Dualary planetne. Hramotka ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku. Analiza tekstologiczno-filologiczna
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2016.019Słowa kluczowe
kitabistyka, rękopisy tatarskie, Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego, hramotki, analiza tekstologicznaAbstrakt
Przedmiotem rozważań prezentowanego artykułu jest nowy, niepoddany do chwili obecnej opisom materiał badawczy w postaci hramotki ze zbiorów Muzeum Historycznego w Białymstoku, której zawartość treściowa pozwala na włączenie jej do kategorii tzw. dualarów planetnych. Celem autorki było podjęcie próby analizy tekstologiczno-filologicznej wymienionego zabytku, z uwzględnieniem transkrypcji, identyfikacji treści i przekładu na język polski, a co za tym idzie charakterystyka zawartości na płaszczyźnie tekstologicznej i opatrzenie komentarzem dotyczącym warstwy językowej, przede wszystkim w zakresie grafii i ortografii.
Bibliografia
Aleksandrowicz Mustafa, Legendy, znachorstwo, wróżby i gusła ludu muzułmańskiego w Polsce, „Rocznik Tatarski” 1935, t. II.
Drozd Andrzej, O twórczości literackiej Tatarów w dobie staropolskiej, [w:] Tatarzy w Europie i na świecie. Materiały z ogólnopolskiej sesji naukowej, Poznań 10–11 grudnia 1994, maszynopis referatu.
Drozd Andrzej, Piśmiennictwo Tatarów polsko-litewskich (XVI–XX w.). Zarys problematyki [w:] Andrzej Drozd, Marek M. Dziekan, Tadeusz Majda, Katalog Zabytków Tatarskich. Piśmiennictwo i muhiry Tatarów polsko-litewskich, Warszawa: Res Publica Multiethnica, 2000.
Drozd Andrzej, Dziekan Marek M., Majda Tadeusz, Katalog Zabytków Tatarskich. Piśmiennictwo i muhiry Tatarów polsko-litewskich, Warszawa: Res Publica Multiethnica, 2000.
Dziekan Marek M., Chcąc znać i wiedzieć, jak ciągnąć fał alkuranowy w „Chamaile Aleksandrowicza”, [w:] Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2013.
Dziekan Marek M., Czas święty i czas świecki w chamaile Aleksandrowicza: godziny i dni niechsiowe, [w:] Orientas Lietuvos Didžiosios Kunigaikštijos Visuomenės Tradicijoje: Totoriai ir Karaimai / Orient in the Social Tradition of the Grand Duchy of Lithuania: Tatars and Karaims / Orient w tradycji społeczeństwa Wielkiego Księstwa Litewskiego: Tatarzy i Karaimi / Ориент
В общественной традиции Великого княжества Литовского: татары и караимы, red. T. Bairašauskaitė, G. Miškinienė; H. Kobeckaitė, Vilnius: Vilniaus Universiteto Leidykla, 2008.
Dziekan Marek M., Magia i tradycje ludowe Tatarów polsko litewskich, [w:] Andrzej Drozd, Marek M. Dziekan, Tadeusz Majda,Katalog Zabytków Tatarskich. Piśmiennictwo i muhiry Tatarów polsko-litewskich, Warszawa: Res Publica Multiethnica, 2000.
Jankowski Henryk, Łapicz Czesław, Klucz do raju. Księga Tatarów litewsko-polskich z XVIII wieku, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2000.
Koran, z arabskiego przełożył i komentarzem opatrzył Józef Bielawski, Warszawa: PIW, 1986.
Kryczyński Stanisław, Tatarzy litewscy. Próba monografii historyczno-etnograficznej, Warszawa: Wydanie Rady Centralnej Związku Kulturalno-Oświatowego Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej, 1938 / Gdańsk 2000.
Lesisz Lucyna, Kolekcja szczególnej troski – tatariana w zbiorach Muzeum Historycznego, „Rocznik Białostocki” 2014, t. XIX.
Lesisz Lucyna, Tatariana w zbiorach Muzeum Historycznego w Białymstoku [w:] Polska egzotyka w polskich muzeach. Materiały w konferencji zorganizowanej przez Centrum Kultury Romów w Tarnowie i Muzeum Okręgowe w Tarnowie, red. A. Bartosz, Tarnów: Muzeum Okręgowe w Tarnowie: Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej, 2000.
