Salta al contenuto principale Salta al menu principale di navigazione Salta al piè di pagina del sito
  • Registrazione
  • Login
  • Language
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Home
  • Ultimo fascicolo
  • Archivi
  • Info
    • Sulla rivista
    • Proposte
    • Comitato Scientifico ed Editoriale
    • Dichiarazione sulla privacy
    • Contatti
  • Registrazione
  • Login
  • Language:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

„Pierwszy człowiek” Alberta Camusa na tle ponowoczesnych narracji o Wielkiej Wojnie
  • Home
  • /
  • „Pierwszy człowiek” Alberta Camusa na tle ponowoczesnych narracji o Wielkiej Wojnie
  1. Home /
  2. Archivi /
  3. V. 27 N. 3 (2018): Pierwsza Wojna i (nie)pokój /
  4. Studia i rozprawy

„Pierwszy człowiek” Alberta Camusa na tle ponowoczesnych narracji o Wielkiej Wojnie

Autori

  • Piotr Sadkowski Katedra Filologii Romańskiej, Wydział Filologiczny, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2018.034

Parole chiave

Wielka Wojna, autofikcja, postpamięć, opowieści filiacyjne, powieści archeologiczne, dzieło otwarte, nieobecność, utrata

Abstract

Celem artykułu jest analiza pośmiertnie wydanej, w roku 1994, nieukończonej powieści Alberta Camusa Pierwszy człowiek, zajmującej szczególne miejsce pośród utworów opowiadających o postpamięciowym odkrywaniu traumy Wielkiej Wojny. W tekście Camusa, pisanym pod koniec lat pięćdziesiątych, odnajdujemy cechy zbieżne z narracjami ponowoczesnymi tworzonymi trzy dekady później, określanymi jako autofikcje (Doubrovsky), opowieści filiacyjne, powieści archeologiczne (Viart). Artykuł wykazuje równocześnie relacje w Pierwszym człowieku między postpamięcią I wojny, manifestującą się jako proces przejścia od doświadczenia nieobecności do uświadomienia utraty (LaCapra) a heterogeniczną formą utworu, traktowaną jako przykład dzieła otwartego (Eco).

Riferimenti bibliografici

Alexander, Jeffrey C. 2010. Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej. Tłumaczenie Stanisław Burdziej, Jacek Gądecki. Kraków: Wydawnictwo Nomos.

Barbarant, Olivier 1993. Douze lettres d’amour au soldat inconnu. Seyssel: Champ Vallon.

Bem, Jeanne 2002. „Camus, écrivain monolingue?”. W: Robert Dion, Hans-Jürgen Lüsebrink, János Riesz (red.). Écrire en langue étrangère. Interférences de langues et cultures dans le monde francophone. Québec: Nota bene.

Bojarska, Katarzyna 2014. „Myślenie z wnętrza pustki: od nieobecności do utraty”. Teksty Drugie 5: 47–63.

Branach-Kallas, Anna et Piotr Sadkowski 2016. „La possession par les ‘pouvoirs de l’horreur’ de la Grande Guerre”. Romanica Silesiana 11 (t. 1 [Katarzyna Gadomska, Krzysztof Jarosz (red.). La Peur]): 207–216.

Brown, Llewellyn 2001. „Nom et tressage: L’Acacia de Claude Simon”. Littérature 123: 35–43.

Burgelin, Claude 2012. „Esquisse d’une fantomologie”. W: Jutta Fortin, Jean-Bernard Vray (red.). L’imaginaire spectral de la littérature narrative française contemporaine. Saint-Étienne: Publications de l’Université de Saint-Étienne.

Caligaris, Nicole 1997. La scie patriotique. Paris: Mercure de France.

Camus, Albert 1958. Obcy. Tłumaczenie Maria Zenowicz. Warszawa: PIW.

Camus, Albert 1991. Rozważania o gilotynie. Tłumaczenie Wacław Rapak. Kraków: Krakowski Klub Artystyczno-Literacki.

Camus, Albert 1994a. Le premier homme. Paris: Gallimard („Cahiers Albert Camus” 7).

Camus, Albert 1994b. Notatniki 1935–1959. Tłumaczenie Joanna Guze. Warszawa: Wydawnictwo Krąg.

Camus, Albert 2003. Pierwszy człowiek. Tłumaczenie Joanna Guze. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.

Camus, Albert 2006. Œuvres complètes. I. 1931–1944. Jacqueline Lévi-Valensi (red.). Paris: Gallimard („Bibliothèque de la Pléiade”).

