(Stary) poeta wysiaduje
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2023.016Słowa kluczowe
kuwada, pisarstwo, gender studies, masculinities studies, zwrot biologicznyAbstrakt
W niniejszym artykule autor omawia reprezentacje procesu twórczego w pisarstwie Tadeusza Różewicza. Odwołuje się do badań kulturowych (w tym badań antropologicznych stanowiących w tym wypadku inspirację dla psychoanalizy), gender studies, a przede wszystkim – do studiów nad męskościami w perspektywie zwrotu biologicznego, poszukując analogii pomiędzy Różewiczem i tytułową bohaterką dramatu Stara kobieta wysiaduje. Kluczowym pojęciem dla autora staje się kuwada – zjawisko szeroko zbadane niedawno na gruncie polskim przez Ewę Głażewską. Próba zaadaptowania teorii „wysiadywania” (jajka) przez „samca” na grunt badań literackich funduje interesujący obraz poety-kwoki i „przeżuwacza” zarazem. W konsumpcyjnym kontinuum kultury poeta jawi się jako ten, który z jednej strony pochłania dotychczasowy dorobek kulturowy, z drugiej zaś – wydala go w postaci własnego tekstu w specyficznym akcie fantazmatycznego porodu-defekacji – bolesnego i niemożliwego zarazem dla mężczyzny doświadczenia.
Bibliografia
Augé, Marc 2008. „Nie-Miejsca. Wprowadzenie do antropologii nadnowoczesności (fragmenty)”. Teksty Drugie 4 (112): 127–140.
Bettelheim, Bruno 1989. Rany symboliczne. Rytuały inicjacji i zazdrość męska. Tłum. Danuta Danek. Warszawa: Czytelnik.
Brach-Czaina, Jolanta 2018. Szczeliny istnienia. Warszawa: Dowody na Istnienie.
Braun, Kazimierz, Tadeusz Różewicz 1989. Języki teatru. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Browarny, Wojciech 2021. Wstęp. W: Tadeusz Różewicz. Wybór prozy. Wrocław: Ossolineum.
Brzozowski, Stanisław 1912. Głosy wśród nocy. Studia nad przesileniem romantycznym kultury europejskiej. Lwów: E. Wende i Sp., Księgarnia Polska B. Połonieckiego.
Cieślak, Robert 1999. Oko poety. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Dedecius, Karl, Tadeusz Różewicz 2017. Listy 1961–2013. T.1. Kraków: Universitas.
Dorak-Wojakowska, Lilianna 2007. Poetyka cielesności w utworach dramatycznych Tadeusza Różewicza. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Farge, Arlette 2019. Ludowe formy męskości. W: Georges Vigarello (red.). Historia męskości. T. 1: Od starożytności do oświecenia. Wymyślanie męskości. Tłum. Tomasz Stróżyński. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Filipowicz, Anna 2013. Sztuka mięsa. Somatyczne oblicza poezji. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Głażewska, Ewa 2014. Kuwada. Egzotyczny zwyczaj w nowej odsłonie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grochowska, Magdalena 2021. Różewicz. Rekonstrukcja. Warszawa: Dowody na Istnienie.
Janion, Maria 2001. Żyjąc tracimy życie. Niepokojące tematy egzystencji. Warszawa: W.A.B.
Kaliściak, Tomasz 2016. Płeć Pantofla. Odmieńcze męskości w polskiej prozie XIX i XX wieku . Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN.
Kristeva, Julia 2007. Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Tłum. Maciej Falski. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Łukasiewicz, Jacek 2012. TR. Kraków: Universitas.
Majchrowski, Zbigniew 1993. „Poezja jak otwarta rana” (czytając Różewicza). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Nycz, Ryszard 2012. Literatura jako trop rzeczywistości. Kraków: Universitas.
Piwińska, Marta 1973. Legenda romantyczna i szydercy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Potkański, Jan 2003. Utwory zebrane. Proza 1. Tom II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2004. Sobowtór. Różewicz a psychoanaliza Jaquesa Lacana i Melanii Klein. Warszawa: Semper.
Potkański, Jan 2004a. Utwory zebrane. Proza 2. Tom II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2004b. Utwory zebrane. Proza 3. Tom III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2005a. Utwory zebrane. Dramat 1. Tom IV. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2005b. Utwory zebrane. Dramat 2. Tom V. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2005c. Utwory zebrane. Dramat 3. Tom VI. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2006a. Utwory zebrane. Poezja 2. Tom VIII. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2006b. Utwory zebrane. Poezja 3. Tom IX. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2006c. Utwory zebrane. Poezja 4. Tom X. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Potkański, Jan 2010. Margines, ale… Wrocław: Biuro Literackie.
Potkański, Jan 2011. Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem. Wrocław: Biuro Literackie.
Różewicz, Tadeusz, Zofia Nowosielska, Jerzy Nowosielski 2009. Korespondencja. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Sikora, Tomasz 2007. „Odmieńcy/śmieci”. Kultura Współczesna 4 (54): 45–62.
Szczukowski, Dariusz 2008. Tadeusz Różewicz wobec niewyrażalnego. Kraków: Universitas.
Theweleit, Klaus 2015. Męskie fantazje. Tłum. Mateusz Falkowski, Michał Herer. Warszawa: PWN.
Thomasset, Claude 2019. Mężczyzna średniowieczny, siła i krew. W: Georges Vigarello (red.). Historia męskości, t. 1, Od starożytności do oświecenia. Wymyślanie męskości. Tłum. Tomasz Stróżyński. Gdańsk: Słowo/obraz terytoria.
Tomasik, Tomasz 2013. Wojna – męskość – literatura. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku.
Wasielczyk, Krystyna, Hanna Wrabec (red.) 2009. cd. Nauki chodzenia. Tadeusz Różewicz i Eugeniusz Get Stankiewicz. Wrocław: Muzeum Narodowe.
Wójcik, Tomasz 1999. „Tadeusz Różewicz – milczenie poety”. Twórczość 10: 47–79.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Krystian Maciej Tomala

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 226
Liczba cytowań: 0