Z Neapolu do Posejdonii

Pierwsza „grecka podróż” Zbigniewa Herberta

Abstrakt

Choć istnieją już prace o „greckich podróżach” Zbigniewa Herberta, to jednak nie uwzględniają one wyprawy pisarza śladami Wielkiej Grecji do Neapolu i Paestum. Ta pierwsza „podróż grecka” – wypełniająca liczne zapiski epistolarne oraz esej U Dorów – wiele mówi o narratorze i obrazie rzeczywistości, jak nam on przekazuje. Uderza najpierw marginalizacja wizyty w Neapolu, który w niewielkim stopniu zainteresował poetę. Zwraca też uwagę specyficznie rozumiana przez eseistę kategoria ciszy i jego skłonność do medytacyjnego oczyszczenia świadomości i poznawania rzeczy w sposób nieuprzedzony. Podmiot Herberta stara się odsunąć na bok wszystko to, co wie o oglądanych zabytkach, programowo omija także relacje innych podróżników. Świadomie wybiera miejsca, dzieła sztuki, przedmioty i zjawiska nieposiadające do tej pory obszernych opisów literackich. Świadomie też konstruuje „dialogiczny” koncept przygody. Opisywane przez niego podróżne perypetie, to perypetie związane z różnego rodzaju spotkaniami. To głębokie dialogi z rzeczywistością, prowadzące do wewnętrznej przemiany podmiotu.