Afekty, intencje, przypadki. Krytyka badań afektywnych w kręgu czasopisma „Nonsite”
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.020Słowa kluczowe
afekt, intencja, autonomia, nonsiteAbstrakt
Artykuł przedstawia szczegółowe streszczenie różnych rodzajów krytyki, jakiej tak zwane badania afektywne zostały poddane w kręgu autorów związanych z akademickim czasopismem nonsite.org. Punktem wyjścia jest krótkie (skierowane konkretnie do polskiego czytelnika) wprowadzenie do szczególnego rodzaju intencjonalizmu, kojarzonego w badaniach literackich przede wszystkim z Walterem Bennem Michaelsem; następnie staram się wyjaśnić, w jaki sposób rozumienie kategorii znaczenia i interpretacji, współdzielone przez różnych autorów nonsite.org, kładzie fundamenty pod zasadniczą krytykę badań afektywnych, przeprowadzoną z perspektywy zarówno metodologicznej, jak i politycznej. Zestawiam krytykę afektów w pracach Ruth Leys, krytykę „formalizmu afektywnego” Todda Cronana oraz koncepcję „błędu wpływu/błędu efektu” Jennifer Ashton, przywołując jednocześnie refleksję Nicholasa Browna o autonomii dzieła sztuki jako istotny kontekst w dyskusji o afektach. W zakończeniu wskazuję, że rozumienie fundamentalnych problemów z badaniami afektywnymi wymaga odnowionego zainteresowania rozważaniami G. E. M. Anscombe nad kategorią intencji.
Bibliografia
Anscombe, Elizabeth G. M. 2000. Intention. 2nd Edition. Cambridge (MA): Harvard University Press.
Ashton, Jennifer 2011. „Two Problems with a Neuroaesthetic Theory of Interpretation”. Nonsite.org 2. https://nonsite.org/two-problems-with-a-neuroaesthetic-theory-of-interpretation/ [15.03.2022].
Beardsley, Monroe C. [&] William K. Wimsatt 2006. „Błąd intencji”. Tłum. Jacek Gutorow. W: Anna Burzyńska [&] Michał P. Markowski (red.). Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków: Znak.
Brown, Nicholas 2019. Autonomy: The Social Ontology of Art under Capitalism. Durham: Duke University Press Books.
Brown, Nicholas 2020. „Late Postmodernism”. CLCWeb: Comparative Literature and Culture 22, 3.
Burzyńska, Anna 2006. Anty-teoria literatury. Kraków: Universitas.
Burzyńska, Anna [&] Michał P. Markowski (red.). Teorie literatury XX wieku. Antologia. Kraków: Znak.
Cavell, Stanley 1976. „A Matter of Meaning It”. W: Stanley Cavell, Must We Mean What We Say? A Book of Essays. Cambridge: Cambridge University Press.
Chandler, Raymond 1979. Długie pożegnanie. Tłum. Krzysztof Klinger. Warszawa: Czytelnik.
Cronan, Todd 2013. Against Affective Formalism. Matisse, Bergson, Modernism. Minneapolis–London: University of Minnesota Press.
Culler, Jonathan D. 2007. The Literary in Theory. Palo Alto: Stanford University Press.
Davidson, Donald 2001. „Intention and Action”. W: Donald Davidson. Esssays on Actions and Events. Oxford–New York: Oxford University Press.
Flatley, Jonathan 2017. „Reading for Mood”. Representations 140, 1: 137–158.
Fried, Michael 1998. „Art and Objecthood”. W: Michael Fried. Art and Objecthood: Essays and Reviews. Chicago–London: University of Chicago Press.
Grimstad, Paul et al. 2017. „Experience and Experimental Writing: Literary Pragmatism from Emerson to the Jameses”. Nonsite.org 22. https://nonsite.org/experience-and-experimentalwriting/ [15.03.2022].
Hirsch, Eric D. 1983. „Against Theory?”. Critical Inquiry 9, 4: 743–747.
Hirsch, Eric 1992. „In Defense of the Author”. W: Gary Iseminger. Intention and Interpretation. Philadelphia: Temple University Press.
