The Voice of Rebellion: The Political Potential of Jakub Szela’s Story as Illustrated by the Example of the Narrative Spectacle Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.3.2023.006Keywords
Małgorzata Litwinowicz, Jakub Szela, peasant uprising, the people, women's rightsAbstract
The article presents the political potential of the narration about the peasants’ experience in contemporary Polish populist movements. The analysis concentrates on the narrative spectacle Historia Jakubowa. Opowieść chłopska i babska by Małgorzata Litwinowicz, which was shown for the first time in 2020, during the Black Protests. The aim of the article is to demonstrate that the story about the peasant resistance is used in Polish culture to construct “the people” as a political agent. This happens only if the medium of the piece of art is the voice. The reason why this correlation occurs is that the embodied voice has a greater capacity for affective impact, and as such it has a powerful influence on the audience, which leads to the building of a common identification – and a community.
References
Antonik, D. (2015). Czarowanie głosem. Wizerunki werbalne pisarzy a ekonomia afektywna. W: E. Wichrowska, A. Szczepan-Wojnarska, R. Sendyka, R. Nycz (red.), Historie afektywne i polityki pamięci (s. 139–160). Instytut Badań Literackich PAN.
Bal, M. (2015). Afekt jako siła kulturowa. W: E. Wichrowska, A. Szczepan-Wojnarska, R. Sendyka, R. Nycz (red.), Historie afektywne i polityki pamięci (s. 33–46). Instytut Badań Literackich PAN.
Balcerzan, E. (1975). Wstęp. W: B. Jasieński, Utwory poetyckie, manifesty, szkice (s. III–LXXXIV). Ossolineum.
Czapliński, P. (2016). Przemieszczenia. O powojennej prozie chłopskiej. W: R. Sendyka, T. Sapota, R. Nycz (red.), Migracyjna pamięć, wspólnota, tożsamość (s. 189–205). Instytut Badań Literackich PAN.
Czeczot, K. (2016), Ofelizm. Romantyczne zawłaszczenia, feministyczne interwencje. Instytut Badań Literackich PAN.
Diduszko-Zyglewska, A. (2012, 31 grudnia). Pochwalone, czyli wkurzone dzieweczki i ochrypłe kukułeczki. Krytyka Polityczna. https://krytykapolityczna.pl/kultura/muzyka/pochwaloneczyli-wkurzone-dzieweczki-i-ochryple-kukuleczki/
Głowacka, D. (2016). Po tamtej stronie. Świadectwo, afekt, wyobraźnia. Instytut Badań Literackich PAN.
Grochowski, G. (2019), Kwestia chłopska. W: G. Wołowiec, D. Krawczyńska, G. Grochowski (red.), Chłopska (nie)pamięć. Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze (s. 7–11). Universitas.
Gunnarson Payne, J. (2019), Kobiety jako „lud”. Czarne protesty jako sprzeciw wobec autorytaryzmu w perspektywie międzynarodowej. W: E. Korolczuk, B. Kowalska, J. Ramme, C. Snochowska-Gonzlaes (red.), Bunt kobiet. Czarne protesty i strajki kobiet (s. 155–183). Europejskie Centrum Solidarności.
Jasieński, B. (1975). Utwory poetyckie, manifesty, szkice (red. E. Balcerzan). Ossolineum.
Kasprzak, M. (2023). Po co nam dzisiaj rabacja? Dziennik Trybuna, 41–42, 13.
Kowalska, B., Nawojski, R. (2019). Uwaga, uwaga, tu obywatelki! Obywatelstwo jako praktyka w czarnych protestach i strajkach kobiet. W: E. Korolczuk, B. Kowalska, J. Ramme, C. Snochowska-Gonzlaes (red.), Bunt kobiet. czarne protesty i strajki kobiet (s. 43–81). Europejskie Centrum Solidarności.
