Dzieciństwo i dziecko w narracjach pamiętnikarek chłopskich
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2017.049Słowa kluczowe
dziecko, dzieciństwo, rodzina chłopska, perspektywa kobieca/feminizmAbstrakt
Artykuł przedstawia problem położenia dziecka wiejskiego w tradycyjnej kulturze ludowej w oparciu o pamiętniki kobiet. Dobór źródeł pozwala odkryć kobiecą perspektywę w opisie rodziny chłopskiej. Autorka dzieli wspomnienia chłopek na relacje o dzieciństwie, czyli wspomnienia z czasów, gdy autorki były dziećmi, oraz relacje o dziecku, czyli takie, w których mowa o dzieciach autorek lub dzieciach wiejskich w ogóle. Oba rodzaje narracji ujawniają odmienność doświadczeń kobiecych i męskich, która kształtowała się od pierwszych lat życia człowieka.
Bibliografia
Archiwum Szkoły Głównej Handlowej: Archiwum Instytutu Gospodarstwa Społecznego, Niewydane pamiętniki chłopów, sygn. ZS.AR.446.
Ariès Philippe, Historia dzieciństwa. Dziecko i rodzina w dawnych czasach, przeł. Maryna Ochab, Gdańsk: Marabut, 1995.
Biegeleisen Henryk, Matka i dziecko w obrzędach, wierzeniach i zwyczajach ludu polskiego, Lwów: Towarzystwo Wydawnicze „Ateneum”, 1927.
Bołdyrew Aneta, Matka i dziecko w rodzinie polskiej. Ewolucja modeli życia rodzinnego w latach 1795–1918, Warszawa: Neriton, 2008.
Chałasiński Józef, Młode pokolenie chłopów, t. 1, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1984.
Ciszewski Stanisław, Żeńska twarz, Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 1927.
Czarnecki Józef, Odżywianie dzieci wiejskich, „Życie Dziecka” 1937, nr 3.
Dobrowolski Kazimierz, Studia nad życiem społecznym i kulturą, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1966.
Dziecko wsi polskiej. Próba charakterystyki, red. Maria Librachowa, Stanisław M. Studencki, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1934.
Gapiński Bartłomiej, Ludzie starzy na wsi polskiej od schyłku XIX wieku po rok 1939, Poznań: Wydawnictwo Nauka i Innowacje, 2014.
Gołębiowski Bronisław, Pamiętnikarstwo i literatura. Szkice z socjologii kultury, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973.
Hryniewicz E., Dziecko na wsi, „Życie Dziecka” 1937, nr 6/7.
Jabłonowska Zofia, Rodzina w XIX i na początku XX wieku, w: Przemiany rodziny polskiej, red. Jadwiga Komorowska, Warszawa: Instytut Wydawniczy CRZZ, 1975.
Jagiełło-Łysiowa Eugenia, Wzór osobowy chłopa-rolnika a postawy wobec wsi w pracy w rolnictwie, [w:] Naród – kultura – osobowość. Księga poświęcona Profesorowi Józefowi Chałasińskiemu, red. Antonina Kłoskowska, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1983.
Kabziński Krzysztof, Warunki rozwoju dziecka w rodzinie wiejskiej okresu międzywojennego, [w:] Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Dzieje nowożytne, red. Krzysztof Jakubiak, Wiesław Jamrożek, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, 2002.
Kalniuk Tomasz, Mityczni obcy. Dzieci i starcy w polskiej kulturze ludowej przełomu XIX i XX wieku, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2014.
Knothe Maria, Kobieta w społeczności wiejskiej na przełomie XIX i XX wieku (na przykładzie parafii Zaborów w Galicji), [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX w., red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, Warszawa: Instytut Historyczny Uniwersytetu Warszawskiego, 1990.
Kostrzewska M., Posłannictwo czy los? Kobieta w rodzinie chłopskiej w Królestwie Polskim po uwłaszczeniu, [w:] Dzieje i przyszłość polskiego ruchu ludowego. Od zaborów do okupacji (1895–1945), t. 1, red. Arkadiusz Kołodziejczyk, Waldemar Paruch, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 2002.
Kuźma Inga, Świat kobiet, „Etnografia Polska” 2003, z. 1/2.
Łaknęliśmy wiedzy jak chleba. Pamiętniki samouków, oprac. Joanna Landy-Tołwińska, Hieronim Ligocki, Helena Kasperowicz, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968.
Marciniak Katarzyna, Obraz rodziny wiejskiej w „Pamiętnikach chłopów” z 1935 roku, [w:] Ku antropologii rodziny, red. Lyna Rożek, Częstochowa: Akademia im. Jana Długosza, 2009.
Markowska Danuta, Rodzina wiejska na Podlasiu, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1970.
Markowska Danuta, Małżeństwo w tradycyjnej i współczesnej kulturze wiejskiej, [w:] Studia z zakresu socjologii, etnografii i historii ofiarowane Kazimierzowi Dobrowolskiemu, red. Władysław Leśniewski, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1972.
Mędrzecki Włodzimierz, Kobieta w rodzinie i społeczności wiejskiej w Polsce w okresie międzywojennym, [w:] Równe prawa i nierówne szanse. Kobiety w Polsce międzywojennej, red. Anna Żarnowska, Andrzej Szwarc, Warszawa: Wydawnictwo DiG, 2000.
Pamiętniki chłopów. Nr 1–51, Warszawa: Instytut Gospodarstwa Społecznego, 1935.
Pamiętniki emigrantów. Stany Zjednoczone, t. 1, Warszawa: Książka i Wiedza, 1977.
Pigoń Stanisław, Zarys nowszej literatury ludowej (przed rokiem 1920), Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1946.
Pigoń Stanisław, Na drogach kultury ludowej, Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1974.
Styk Józef, Chłopski świat wartości. Studium socjologiczne, Włocławek: Wydawnictwo Duszpasterstwa Rolników, 1993.
Styk Józef, Chłopi i wieś polska w perspektywie socjologicznej i historycznej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 1999.
Szynkiewicz Sławoj, Rodzina. Elementy systemu pokrewieństwa, [w:] Etnografia Polski. Przemiany kultury ludowej, t. 1, red. Maria Biernacka i in., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN, 1976.
Waksmund Ryszard, Dzieci – plemię nieznane. Od folklorystyki do etnografii dzieciństwa, „Literatura Ludowa” 1994, z. 3.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1038
Liczba cytowań: 0
