The Figure of Our Lady of Skępe as an Acheiropoietic Image

Authors

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.4.2022.001

Keywords

painting anthropology, miraculous image, Skępe, Our Lady of Skępe, folk religiosity, Marian sanctuaries

Abstract

The article discusses the phenomenon of the cult of the figure of Our Lady of Skępe as an acheiropoeitic image. The conviction regarding the existence of representations created thanks to divine intervention, functioning across Christianity, had its own image in Polish folk religiosity. The painting of Our Lady of Częstochowa is its most popular manifestation, but, as it turns out, it is not the only one. On the basis of field research and source studies (devotional literature, indulgence songs) conducted by the author it is proven and discussed that some worshippers of the Madonna of Skępe are convinced that the figure is of supernatural origin. The narrations concerning the miraculous image, based in topoi of Bizantine provenance, are enriched with their own, particular elements. These issues are inscribed into the cycle of stories concerning the origins of the sanctuary in the Dobrzyń Land, whose range of influence includes also Kuyavia and Mazovia, making the image found in Skępe an interesting example of Marian acheiropoieta.

References

Belting, H. (2007). Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie (przeł. M. Bryl). Universitas.

Belting, H. (2010). Obraz i kult. Historia obrazu przed epoką sztuki (przeł. T. Zatorski). Słowo//obraz terytoria.

Freedberg, D. (2005). Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania (przeł. E. Klekot). Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Fridrich, A. (1908). Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce (t. 3). Nakładem Towarzystwa Jezusowego.

F. Z. (1929), Skępe: słynna od lat półtysiąca pierwszorzędna świątnica ziemi dobrzyńskiej, kujawskiej, mazowieckiej – starożytna siedziba Ojców Bernardynów. Zarys historyczny, geograficzny i religijno-społeczny. Wydano nakładem autora, Włocławek.

Graff, G. (20214). „Prawdziwe wizerunki” Chrystusa i świętych patronów. W: B. Skoczeń-Marchewka (red.), Spotkanie. Drzeworyty ludowe z kolekcji Józefa Gwalberta Pawlikowskiego zachowanej we Lwowie. Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie.

Knapiński, R. (1999). Ojcowie Kościoła o znaczeniu obrazów w przekazie wiary. Roczniki Humanistyczne KUL. Historia sztuki, 47(4), 5–21.

Kolberg, O. (1964). Dzieła wszystkie (t. 23: Kaliskie, cz. 1). Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów (2003). Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania. Pallottinum.

Kopeć, J. J. (1997). Bogurodzica w kulturze polskiej XVI wieku. Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Kuryluk, E. (1998). Weronika i jej chusta. Historia, symbolizm i struktura „prawdziwego” obrazu. Wydawnictwo Literackie.

Laurentin, R. (1995). Współczesne objawienia Najświętszej Maryi Panny (przeł. C. Bogdali). EXTER.

Marcinkowska, T. (1996). Sanktuaria maryjne w narracyjnych pieśniach ludowych. W: A. Spiss (red.), Orędowniczko nasza. Kult Matki Bożej w polskiej kulturze ludowej (s. 59–67). Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Niedźwiedź, A. (2005). Obraz i postać. Znaczenia wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Olędzki, J. (1976). Pacierze Szczypawki. Uwagi o zależności dzieła sztuki od poglądów estetycznych i etycznych artysty. Polska Sztuka Ludowa, 30(1–5), 29–42.

Pielaszewski, J. (1896). Najświętsza Marya Panna Skępska oraz Jej cuda. Nakładem Księgarni Grzegorza Błochowicza.

Pieśń do Najświętszej Panny Skępskiej (1903). Nakładem Andrzeja Rokickiego w Drukarni Polskiej w Sierpcu.

Tokarska-Bakir, J. (2000). Obraz osobliwy. Hermeneutyczna lektura źródeł etnograficznych. Universitas.

Uśmiech dziecka. Myśli – o życiu w głębi duszy u stóp Matki Bożej Skępskiej (1946). Ośrodek Pomocniczy Wychowawczo-Duszpasterski.

W hołdzie Pani Mazowsza. Śpiewnik pielgrzyma skępskiego (2000). Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam.

Widacka-Bisaga, A. (2013). Między pobożnością a przesądem. Matka Boska Piaskowa a fenomen cudownych wizerunków maryjnych w Polsce. Towarzystwo Wydawnicze Historia Iagellonica.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Downloads

Published

2022-12-30

How to Cite

1.
CIEMIŃSKI, Łukasz. The Figure of Our Lady of Skępe as an Acheiropoietic Image. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture. Online. 30 December 2022. Vol. 66, no. 4, pp. 7-26. [Accessed 24 May 2025]. DOI 10.12775/LL.4.2022.001.

Issue

Vol. 66 No. 4 (2022)

Section

Articles

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:

a) recording of a Work / subject of a related copyright;

b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);

c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;

d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;

e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).

2. The authors give the publisher the license free of charge.

3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.

Stats

Number of views and downloads: 747
Number of citations: 0