Zmianowy system pracy i jego wpływ na stan zdrowia pielęgniarek

Abstrakt

Wstęp. Praca zmianowa polega na realizacji zadań zgodnie z określonym harmonogramem pracy przez pracowników zatrudnionych na tych samych stanowiskach pracy, ale w różnych przedziałach czasowych. Dotyczy to pracy w godzinach rannych, popołudniowych jak i nocnych. Praca zmianowa obejmuje dyżury 12- lub nawet 24-godzinne. Zakłócenia rytmu okołodobowego wpływają negatywnie na zdrowie. Brak snu, długotrwałe czuwanie przyczyniają się do pojawienia się problemów bio-psycho-społecznych, a w konsekwencji – do rozwijania się stanów chorobowych.

Cel. Celem niniejszej pracy jest ocena wpływu zmianowego systemu pracy na stan zdrowia pielęgniarek/ pielęgniarzy.

Materiały i metody. Badania przeprowadzono wśród 100 pielęgniarek/arzy pracujących w systemie zmianowym o zróżnicowanej formie zatrudnienia w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki we Włocławku. Badanie przeprowadzono w formie sondażu diagnostycznego. Narzędziem badawczym była Ateńska Skala Bezsenności (AIS), która oparta jest na kryteriach ICD-10. Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bioetycznej Państwowej Uczelni Zawodowej we Włocławku numer 32/22. Oraz zgodę dyrektora podmiotu leczniczego.

Wyniki. Bezsenność stanowiła główny problem wskazywany przez respondentów wynikający z pracy zmianowej. Z przeprowadzonych badań wynika, że większość badanych (71%) odczuwa zaburzenia rytmu dobowego dzień-noc w związku ze zmianowym systemem pracy. Znaczna grupa, bo 47% badanych jest raczej zadowolona z pracy w systemie zmianowym natomiast co 5 osoba wyraża zdecydowane niezadowolenie z pracy w porze nocnej.

Wnioski. Na podstawie wyników badań własnych wykazano, że istnieje istotna statystycznie zależność między pracą w systemie zmianowym a odczuwaniem zaburzeń rytmu okołodobowego. Ponadto istnieje statystyczna zależność między pracą w systemie zmianowym a wpływem tego systemu na relacje rodzinne. Pojawiają się trudności w utrzymaniu regularnych kontaktów z rodziną, wspólnego spędzania czasu, co przekłada się na symptomy negatywnych relacji rodzinnych i towarzyskich. Zmianowy system pracy obejmujący pracę w porze nocnej ma wpływ na zdrowie psychiczne oraz jakość życia pracowników