Wychowanie przez sztukę. Stanisław Witkiewicz i Witkacy a romantyzm
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2018.006Słowa kluczowe
Stanisław Witkiewicz, Stanisław Ignacy Witkiewicz, romantyzm, mesjanizm, wychowanieAbstrakt
Autorka opisuje najpierw stosunek młodego Witkacego do języka i stylu dzieł romantyków, w atmosferze których dorastał. Następnie przechodzi do romantycznych aspektów wychowania syna, stosowanych przez Stanisława Witkiewicza: młodzież powinna być wychowywana na patriotów, hartować się w obliczu cierpienia i racjonalnymi metodami walczyć z zaborcą. Przedmiotem kolejnych podrozdziałów artykułu jest pojmowanie mesjanizmu przez Witkiewiczów, artystyczne dążenia S. I. Witkiewicza przypominającego w nich bohatera romantycznego, mesjanizm jako „symplifikat” pierwotnej idei, Witkacego krytyka epigonów romantyzmu, spory aksjologiczne między ojcem a synem, podobieństwa i różnice w pojmowaniu przez nich romantyzmu.
Bibliografia
Boy-Żeleński, Tadeusz 1956a. Pisma. T. 2: Znaszli ten kraj? I inne wspomnienia. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Boy-Żeleński, Tadeusz 1956b. Pisma. T. 4. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Braun, Jerzy 1932a. „Czterdzieści cztery”. Zet 2.
Braun, Jerzy 1932b. Hoene-Wroński a Polska współczesna: o nowy ład moralny w świecie cywilizowanym. Warszawa: [s.n.].
Brodziński, Kazimierz 1923. Posłanie do Braci Wygnańców. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”.
Brzozowski, Stanisław 1990a. Eseje i studia o literaturze. T. 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Brzozowski, Stanisław 1990b. Eseje i studia o literaturze. T. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Danek-Wojnowska, Bożena 1965. „Z zagadnień Witkiewiczowskiego katastrofizmu”. W: Alina Brodzka, Zbigniew Żabicki (red.). Z problemów literatury polskiej XX wieku. T. 2: Literatura międzywojenna. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Dawidowiczowa, Alina 1989. Zeschnięte liście i kwiat. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Degler, Janusz 2011. Witkacy – wychowawca narodu. W: Ewa Dobierzewska-Mozrzymas, Adam Jezierski (red.). Człowiek, kultura, historia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dziedzic, Anna et al. (red.) 2016. Romantyzmy polskie. Warszawa: Fundacja Historii Filozofii Polskiej.
Górski, Konrad 1986. Mickiewicz – Towiański. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Janion, Maria 1990. Życie pośmiertne Konrada Wallenroda. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Kalinowska, Maria 2003. Los, miłość, sacrum: studia o dramacie romantycznym i jego dwudziestowiecznej recepcji. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Lutosławski, Wincenty 1912. Na drodze ku Wielkiej Przemianie. Warszawa–Kraków: Gebethner i Wolff.
Lutosławski, Wincenty 1925. Polish Messianism. Karachi: Motherland Press.
Ławski, Jarosław 2009. „Symplifikat. Kartka z dziejów Mickiewiczowskiego mesjanizmu”. W: Michał Kuziak. Romantyzm i nowoczesność. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Łubieniewska, Ewa 2000. „Słowacki – Lutosławski (czyli niebezpieczne związki Rewelatora z Reformatorem…)”. W: Robert Zaborowski (red.). Filozofia i mistyka Wincentego Lutosławskiego. Warszawa: Stowarzyszenie Aktywnego Rozwoju Osobowości dla Studentów.
Mickiewicz, Adam 1822. Poezye. T. 1. Wilno: drukiem Józefa Zawadzkiego.
Mickiewicz, Adam 1832. Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego. Paryż: [s.n.].
Mickiewicz, Adam 1838. Dziady część III. Paryż: wyd. A. Jełowicki.
Mickiewicz, Adam 1925. Pan Tadeusz czyli Ostatni zajazd na Litwie: historja szlachecka z roku 1811 i 1812 we dwunastu księgach wierszem. Oprac. Stanisław Pigoń. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
Miller, Jan Nepomucen 1927. „Geniusz rasy polskiej na wakacjach w Dobrzynie”. Wiadomości Literackie 5: 3.
Paczoska, Ewa 2004. Dojrzewanie, dojrzałość i niedojrzałość. Od Bolesława Prusa do Olgi Tokarczuk. Warszawa: Wydawnictwo Sic!.