Camus, Albert 2008. Œuvres complètes. IV. 1957–1959. Raymond Gay-Crosier (red.). Paris: Gallimard („Bibliothèque de la Pléiade”).

Camus, Albert 2016. Pierwszy człowiek. Tłumaczenie Magdalena Kamińska-Maurugeon. Warszawa: Grupa Wydawnicza Foksal.

Camus, Catherine 2016. „Od wydawcy”. W: Albert Camus. Pierwszy człowiek. Tłumaczenie Magdalena Kamińska-Maurugeon. Warszawa: Grupa Wydawcznia Foksal.

Chaulet-Achour, Christine 2004. Albert Camus et l’Algérie. Tensions et fraternité. Alger: Barzakh.

Dorgelès, Roland 1929. Krzyże drewniane. Tłumaczenie Zofia Iwanowicz. Lwów: Dobra Książka.

Doubrovsky, Serge 1977. Fils. Paris: Galilée.

Eco, Umberto 1994. Dzieło otwarte. Forma i nieokreśloność w poetykach współczesnych. Tłumaczenie Jadwiga Gałuszka, Lesław Eustachiewicz, Alina Kreisberg, Michał Oleksiuk. Warszawa: Czytelnik.

Ganster, Anne-Marie 2014. „Le Premier Homme d’Albert Camus: l’individu de l’autofiction et de la Méditerranée”. Les Cahiers du GRELCEF 6: 197–211.

Gasparini, Philippe 2004. Est-il je? Roman autobiographique et autofiction. Paris: Seuils.

Gaudé, Laurent 2001. Cris. Arles: Actes Sud.

Gay-Crosier, Raymond 2003. „Les fissures discursives dans Le Premier homme”. Orbis Litterarum 58: 239–252.

Guérin, Jeanyves 2013. Albert Camus. Littérature et politique. Paris: Honoré Champion.

Hirsch, Marianne 2002. Family Frames: Photography, Narrative and Postmemory. Cambridge, MA–London: Harvard University Press.

LaCapra, Dominick 2015. „Trauma, nieobecność, utrata”. Tłumaczenie Katarzyna Bojarska. W: Tomasz Łysak (red.). Antologia studiów nad traumą. Kraków: Universitas.

Lecarme, Jacques 2004. „Origines et évolution de la notion d’autofiction”. W: Bruno Blanckeman, Aline Mura-Brunel, Marc Dambre (red.). Le roman français au tournant du XXIe siècle. Paris: Presses Sorbonne Nouvelle.

Lejeune, Philippe 2007. „Pakt autobiograficzny”. Tłumaczenie Aleksander Labuda. W:Idem. Wariacje na temat pewnego paktu. O autobiografii. Regina Lubas-Bartoszyńska (red.). Kraków: Universitas.

Lis, Jerzy 2006. Obrzeża autobiografii. O współczesnym pisarstwie autofikcyjnym we Francji. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Loba, Mirosław 2013. Wokół narracyjnego zwrotu. Szkice krytyczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Lottman, Herbert R. 1996. Albert Camus. Biografia. Tłumaczenie Irena Szymańska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Szczepan Szymański.

Lubas-Bartoszyńska, Regina 2003. Pisanie autobiograficzne w kontekstach europejskich. Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.

Nettelbeck, Colin 2012. „Le grand désarroi des (sur)vivants: la spectralité dans l’imaginaire narrationnel de la France contemporaine”. W: Jutta Fortin, Jean-Bernard Vray (red.). L’imaginaire spectral de la littérature narrative française contemporaine. Saint-Éteinne: Publications de l’Université de Saint-Étienne.

Palermo, Chiara 2016. „Le magma de l’espace-temps. La temporalité et l’imaginaire de L’Acacia”. Cahiers Claude Simon 11: 161–179.

Rey, Pierre-Louis 2009. „Les strates de la mémoire dans Le Premier Homme”. W: Dolorès Lyotard (red.). Albert Camus contemporain. Villeneuve d’Ascq: Presses Universitaires du Septentrion.

Ricoeur, Paul 2005. O sobie samym jako innym. Tłumaczenie Bogdan Chełstowski. Warszawa: PWN.

Ricoeur, Paul 2006. Pamięć, historia, zapomnienie. Tłumaczenie Janusz Margański. Kraków: Universitas.

Ricoeur, Paul 2008. Czas i opowieść. Tom 3. Czas opowiadany. Tłumaczenie Urszula Zbrzeźniak. Kraków: Universitas.

