Z Miodogórza. Po męsku z kobiecej perspektywy (listy Żmichowskiej do „siostrzeńców z wyboru”)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2017.035Słowa kluczowe
powstanie styczniowe, wspólnota ideowa, inicjacja, list, Narcyza ŻmichowskaAbstrakt
List dla Narcyzy Żmichowskiej (Gabrielli) to płaszczyzna intelektualnej aktywności, do której bywa skłaniany również odbiorca. W artykule analizie podlega wybrany fragment rozległej twórczości epistolograficznej pisarki. Listy, kierowane przez nią po powstaniu styczniowym do trzech młodych mężczyzn, są omawiane jako rodzaj cyklu, którego spójność kształtuje się za sprawą miejsca (Miodogórze, gdzie rodziła się wspólność ideowa), ukrytego bohatera (zmarły w cytadeli Edward Jurgens) oraz nadawcy maskującego swój prawdziwy status (kobieta-nauczycielka-przewodnik). W artykule przeanalizowano strategie i cele tak ukształtowanego podmiotu wypowiedzi epistolograficznej.Bibliografia
Baranowski Ignacy, Pamiętniki, Poznań: Gebethner i Wolff, 1923.
Borkowska Grażyna, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 1996.
Borkowska Grażyna, Podmiot epistolarny w listach Narcyssy do Wandy (O korespondencji Narcyzy Żmichowskiej i Wandy Grabowskiej), [w:] Przygody romantycznego „Ja”. Idee – strategie – rezonanse, red. Maria Berkan-Jabłońska i Barbara Stelmaszczyk, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2012.
Borkowska Grażyna, Solidarne i samotne, „Res Publica Nowa” 1993, nr 10.
Brach-Czaina Jolanta, Szczeliny istnienia, Kraków: Wydawnictwo eFKa, 1999.
Budrewicz Tadeusz, Intytulacje i submisje w listach pisanych do Józefa Ignacego Kraszewskiego, [w:] Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. Jolanta Sztachelska i Elżbieta Dąbrowicz, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000.
Cysewski Kazimierz, Problem autokreacji w listach Zygmunta Krasińskiego, [w:] Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. Jolanta Sztachelska i Elżbieta Dąbrowicz, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000.
Kirchner Hanna, Nałkowska albo życie pisane, Warszawa: Wydawnictwo WAB, 2011.
Kuziak Michał, Kreacje epistolograficzne Juliusza Słowackiego (zarys problematyki), [w:] Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. Jolanta Sztachelska i Elżbieta Dąbrowicz, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000.
Mocarska-Tyc Zofia, Temat śmierci w prozie realistów, [w:] Problematyka religijna w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski. Świadectwa poszukiwań, red. Stanisław Fita, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1993.
Nawrocka Ewa, „[…] list to nie słowo”. O listach Słowackiego do matki, [w:] Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. Jolanta Sztachelska i Elżbieta Dąbrowicz, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000.
Orzeszkowa Eliza, Pisma zebrane, t. XXXVI: Gloria victis, red. Julian Krzyżanowski, Warszawa: Książka i Wiedza, 1951.
Pekaniec Anna, Czy w tej autobiografii jest kobieta? Kobieca literatura dokumentu osobistego od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013.
Phillips Ursula, Religia w listach do Izabeli Zbiegniewskiej (1857–1876), [w:] eadem, Narcyza Żmichowska. Feminizm i religia, tłum. Katarzyna Bojarska, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2008.
Skwarczyńska Stefania, Teoria listu, Lwów: Towarzystwo Naukowe, 1937.
Stępień Marian, Narcyza Żmichowska, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1968.
Watt Ian, Narodziny powieści. Studia o Deffoe’em, Richardsonie i Fieldingu , tłum. Agnieszka Kreczmar, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1973.
Witkowska Alina, Ryszard Przybylski, Romantyzm, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997.
Woźniakiewicz-Dziadosz Maria, Dzieje przyjaźni entuzjastek w świetle listów Narcyzy Żmichowskiej do Bibianny Moraczewskiej, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2002.
Woźniakiewicz-Dziadosz Maria, List pisarza w przestrzeni autobiograficznej (Przypadek epistolografii Narcyzy Żmichowskiej), [w:] Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, red. Jolanta Sztachelska i Elżbieta Dąbrowicz, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2000.
Zwolińska Barbara, O kwestiach kobiecych w korespondencji Narcyzy Żmichowskiej, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 2007.
Żmichowska Narcyza, Listy, t. I: W kręgu najbliższych, Wrocław: Ossolineum, 1957; t. II: Rozdroża, Wrocław: Ossolineum, 1960; t. III: Miodogórze, Wrocław: Ossolineum, 1967; t. IV: Rozmowy z Julią, z rękopisu wydała B. Winklowa, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2009; t. V: Narcyssa i Wanda, wydały B. Winklowa i H. Żytkowicz, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN, 2007.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 483
Liczba cytowań: 0