Beduini i mieszkańcy miast na przykładzie Siratu Zat al-Himma i Księgi tysiąca i jednej nocy

Abstrakt

Osią niniejszego artykułu są przemiany bohaterów ludowych wczesnych arabskich siratów (romansów rycerskich) po ich oderwaniu od środowiska beduinów w środowisku miejskim. Moje refleksje potwierdzają uderzające zgodności, pojawiające się w późnych siratah, datowanych od XV–XVII wieku, w porównaniu do Księgi tysiąca i jednej nocy. Następuje tu całkowita zmiana etosu. W miejsce hojnego beduińskiego rycerza, dzielnego wodza plemiennego lub zwycięskiego muzułmanina głównym bohaterem staje się przede wszystkim feudalny władca lub przebiegły łotrzyk. Głównym celem ich przygód, przekazywanych przez opowiadaczy, jest zabawianie audytorium, a nie umacnianie ich wiary. Zamiast pobożności, brawury i nadludzkiej siły słuchacze najbardziej podziwiają spryt i przebiegłość bohaterów. Zamiast uczciwości w walce, ukazywana jest każda droga prowadząca do zwycięstwa, nawet przez złamanie zasad islamu.