Rouaud, Jean 1996. Pola chwały. Tłumaczenie Ewa Wende. Warszawa: PIW.

Rubino, Gianfranco 2010. „La Grande Guerre en perspective 2000”. W: Dominique Viart (red.). Nouvelles écritures de l’Histoire. Paris: Lettres modernes Minard (Série Écritures contemporaines 10).

Sadkowski, Piotr 2016. „Motyw grobu ofiary Wielkiej Wojny we francuskiej literaturze ponowoczesnej – między historią a postpamięcią”. W: Anna Jamrozek-Sowa, Zenon Ożóg, Anna Wal (red.). I wojna światowa w literaturze i innych tekstach kultury. Reinterpretacje i dopełnienia. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Sarocchi, Jean 1995. Le dernier Camus ou Le Premier Homme. Paris: A.-G. Nizet.

Schoentjes, Pierre 1999. „Le Premier Homme et L’Acacia. ‘Faire voir’ le père”. Europe 846 [Jacqueline Lévi-Valensi (red.). Albert Camus]: 145–166.

Simon, Claude 1989. L’Acacia. Paris: Minuit.

Sokołowska-Paryż, Marzena 2015. „Re-imagining the Thiepval Memorial to the Missing of the Somme in Contemporary British Writing”. W: Anna Branach-Kallas, Nelly Strehlau (red.). Re-Imagining the First World War: New Perspectives in Anglophone Literature and Culture. Newcastle upon Tyne: Cambridge Scholars Publishing.

Spiquel, Agnès 2008. „Le Premier Homme. Notice”. W: Albert Camus. Œuvres complètes. IV. 1957–1959. Raymond Gay-Crosier (red.). Paris: Gallimard („Bibliothèque de la Pléiade”).

Todd, Olivier 2009. Albert Camus. Biografia. Tłumaczenie Jan Kortas. Warszawa: W.A.B.

Tokarska-Bakir, Joanna 2003. „Polska jako chory człowiek Europy? Jedwabne, ‘postpamięć’ i historycy”. http://www.eurozine.com/articles/2003-05-30-tokarska-pl.html. [19.09.2017].

Trevisan, Carine 2001. Les fables du deuil. La Grande Guerre: mort et écriture. Paris: PUF.

Viart, Dominique 1999. „Filiations littéraires”. W: Jan Baetens, Dominique Viart (red.). États du roman contemporain. Paris: Lettres modernes Minard (Série Écritures contemporaines 2).

Viart, Dominique 2009. „Nouveaux modèles de représentation de l’histoire en littérature contemporaine”. W: Dominique Viart (red.). Nouvelles écritures littéraires de l’Histoire. Paris: Lettres modernes Minard (Série Écritures contemporaines 10).

Viart, Dominique 2012. „Vers une poétique ‘spectrale’ de l’Histoire”. W: Jutta Fortin, Jean-Bernard Vray (red.). L’imaginaire spectral de la littérature narrative française contemporaine. Saint-Éteinne: Publications de l’Université de Saint-Étienne.

Viart, Dominique et Bruno Vercier 2005. La littérature française au présent. Héritage, modernité, mutations. Paris: Bordas.

Wei, Keling 2001. „Le premier homme. Autobiographie algérienne d’Albert Camus”. Études littéraires 3 [Mireille Calle-Gruber (red.). Algérie à plus d’une langue]: 125–135.

Litteraria Copernicana

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Pubblicato

2018-09-29

Come citare

1.
SADKOWSKI, Piotr. „Pierwszy człowiek” Alberta Camusa na tle ponowoczesnych narracji o Wielkiej Wojnie. Litteraria Copernicana. Online. 29 settembre 2018. Vol. 27, no. 3, pp. 103-120. [Accessed 6 luglio 2025]. DOI 10.12775/LC.2018.034.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Scarica citazione
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Fascicolo

V. 27 N. 3 (2018): Pierwsza Wojna i (nie)pokój

Sezione

Studia i rozprawy

Stats

Number of views and downloads: 616
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Scorri l'indice per Autori
  • Issue archive

User

User

Ultimo numero

  • Lodo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informazioni

  • per i lettori
  • Per gli autori
  • Per i bibliotecari

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Lingua

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tags

Search using one of provided tags:

Wielka Wojna, autofikcja, postpamięć, opowieści filiacyjne, powieści archeologiczne, dzieło otwarte, nieobecność, utrata
Su

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop