Dziecko i dzieciństwo w średniowieczu przez pryzmat rzeczy
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2017.047Słowa kluczowe
zabawki, dziecko, średniowiecze, wychowanie, rozwójAbstrakt
Obraz dzieciństwa w okresie średniowiecza postrzegany jest przede wszystkim przez pryzmat przekazów pisanych. Nie stanowią one jednak wystarczającego źródła w tej sferze, gdyż ukazują ją jedynie z punktu widzenia osób dorosłych. Kategorią źródeł, które umożliwiają spojrzenie na wczesny okres życia oczami dziecka, są jego własne zabawki. Pokazują one, że dziecko towarzyszyło rodzicom nieustannie, zarówno podczas pracy, jak i w czasie wolnym. Pozwalało to zapewne na budowanie bliższych relacji z otoczeniem. Sam dobór zabawek okresu średniowiecza wskazuje na istnienie świadomości konieczności wszechstronnego rozwoju dziecka. Już od początku okresu wieków średnich dostarczano dziecku zabawki, które wpływały na jego rozwój we wszystkich najważniejszych aspektach: socjalizacji, rozwoju psychicznego i fizycznego, asymilacji ze społeczeństwem.Bibliografia
Antowska-Gorączniak Olga, O rozrywkach poznaniaków wieków średnich. Zabawki i przedmioty do gier z Ostrowa Tumskiego, „Kronika Miasta Poznania” 2003, z. 1.
Borkowski Tomasz, Rozrywka – zabawki i drobna plastyka figuralna, w: Ze studiów nad życiem codziennym w średniowiecznym mieście: parcele przy ulicy Więziennej 10–11 we Wrocławiu, red. Cezary Buśko, Jerzy Piekalski, Wrocław: GAJT, 1999.
Borkowski Tomasz, Gliniane skarbonki, przybory do gier, figurki ceramiczne oraz szczudło i flet z badań we Wrocławiu, w: Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, red. Jerzy Piekalski, Krzysztof Wachowski, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 2004.
Borkowski Tomasz, Produkcja figurek ceramicznych w późnośredniowiecznym Wrocławiu, w: Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego, red. Jerzy Piekalski, Krzysztof Wachowski, Wrocław: Uniwersytet Wrocławski, 2004.
Blaževičius Povilas, Seniausieji Lietuvos žaislai, NacionalinisMuziejus Lietuvos Didţiosos Kunigaikđtystës valdovř rűmai, Vilnius: Spausdino UAB „Baltoprint“ 2011.
Buchholz Rita, Mittelalterlich frühzeitliche Spielzeugfunde aus Wismar, Wismarer Studien zur Archäologie und Geschichte 1, Wismar: Stadtgeschichtliches Museum 1990.
Bukowska-Gedigowa Janina, Gediga Bogusław, Wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku w Opolu, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986.
Endrei Walter, Spiele und Unterhaltung im alten Europa, Hanau: Dausien, 1988.
Gomułka Izabela, Zabawa odbiciem rzeczywistości – łódki zabawki z Gdańska i Opola jako odzwierciedlenie lokalnego szkutnictwa średniowiecznego, w: Życie codzienne przez pryzmat rzeczy, red. Paweł Kucypera, Sławomir Wadyl, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2010.
Gomułka Izabela, Drewniane średniowieczne lalki z badań archeologicznych, w: Dawne i współczesne zabawki dziecięce, red. Dorota Żołądź-Strzelczyk, Katarzyna Kabacińska, Poznań: Wydawnictwo Rys, 2010.
Gomułka Izabela, Produkcja figurek glinianych koników na terenie Śląska, „Śląskie Sprawozdania Archeologiczne” 2015, t. 56.
Jaworski Krzysztof, Wyroby z kości i poroża w kulturze wczesnośredniowiecznego Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu, Wrocław: Volumen, Uniwersytet Wrocławski, 1990.
Hołubowicz Włodzimierz, Z prac wykopaliskowych na Ostrówku w Opolu w roku 1956, „Sprawozdania Archeologiczne” 1959, t. 6.
Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu, t. 5, red. Marian Rębkowski, Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 2010.
Kunicka-Okuliczowa Łucja, Wczesnośredniowieczne zabawki i gry z Gdańska, [w:] Gdańsk wczesnośredniowieczny 1, red. Janina Kamińska, Gdańsk: GTN, 1959.
Marcinkowski Mirosław, Stan badań nad średniowiecznymi przedmiotami ze skóry odkrytymi w Elblągu, w: Studia nad średniowiecznym skórnictwem, red. Anna B. Kowalska, Szczecin: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, 2009.
Marcinkowski Mirosław, Zabawki dzieci elbląskich. Prezentacja zbioru z badań wykopaliskowych, [w:] Dawne i współczesne zabawki dziecięce, red. Dorota Żołądź-Strzelczyk, Katarzyna Kabacińska, Poznań: Wydawnictwo Rys, 2010.
Moździoch Sławomir, Znaczenie „pożytków wodnych” w życiu codziennym mieszkańców wczesnośredniowiecznego Śląska, [w:] Rzeki: kultura – cywilizacja – historia 2, red. Jerzy Kułtuniak, Katowice: Muzeum Śląskie, 1993.
Nawrolska Grażyna, Uwagi o średniowiecznym rzemiośle elbląskim, „Elbląskie Studia Muzealne” 2009, nr 1.
Nawrolska Grażyna, Children and Their Childhood in Medieval Elblag, [w:] Lübecker Kolloquium zur Stadtarchäologie im Hanseraum VIII, red. Manfred Gläser, Lubeka, 2012.
Polak Zbigniew, Zabytki metalowe, w: Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu, t. 2, red. Marian Rębkowski, Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 1997.
Rulewicz Marian, Wczesnośredniowieczne zabawki i przedmioty do gier z Pomorza Zachodniego (Z badań archeologicznych prowadzonych w latach 1947–1958), „Materiały Zachodniopomorskie” 1958, t. 4.
Smolarek Przemysław, Studia nad szkutnictwem Pomorza Gdańskiego X–XIII wieku, Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1969.
Stempin Agnieszka, Magia gry – sztuka rywalizacji, Poznań: Muzeum Archeologiczne, 2012.
Steiger Eva, Steiger Ivan, Umění hraček dvou tisíciletí, Obrázkový průvodce zlatým věkem historických hraček, Praha: Muzeum hraček, 2013.
Skarby ziemi wydarte: Górny Śląsk i pogranicze, red. Eugeniusz Tomczak, Katowice: Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego, 2005.
Trawicka Ewa, Zabytki metalowe z Wyspy Spichrzów w Gdańsku (badania z 2004 roku), „Archeologia Gdańska” 2010, t. IV.
Wywrot Beata, Wyroby skórzane, w: Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu 1, red. Marian Rębkowski, Kołobrzeg: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 1996.
Wywrot-Wyszkowska Beata, Późnośredniowieczne zabytki skórzane – problemy badawcze i możliwości interpretacyjne, [w:] Studia na średniowiecznym skórnictwem, red. Anna B. Kowalska, Szczecin: Wydawnictwo Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, 2009.
Végh János, Malarstwo niderlandzkie XV wieku, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 3989
Liczba cytowań: 0
