Srebrny sznur naszej odrębności – rola języka mniejszości w walijskiej powieści fantastycznonaukowej Owaina Owaina „Ostatni dzień” („Y Dydd Olaf”)

Abstrakt

Artykuł omawia powieść fantastycznonaukową walijskiego pisarza Owaina Owaina z 1976 roku pt. Ostatni dzień (Y Dydd Olaf). Powieść składa się z pamiętników i listów głównego bohatera, którego losy rozgrywają się w kilku płaszczyznach czasowych: w latach 1948 i 1984 (co stanowi nawiązanie do słynnej antyutopii George’a Orwella) oraz w totalitarnym świecie przyszłości, w którym ludzkość podporządkowana zostaje opresyjnym rządom maszyn. Analiza wykazuje, w jaki sposób obecne w powieści alegoryczne elementy odnoszą się do roli języka mniejszości, oraz odkrywa uniwersalne przesłanie dzieła dotyczące obrony indywidualizmu opartego na wartościach etycznych w obliczu zagrożeń ze strony potężnych ideologii. Poprzez omówienie sylwetki autora, historii walijskiej fantastyki naukowej oraz problematyki i symboliki dzieła ukazane zostaje, iż powieść wpisuje się w obecny do dnia dzisiejszego nurt definiowania przez Walijczyków własnej tożsamości w odniesieniu do ginącego językowego dziedzictwa, gdzie zmarginalizowany język mniejszości postrzegany jest jako narzędzie walki z dominującą narracją kulturową prowadzącą do zniewolenia jednostki. Omówione zostają również negatywna recepcja powieści i jej wieloletnia nieobecność w narracjach o historii literatury walijskiej oraz odkrywanie jej na nowo w ostatnich latach przez młode pokolenie Walijczyków. To ostatnie zjawisko prowadzi do wniosku o aktualności problematyki działa Owaina w dobie globalizacji i poszukiwania własnej tożsamości w technokratycznym świecie. Artykuł ilustrują cytaty z niewydanego polskiego przekładu powieści.