Motyw kazirodztwa w polskim folklorze tradycyjnym
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.3.2019.003Schlagworte
kazirodztwo, incest, folklor, obrzęd, wesele, brat, siostraAbstract
Artykuł przynosi analizę tradycyjnych przekazów ludowych w perspektywie uobecnianego w nich motywu kazirodztwa między siostrą i bratem. Autor zwraca uwagę, że jakkolwiek tytułowy motyw sporadycznie jest przywoływany wprost, to jednak jego zawoalowane formy wydają się występować niemal powszechnie zwłaszcza w prozie ludowej, a przy tym odwołania do symboliki incestualnej można odnaleźć także w konkretnych sytuacjach obrzędowych. Zdaniem autora popularność tego motywu jest pogłosem dawnych mitologicznych wyobrażeń, dla których kanwą był związek małżeński między rodzeństwem.Literaturhinweise
ABRAHAM, W. (1925). Zawarcie małżeństwa w pierwotnem prawie polskiem. Lwów: Towarzystwo Naukowe.
BAJBURIN, A.K. (1990). W sprawie opisu struktury słowiańskiego rytuału budowniczego (przeł. B. Żyłko). „Polska Sztuka Ludowa”, 3, 62-69.
BARANOWSKI, B. (1955). Sprawy obyczajowe w sądownictwie wiejskim w Polsce w wieku XVII i XVIII. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
BYSTROŃ, J.S. (1888). Polskie podania ludowe spokrewnione ze średniowieczną legendą o św. Grzegorzu. „Wisła”, t. 2, 762-766.
GRABOWSKI, B. (1892). Podania o związkach między najbliższym rodzeństwem. „Wisła”, t. 6, 54-79, 279-299.
GRAVES, R. (1974). Mity greckie (przeł. H. Krzeczkowski). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
GROMSKA, J., MASŁOWSKI, J., SMOKTUNOWICZ, I. (2002). Badanie przyczyn kazirodztwa na podstawie analizy opinii sądowych. „Psychiatria w Praktyce Ogólnolekarskiej”, 4 (2), 267-272.
GUSTAWICZ, B. (1882). Podania, przesądy, gadki i nazwy ludowe w dziedzinie przyrody. „Zbiór Wiadomości do Antropologii Krajowej”, 6, 201-317.
HERNAS, CZ. (1965). U źródeł folklorystyki polskiej. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
KAMLER, M. (2010). Złoczyńcy: przestępczość w Koronie w drugiej połowie XVI i w pierwszej połowie XVII wieku (w świetle ksiąg sądowych miejskich). Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
KRAWIEC, A. (2000). Seksualność w średniowiecznej Polsce. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
KRZYŻANOWSKI, J. (1962–1963). Polska bajka ludowa w układzie systematycznym. T. 1-2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
KUCHOWICZ, Z. (1982). Miłość staropolska: wzory – uczuciowość – obyczaje erotyczne XVI–XVIII wieku. Łódź: Wydawnictwo Łódzkie.
LÉVI-STRAUSS, C. (2011). Elementarne struktury pokrewieństwa (przeł. M. Falski). Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen.
MALINOWSKI, B. (1980). Zwyczaj i zbrodnia w społeczności dzikich; Życie seksualne dzikich w północno-zachodniej Melanezji: miłość, małżeństwo i życie rodzinne u krajowców z Wysp Trobrianda Brytyjskiej Nowej Gwinei (przeł. J. Obrębski, J. Chałasiński, A. Waligórski). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
MALINOWSKI, B. (1987). Seks i stłumienie w społeczności dzikich oraz inne studia o płci, rodzinie i stosunkach pokrewieństwa (przeł. B. Golda, G. Kubica, Z. Mach). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
MATUSIAK, SZ. (1881). Nasze kwiaty polne. Kraków: Wydawnictwa „Przeglądu Akademickiego”.
MIANECKI, A. (2010). O skarbach w wybranych podaniach ludowych. W: P. Kowalski (red.), Monety, banknoty i inne środki wymiany. Pieniądz w dyskursach kultury (s. 61-71). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
MIANECKI, A. (2012). Przekleństwo królów, plaga królestw – smok w wybranych wątkach polskiego folkloru tradycyjnego. W: K. Konarska, P. Kowalski (red.), Powodzie, plagi, życie i inne katastrofy (s. 477-494). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
MODZELEWSKI, K. (2004). Barbarzyńska Europa, Warszawa: „Iskry”.
PROPP, W. (2000). Nie tylko bajka (wybór i tł. D. Ulicka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajowości (197-205). Pozyskano z: http://www.statystyka.policja.pl/portal/st/1108/63502/Kazirodztwo_art_201.html.
RACZEK, E. (2012). Kazirodztwo – ujęcie sądowo-genetyczne. „Archiwum Medycyny Sądowej i Kryminologii”, 1 (62), 55-63.
SITNIEWSKA, R. (2013). Rola ojca w procesie inicjacji dziecka na przykładzie wybranych wątków ludowej bajki magicznej. „Literatura Ludowa”, 4/5, 61-73.
STONE, L. (2012). Pokrewieństwo i płeć kulturowa (przeł. W. Usakiewicz). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
SZYMCZAK, M. (1966). Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego w historii i dialektach języka polskiego (przedm. W. Doroszewski). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
SZYMCZAK, M. (1988). Słownik języka polskiego. T. 1. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, art. 201 (Dz.U. z 1997 Nr 88, poz. 553).
WACHCIŃSKA, O. (2011). Folklorystyczne i literackie wędrówki wątku o królu Edypie. „Tekstura”, 2, 159-176.
WĘŻOWICZ-ZIÓŁKOWSKA, D. (1991). Miłość ludowa: wzory miłości wieśniaczej w polskiej pieśni ludowej XVIII-XX wieku. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
WIŚLICZ, T. (2001). Zarobić na duszne zbawienie: religijność chłopów małopolskich od połowy XVI do końca XVIII wieku. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.
WIŚLICZ, T. (2004). Z zagadnień obyczajowości seksualnej chłopów w Polsce XVI–XVIII wieku: przyzwolenie i penalizacja. „Lud”, 88, 41-63.
WRÓBLEWSKA, V. (2007). Ludowa bajka nowelistyczna: źródła — wątki — konwencje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Downloads
Veröffentlicht
Zitationsvorschlag
Ausgabe
Rubrik
Lizenz
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 475
Number of citations: 0