Patkaniowska, Danuta 1992. „Romantyzm w literaturze polskiej XX wieku”. W: Alina Brodzka (red.). Słownik literatury polskiej XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pawlak, Przemysław 2015. Errata. Jest: ciarapata, ma być: arystokrata. http://witkacologia.eu/uzupelnienia/uzupelnienia.html.
Pawlikowski, Jan Gwalbert 1930. Społeczno-polityczne idee Słowackiego w dobie mistycyzmu: z dziejów mesjanizmu polskiego. Warszawa: Nakładem Towarzystwa Wydawniczego Patria.
Pieróg, Stanisław 1994. „Mesjanizm”. W: Józef Bachórz, Alina Kowalczykowa (red.). Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Podgórska, Teresa 1999. Stowarzyszenie Patriotyczno-Religijne „Eleusis” w latach 1902–1914. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Pycka, Anna Małgorzata 2010. Kreacje i poglądy Stanisława Witkiewicza na tle głosów epoki. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Ratajska, Krystyna 1998. Neomesjanistyczni spadkobiercy Mickiewicza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Słowacki, Juliusz 1922. „Przypowieści i epigramaty. XXXV”. W: Juliusz Słowacki. Pisma Juliusza Słowackiego. T. 5. Oprac. Józef Kallenbach. Warszawa: Wydawnictwo Dzieł Wyborowych Marjan Haskler.
Słowacki, Juliusz 1991. Ksiądz Marek. Oprac. Marta Piwińska. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Sojka, Marek 1986. Neomesjanizm a recepcja Cieszkowskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Szymanis, Eligiusz 2005. „Mistyczny wymiar Mickiewiczowskiego mesjanizmu”. W: Andrzej Fabianowski, Ewa Hoffmann-Piotrowska (red.). Mickiewicz mistyczny. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Vražić, Małgorzata 2013. Stanisław Witkiewicz i Witkacy – dwa paradygmaty sztuki, dwie koncepcje kultury. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Walicki, Andrzej 1983. Między filozofią, religią i polityką: studia o myśli polskiej epoki romantyzmu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Walicki, Andrzej 2009. Filozofia polskiego romantyzmu. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych Universitas.
Wawrzynowicz, Andrzej (oprac.) 2015. Spór o mesjanizm. T. 1: Rozwój idei. Warszawa: Fundacja Augusta hrabiego Cieszkowskiego.
Weintraub, Wiktor 1982. „Odwrót od profetyzmu i jego nawrót. Pan Tadeusz oraz Zdania i uwagi”. W: Wiktor Weintraub. Poeta i prorok. Rzecz o profetyzmie Mickiewicza. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław 1903a. Dziwny człowiek. Lwów: nakł. Tow. Wydawniczego; Warszawa: Księgarnia S. Sadowskiego.
Witkiewicz, Stanisław 1903b. Jan Matejko. Kraków: Wydaw. Towarzystwa Bratniej Pomocy Uczniów Akademji Sztuk Pięknych.
Witkiewicz, Stanisław 1917. „Wallenrodyzm czy znikczemnienie?”. Kultura Polski 6: 267–288.
Witkiewicz, Stanisław 1922. Stanisława Witkiewicza „Testament”. Wyjątki z listów do siostry: sierpień 1914–sierpień 1915. Oprac. Maria Witkiewiczówna. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.
Witkiewicz, Stanisław 1923. Myśli. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Ignis”.
Witkiewicz, Stanisław 1969. Listy do syna. Oprac. Bożena Danek-Wojnowska, Anna Micińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 1976. Bez kompromisu. Pisma krytyczne i publicystyczne. Oprac. Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 1995a. „O przyszłość teatru (Wstęp ogólny)”. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Teatr i inne pisma o teatrze. Red. Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 1995b. Teatr i inne pisma o teatrze. Red. Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 1996. „Maciej Korbowa i Bellatrix”. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Dramaty. T. 1. Oprac. Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 2002. Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia. Szkice estetyczne. Oprac. Janusz Degler, Lech Sokół. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewicz, Stanisław Ignacy 2004. Narkotyki. Niemyte dusze. Oprac. Anna Micińska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Witkiewiczowa, Jadwiga 2012. „Wspomnienia o S. I. Witkiewiczu”. W: Stanisław Ignacy Witkiewicz. Listy do żony. T. 4: (1936–1939). Red. Janusz Degler. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 453
Liczba cytowań: 0