Leder, A. (2019). Nienapisana epopeja. Kilka uwag o zapomnianym wyzwoleniu. W: G. Wołowiec, D. Krawczyńska, G. Grochowski (red.), Chłopska (nie)pamięć. Dziedzictwo chłopskości w polskiej literaturze i kulturze (s. 35–46). Universitas.
Leszczyński, A. (2020). Ludowa historia Polski. Historia wyzysku i oporu. Mitologia panowania. WAB.
Litwinowicz, M. (2006) (red.). Przyjemności opowiadania. Instytut Kultury Polskiej UW.
Litwinowicz, M. (2020, 23 listopada). Historia Jakubowa. Opowieść ludowa chłopska i babska [wideo]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=d6y5tReyb1s&t=1028s
Litwinowicz-Droździel, M. (2016). Szafran i sen. Doświadczenia kobiet wiejskich na podstawie narracji autobiograficznych (XIX/XX wiek). W: A. Galant, A. Zawiszewska (red.), Kobieta, literatura, medycyna (s. 171–183). Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Litwinowicz-Droździel, M. (2021). Wielogłosy. O historiach ludowych. Widoki. Teorie i praktyki kultury wizualnej, 31. https://doi.org/10.36854/widok/2021.31.2462
Litwinowicz-Droździel, M. (2022). Kapitały niedostatku. Historie ludowe i etyka współczesności. Kultura Współczesna, 1, 29–37.
Majewska, E. (2017). Tramwaj zwany uznaniem. Feminizm i solidarność po neoliberalizmie. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Markiewka, T. S. (2020). Gniew. Wydawnictwo Czarne.
Mouffe, Ch. (2015). Agonistyka. Polityczne myślenie o świecie (przeł. B. Szalewa). Wydawnictwo Krytyki Politycznej.
Nowacki, D. (2020). Obecność Szeli. Trzy przykłady z nowej prozy polskiej. Konteksty Kultury, 17(4), 453–469. doi:https//10.4467/23531991KK.20.036.13255
Pobłocki, K. (2021). Chamstwo. Wydawnictwo Czarne.
Ramme, J., Snochowska-Gonzalez, C. (2019). Nie/zwykłe kobiety. Populizm prawicy, wola ludu a kobiecy suweren. W: E. Korolczuk, B. Kowalska, J. Ramme, C. Snochowska-Gonzlaes (red.), Bunt kobiet. Czarne protesty i strajki kobiet (s. 85–117). Europejskie Centrum Solidarności.
Rauszer, M. (2020). Bękarty pańszczyzny. Historia buntów chłopskich. Wydawnictwo RM.
Rawiński, M. (1971). Słowo o Jakubie Szeli Brunona Jasieńskiego wobec folkloru. Pamiętnik Literacki, 62(1), 81–116.
Smoleń, B. (2006). Chłopka. W: M. Janion (red.), Polka. Medium, cień, wyobrażenie. Katalog wystawy (s. 130–136). Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski.
Starnawski, M. (2012). „Któż tam będzie wisiał?” – Bunt chłopski w miejskiej wyobraźni. Studia Litteraria et Historia, 1, 1–52. https://doi.org/10.11649/slh.2012.003
TOC (b.d.), Pochwalone. Czarny War. Pismo Folkowe [wydanie internetowe]. Pobrano 26 października 2023 z: https://pismofolkowe.pl/artykul/pochwalone-4309
Urbańczyk, A. (2018). Rewolucja jako konieczność biopolityczna w twórczości Brunona Jasieńskiego. Wielogłos, 36(2), 35–49.
Wasiewicz, J. (2021). Pamięć – chłopi – bunt. Transdyscyplinarne badania nad chłopskim dziedzictwem. Historia pamięci pierwszego powstania ludowego na ziemiach polskich. Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Wojtowicz, W. (2010). Między literaturą a kulturą. Studia o „literaturze mieszczańskiej” przełomu XVI i XVII wieku. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Magdalena Bednarek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 199
Number of citations: 0