Hornsby, Jennifer 2011. “Actions in Their Circumstances”. W: Anton Ford [&] Jennifer Hornsby [&] Frederick Stoutland (red.). Essays on Anscombe’s Intention. Cambridge–London: Harvard University Press.
Kaczmarski, Paweł. 2019. “Materialism As Intentionalism: on the Possibility of a »New Materialist« Literary Criticism”. Praktyka Teoretyczna 34: 191–235.
Knapp, Steven [&] Walter B. Michaels 1982. „Against Theory”. Critical Inquiry 8, 4 (Summer): 723–742.
Knapp, Steven [&] Walter B. Michaels 1983. „A Reply to Our Critics”. Critical Inquiry 9, 4 ( June): 790–800.
Knapp, Steven [&] Walter B. Michaels 1985. “A Reply to Richard Rorty: What Is Pragmatism?”. Critical Inquiry 11 3 (March): 466–473.
Knapp, Steven [&] Walter B. Michaels 1987. “Against Theory 2: Hermeneutics and Deconstruction”. Critical Inquiry 14, 1 (Autumn): 49–68.
Leys, Ruth 2017. The Ascent of Affect. Genealogy and Critique. Chicago–London: University of Chicago Press.
Massumi, Brian 2013. „Autonomia afektu”. Tłum. Adam Lipszyc. Teksty Drugie 6: 112–135.
Michaels, Walter B. 1982. „Is There a Politics of Interpretation?”. Critical Inquiry 9, 1 (September): 248–258.
Michaels, Walter B. 2011. Kształt znaczącego. Od roku 1967 do końca historii. Tłum. Jan Burzyński. Kraków: korporacja ha!art.
Michaels, Walter B. 2012. “Normativity, Materiality and Inequality: The Politics of the Letter in Paul de Man”. W: Martin McQuillan (red.). The Political Archive of Paul de Man: Property, Sovereignty and the Theotropic. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Michaels, Walter B. 2014. „The Force of a Frame: Owen Kydd’s Durational Photographs”. Nonsite.org 11. https://nonsite.org/the-force-of-a-frame/ [15.03.2022].
Michaels, Walter B. 2015. The Beauty of a Social Problem: Photography, Autonomy, Economy. Chicago–London: The University of Chicago Press.
Michaels, Walter B. 2016a. „»I Do What Happens«: Anscombe and Winogrand”. Nonsite.org 3. https://nonsite.org/i-do-what-happens/ [15.03.2022].
Michaels, Walter B. 2016b. „Anscombe and Winogrand, Danto and Mapplethorpe: A Reply to Dominic McIver Lopes”. Nonsite.org 26. https://nonsite.org/anscombe-and-winogrand-danto-and-mapplethorpe/ [15.03.2022].
Michaels, Walter B. 2017. „Picturing the Whole: Form, Reform, Revolution”. Socialist Register 53: 323–338.
Michaels, Walter B. 2018. „Grimstad on Experience, Flatley on Affect: A Response”. Nonsite.org 22. https://nonsite.org/grimstad-on-experience-flatley-on-affect/ [15.03.2022].
Michaels, Walter B. 2019. „Blind Time (Drawing with Anscombe)”. REAL 35, 1 (December): 49–60.
Michaels, Walter B. 2020. „Eyes Wide Shut: Anscombe/Action/Art”. Nonsite.org 32. https://nonsite.org/eyeswide-shut-anscombe-action-art/ [15.03.2022].
Thaler, Richard [&] Cass Sunstein 2017. Impuls. Jak podejmować właściwe decyzje dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia. Tłum. Justyna Grzegorczyk. Poznań: Zysk i S-ka.
Ulicka, Danuta 2007. „Obrona teorii”. Teksty Drugie 4: 175–196.
Pobrania
Opublikowane
Wersje
- 2022-11-09 - (3)
- 2022-07-28 - (2)
- 2022-07-27 - (1)
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Paweł Kaczmarski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 294
Liczba cytowań: 0