń w zwierciadle popkultury. Renarracje baśni ze zbioru „Kinder- und Hausmärchen” Wilhelma i Jakuba Grimmów w przestrzeni kultury popularnej. Stowarzyszenie Badaczy Popkultury i Edukacji Popkulturowej „Trickster”, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Kowalczyk, K. (2021). Grimmosfera polska. Baśnie ze zbioru Wilhelma i Jakuba Grimmów w polskiej kulturze literackiej (1865–2015). Atut.
Krzyżanowski, J. (1977). Bajarz polski Glińskiego i jego źródła literackie. W: J. Krzyżanowski, Paralele. Studia porównawcze z pogranicza literatury i folkloru (s. 760–772). Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Krzyżanowski, J. (1963). Polska bajka ludowa w układzie systematycznym (t. 2). Ossolineum.
Linde, B. (1807). Słownik języka polskiego (t. 1). Drukarnia XX. Pijarów.
Michałowska, T. (red.) (2013). Bajarz europejski. 15 bajek, mitów i baśni dla dzieci. Siedmioróg.
Papuzińska, J. (2010). Mój bajarz. Studia i szkice o literaturze młodzieżowej. Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Papuzińska, J. (2014). Mój bajarz odnowiony. Studia i szkice o literaturze młodzieżowej. Wydawnictwo Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich.
Pasikowska-Klica, J. (2021, 13 listopada). Współczesny bajarz polski – recenzja. Bajkochłonka. https://bajkochlonka.pl/2021/11/13/wspolczesny-bajarz-polski-recenzja/
Pieciul-Karmińska, E. (2016). O konieczności polskiego przekładu pierwszego wydania „Baśni dla dzieci i dla domu” braci Grimm z lat 1812 i 1815. Rocznik Przekładoznawczy, 11, 77–92. https://doi.org/10.12775/RP.2016.004
Polarny Lis. (b.d.). Współczesny bajarz polski. Pobrano 20.04.2023 z: https://polarnylis.pl/ksiazka/50/Wsp%EF%BF%BD?czesny-bajarz-polski
Pytlos, B. (2003). Bajarz polski. Guliwer, 3, 9–51. PWN. (b.d.). Bajarz. W: Słownik języka polskiego PWN. Pobrano 20.04.2023 z: https://sjp.pwn. pl/doroszewski/bajarz;5411069.html
Orlińska, Z. (2021). Współczesny bajarz polski. Polarny Lis.
Rzepnikowska, I. (2018a). Gliński Antonii. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (t. 2, s. 39–40). Wydawnictwo Naukowe UMK.
Rzepnikowska, I. (2018b). Bajarz/Gawędziarz. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (t. 1, s. 46–49). Wydawnictwo Naukowe UMK
Rzepnikowska, I. (2018c). Bajka ludowa a baśnie braci Grimm. W: V. Wróblewska (red.), Słownik polskiej bajki ludowej (t. 1, s. 71–75). Wydawnictwo Naukowe UMK.
Rzewuski, H. (1841). Pamiątki JPana Seweryna Soplicy cześnika parnawskiego (t. 3–4). W drukarni polskiej Juliusza Marylskiego.
Siemieński, L. (1845). Podania i legendy polskie, ruskie, litewskie. Nakładem Księgarni K. Żupańskiego.
Waksmund, R. (2000a). Bajarz polski. W: T. Żabski (red.), Słownik literatury popularnej (s. 20–21). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Waksmund, R. (2000b). Od literatury dla dzieci do literatury dziecięcej. (Tematy – gatunki – konteksty). Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Węgrzyn, I. (2012). W świecie powieści Henryka Rzewuskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wójcicki, K. W. (1837). Klechdy, starożytne podania i powieści ludu polskiego i Rusi. W drukarni Piotra Baryckiego.
Wójcicki, K. W. (1887). Bajarz polski. Zbiór bajek z najcelniejszych pisarzy polskich. F. Hösick.
Wróblewska, V. (2003). Przemiany gatunkowe polskiej baśni literackiej w XIX i XX wieku. Wydawnictwo Adam Marszałek.
Wróblewska, V. (2021). Współczesne tradycje bajania. W: Z. Orlińska, Współczesny bajarz polski (s. 7–15). Polarny Lis.
Zmorski, R. (1852). Podania i baśnie ludu w Mazowszu (z dodatkiem kilku szlązkich i wielkopolskich). Nakładem Zygmunta Schlettera.
Downloads
Objavljeno
How to Cite
Broj časopisa
Rubrika
License
Copyright (c) 2023 dr hab. Violetta Wróblewska, prof. UMK
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 339
Number of citations: 0
