Ocena stanu odżywienia pacjentów hemodializowanych
DOI:
https://doi.org/10.21784/IwP.2023.009Słowa kluczowe
stan odżywienia, dializa, przewlekła niewydolność nerek, deita, hemodializaAbstrakt
Wstęp. Częstość występowania przewlekłej choroby nerek (PChN) wzrasta wraz ze starzeniem się społeczeństwa na świecie. W Polsce jest około 16%. Najczęstszymi przyczynami PChN jest cukrzyca i nadciśnienie tętnicze. Bardzo duże znaczenie ma wczesne rozpoznanie tej choroby i wdrożenie działań.
Cel pracy. Ocena stanu odżywienia pacjentów hemodializowanych.
Materiał i metody. Metodą badawczą, którą zastosowano w tej pracy jest metoda sondażu diagnostycznego i metoda szacowania. W tej pracy jako techniki badawcze wykorzystano technikę ankietowania i korzystanie ze skali. Narzędzia jakie wykorzystano w tej pracy to Kwestionariusz ankiety własnego autorstwa, subiektywna globalna ocena stanu odżywienia (SGA), skala NRS – Ocena ryzyka związanego ze stanem odżywienia.
Wyniki.Wyniki badań wskazują zależność pomiędzy wieloma czynnikami na stan odżywienia pacjentów hemodializowanych.
Wnioski.
- Stan odżywienia nie zależy istotnie od zmiennych socjodemograficznych.
- Stan odżywienia zależy istotnie od apetytu, ilości i wielkości zjadanych posiłków. Osoby, u których apetyt jest bardzo słaby i ilość posiłków jest mała wykazują podejrzenie niedożywienia lub niedożywienie średniego stopnia. Osoby, które przyjmują prawidłową ilość posiłków wykazują prawidłowy stan odżywienia
- Stan odżywienia zależy istotnie od wypijanych płynów. W grupie pacjentów przyjmujących mniej niż 3 szklanki dziennie wykazują podejrzenie niedożywienia lub niedożywienie w średnim stopniu. W przypadku przyjmowania przez pacjentów większej ilości płynów, stan odżywienia jest prawidłowy.
- Stan odżywienia zależy istotnie od występujących dolegliwości i nasilenia choroby. Występowanie dolegliwości takich jak utarta apetytu, nudności, biegunka, wymioty, jadłowstręt może skutkować złym stanem odżywienia. Taki wniosek można wysunąć dzięki przeprowadzonym badaniom własnym.
- Stan odżywienia nie zależy istotnie od poziomu wiedzy na temat prawidłowego żywienia. Zależy natomiast istotnie od przestrzegania jego zasad. Osoby nieprzestrzegające zasad prawidłowego odżywiania wykazują nieprawidłowy stan odżywienia lub jego podejrzenie. Chorzy dializowani, którzy podali, że czasami przestrzegają zasad wykazują prawidłowy stan odżywienia.
Bibliografia
Dąbrowski P., Olszanecka-Glinianowicz M., Chudek J. Żywienie w przewlekłej chorobie nerek. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii. 2011;7;4:229–237.
Kardasz M., Ostrowska L. Ocena sposobu żywienia pacjentów hemodializowanych o zróżnicowanym stopniu odżywienia, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny. 2012;63;4:463 – 468.
Szczygieł B. Niedożywienie związane z chorobą. Występowanie i rozpoznanie. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2011:33-36.
Szczygieł B., Ukleja A., Wójcik Z. Jak rozpoznać i leczyć niedożywienie związane z chorobą? Podręcznik dla lekarzy, pielęgniarek, położnych i dietetyków. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2013:25–31.
Biernat J., Wyka J. Stan odżywienia w aspekcie stanu zdrowia. Nowiny Lekarskie. 2011:209–212.
Pałubicka K., Kaczkan M., Małgorzewicz S., Król E., Białobrzeska B., Rutkowski B. Ocena wiedzy żywieniowej pacjentów z przewlekłą chorobą nerek w okresie leczenia zachowawczego. Nefrologia i Dializoterapia Polska. 2013;17:56-60.
Gellert R., Durlik M., Małgorzewicz S. Raport 2019. Ogólnopolskie Badanie Pacjentów Nefrologicznych. Forum Nefrologiczne. 2020;13;3:149–163.
Laville M., Fouque D. Nutritionalaspect in hemodialysis. Kidney International. 2000;58;76:133 – 139.
Kucharska E., Bober J., Bogacka A., Woś M. Ocena żywienia pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek leczonych hemodializą. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. 2008;41:161 - 167.
Szpanowska - Wohn A., Kolarzyk E., Lang - Młynarska D., Wójtowicz B. Ocena realizacji zaleceń dietetycznych przez pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek leczonych dializoterapią. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2006;87:221 - 227.
Kowal A., Lasota M., Trafalska E., Nowicki M. Niedostateczne przestrzeganie zaleceń dietetycznych wśród chorych dializowanych. Nefrologia i Dializoterapia Polska. 2018;22;2:56-60.
Griva K., Lai A.Y., Lim H.A., Yu Z., Foo M.W.Y., Newman S.P. Non-Adherence in Patients on PeritonealDialysis: A SystematicReview. PLOS ONE. 2014;9:e89001.
Kapka-Skrzypczak L. Subiektywna ocena jakości życia pacjentów dializowanych metodą dializy otrzewnowej oraz hemodializy. Problemy Higieny i Epidemiologii. 2012;93;4:790-797.
Małgorzewicz S., Ciechanowski K., Kozłowska L., Katarzyna Krzanowska., Krzanowski M., Kaczkan K., Borek P., Jankowska M., Rutkowski B., Dębska-Ślizień A. Zasady żywienia w przewlekłej chorobie nerek — stanowisko Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego. Forum Nefrologiczne 2019;12;4:240–278.
Białobrzeska B., Dębska-Ślizień A. Pielęgniarstwo Nefrologiczne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2003:40-46,47-49.
Małgorzewicz S., Czajka Beata., Kaczkan M., Dębska-Ślizień A., Rutkowski B. Niedożywienie białkowo-kaloryczne — rozpoznawanie i monitorowanie. Forum Nefrologiczne 2013;6;2:77–83.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 404
Liczba cytowań: 0