Pasaże przemocy, zakątki subwersji. O miastach-menażeriach w cyklu animacji "Miłość, śmierć i roboty"
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2021.004Słowa kluczowe
cyborg, panoptyzm, ludzkie zoo, maszyna antropologiczna, postkolonializm, panopticism, human zoo, anthropological machine, postcolonialismAbstrakt
Celem artykułu jest wykazanie, jak w serialu Miłość śmierć i roboty (2019), animowanej antologii science fiction pomysłu Tima Millera i Davida Finchera, dystopijne miasto-menażeria staje się przestrzenią permanentnej dystrybucji stosunków władzy i podległości. Dotyczy to zwłaszcza nadzoru nad tym, co nie-ludzkie – zarówno w znaczeniu sprowadzonego do statusu zwierzęcia człowieka, jak też rzeczywistego żywego stworzenia – poddawanego na terenie zamkniętym różnorakim formom symbolicznego i fizycznego dyscyplinowania. Alians z tym, co zwierzęce, wiąże się więc z możliwością rozspajania opresyjnych reżimów, burzenia hierarchicznego umocowania świata oraz przeformułowywania rządzących w nim nadrzędno-podrzędnych reguł.
The purpose of this paper is to show how in the series Love, Death and Robots (2019), an animated science fiction anthology created by Tim Miller, a dystopian city-menagerie becomes the area of permanent distribution of power and submission. It concerns especially supervision over the non-human – meaning both human, but reduced to the status of an animal, and a real living being, subject to various forms of symbolic and physical disciplining in a closed area. In the series, the city is a space of absolute power over animals – over a man treated as an animal and over a real living creature. In the case of the dystopian metropolises shown in the animations, it serves to establish social divisions between “the same” and “the other,” and to demonstrate the absolute power of the imperial rulers. This anthropological authority is not limited to the space of freakshows, anthropological exhibitions and zoos, but applies to every corner of the city where there are no more safe asylums. Alliance with the animal is therefore connected with the possibility of unsealing oppressive regimes, destroying hierarchical authority of the world and reformulating the superior-inferior rules which govern it.
Bibliografia
Agamben, Giorgio 2008. „Otwarte (fragmenty)”. Krytyka Polityczna 15: 124–138.
„An Interview with Ken Liu, Author of the Silkpunk Fantasy »The Grace of Kings«”. Wywiad przeprowadzony przez Johna DeNardo, 8 kwiecień 2015. Kirkus. https://www.kirkusreviews.com/features/interview-ken-liu-author-silkpunk-fantasy-i-grace.html.
Bauman, Zygmunt 2000. Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Bhabha, Homi K. 2010. Miejsca kultury. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bobako, Monika 2011. „Płeć, rasa, seksualność w kolonialnych ekonomiach władzy”. Nowa Krytyka 26–27: 83–112.
Dąbrowska, Anna 2003. „»Wężem pożądań wejdę do twej duszy« – nazwy zwierząt w polskim słownictwie erotycznym”. Acta Universitatis Wratislaviensis 15 (2530): 157–188.
Domańska, Ewa 2008. „Obrazy PRL-u w perspektywie postkolonialnej. Studium przypadku”. W: Krzysztof Brzechczyn (red). Obrazy PRL. Konceptualizacja realnego socjalizmu w Polsce. Poznań: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej.
Hall, John W. 1997. Japonia. Od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Haraway, Donna 2003. „Manifest cyborgów. Nauka, technologia i feminizm socjalistyczny lat osiemdziesiątych”. Przegląd Filozoficzno-Literacki 1: 49–87.
Huntington, Rania 2004. Alien Kind: Foxes and Late Imperial Chinese Narrative. Cambridge: Harvard University Press.
Kocur, Mirosław 2005. We władzy teatru. Aktorzy i widzowie w antycznym Rzymie. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Loomba, Ania 2011. Kolonializm/postkolonializm. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Malamud, Randy 2007. „Zoo Spectatorship”. W: Linda Kalof [&] Amy Fitzgerald (red). The Animals Reader. The Essential Classic and Contemporary Writings. Oxford: Berg.
Merchant, Carolyn 1980. The Death of Nature: Women, Ecology and the Scientific Revolution. New York: Harper & Row.
Nahoum-Grappe, Véronique 2006. „Gwałt jako broń wojenna”. W: Christine Ockrent (red). Czarna księga kobiet. Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Nevins, Jess 2011. „Wprowadzenie. Dziewiętnastowieczne korzenie steampunka”. W: Ann Vander-Meer [&] Jeff VanderMeer (red). Steampunk. Antologia. Lublin: Ars Machina.
Rewers, Ewa 2005. Post polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta. Kraków: Universitas.
Rybicka, Elżbieta 2014. Geopetyka. Przestrzeń i miejsce we współczesnych teoriach i praktykach literackich. Kraków: Universitas.
Sax, Boria 1998. The Serpent and the Swan. The Animal Bride in Folklore and Literature. Knoxville: University of Tennessee Press.
Szalewska, Katarzyna 2017. Urbanalia. Miasto i jego teksty. Gdańsk: słowo/obraz terytoria.
Szydłowska, Joanna 2016. „Na uboczu słowa i pamięci. Narracja o przemocy seksualnej Rosjan wobec kobiet z Prus Wschodnich w polskim dyskursie pamięci po 1945 r.” Anthropos 25: 69–85.
Thompson, Ewa M. 2000. Trubadurzy imperium. Literatura rosyjska i kolonializm. Kraków: Universitas.
Wieczorkiewicz, Anna 2002. „Kolonizacja dzikich ciał”. Teksty Drugie 5: 7–22.
Williams, Kelly 2019. „What exactly is »Sonnie’s Edge«? Thinking About Women’s Bodies in Love Death and Robots”. The Vault of Culture. https://www.vaultofculture.com/vault/feature/williams/sonniesedge.html.
Żółkoś, Monika 2014. „Teatr zwierzęcej śmierci”. Didaskalia 114: 71–78.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 450
Liczba cytowań: 0