Lesisz Lucyna, Radłowska K., Daławary, nuski, hramotki – tatarskie talizmany pisane i ich współczesne kontynuacje na przykładzie zbiorów Muzeum Podlaskiego w Białymstoku i zbiorów rodzinnych, „Rocznik Tatarów Polskich” 1997, nr IV.
Lewicka Magdalena, Arabic linguistic layer of the writings of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania as exemplified by Tafsir of Alytus, [w:] Traditional Orient, Modern Orient. Literary Studies, ed. A. Bednarczyk, M. Kubarek, M. Szatkowski, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 2015.
Lewicka M., Dua khatmi al-Quran in Tafsir of Alytus (1723) one of the oldest manuscript of the Tatars of Grand Duchy of Lithuania, [w:] Redzaudin Ghazali, Mohamad Rofian Ismail, CW Shamsul Bahri CW Ahmad, 2nd International Conference on Arabic Studies & Islamic Civilization 2016, Kuala Lumpur 2016 [w druku].
Lewicka Magdalena, Identyfikacja i analiza tekstologiczno-filologiczna arabskiej warstwy językowej s. 478–485 Tefsiru z Olity (1723 r.), [w:] Estetyczne aspekty literatury polskich, białoruskich i litewskich Tatarów (XVI–XXI w.), red. G. Czerwiński, A. Konopacki, „Colloguia Orientalia Bialostocensia”, nr 14, seria 4, Białystok: Książnica Podlaska, 2015.
Lewicka Magdalena, Kitabistics a new direction of the islam studies in Poland (the literature of polish-lithuanian tatars), [w:] R. Ghazali, M. R. Ismail, CW Sh. Bahri CW Ahmad, 2nd International Conference on Arabic Studies & Islamic Civilization 2015, Kuala Lumpur: WorldConferences, 2015.
Lewicka Magdalena, Między literaturą i sztuką – zabytki piśmiennictwa Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego, [w:] The Art of the Islamic World and the Artistic Relationships Between Poland and Islamic Countries, red. J. Malinowski et al., Warszawa 2016 [w druku].
Lewicka Magdalena, Piśmiennictwo Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego jako trwały element dziedzictwa kulturowego i nośnik tożsamości społeczności tatarskiej na ziemiach Rzeczypospolitej, [w:] Tatarzy w Polsce po 1945 r. Muzułmańska tożsamość wobec asymilacji, red. P. Krzyżanowski, A. A. Miśkiewicz, B. Orłowska, Gorzów Wielkopolski 2016 [w druku].
Lewicka Magdalena, The literature of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania – characteristics of the Tatar writings and areas of research, „Journal of Language and Cultural Education” 2016, No. 4 (1).
Lewicka Magdalena, Z badań nad piśmiennictwem Tatarów polsko-litewskich. Arabska warstwa językowa Tefsiru z Olity (1723), [w:] W kręgu zagadnień świata arabskiego, red. A. Abbas, A. Maśko, Poznań: UAM. Zakład Graficzny, 2015.
Radziszewska Iwona, Praktyki magiczne w chamaiłach Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego (na podstawie tzw. fału Sulejmana), [w:] Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2013.
Radziszewska Iwona, Chamaiły jako typ piśmiennictwa religijnego muzułmanów Wielkiego Księstwa Litewskiego (na podstawie słowiańskiej warstwy językowej), niepublikowana praca doktorska, Toruń 2010 (komputeropis).
Synkova Irina, Magiczne teksty w rękopisach Tatarów WKL, [w:] Tatarzy Wielkiego Księstwa Litewskiego w historii, języku i kulturze, red. J. Kulwicka-Kamińska, Cz. Łapicz, Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu, 2013.
Szachno-Romanowicz Stanisław, Planetne dualary Tatarów polskich (tatarskie teksty magiczno-ochronne w chamaile Aleksandrowicza), „Rocznik Tatarów Polskich” 1997, t. IV.
Turek Wacław Przemysław, Słownik zapożyczeń pochodzenia arabskiego w polszczyźnie, Kraków: Universitas, 2001.
Woronowicz Ali, Szczątki językowe Tatarów litewskich, „Rocznik Tatarski” 1935, t. II.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 470
Liczba cytowań: 0
