Poziom wiedzy oraz stosunek osób zgłaszających się na szczepienia do konieczności szczepień w dobie pandemii

Abstrakt

Wstęp. Choroby zakaźne to zagrożenie dla ludzkości, ponieważ są przyczyną wysokiej śmiertelności. Istotną rolę w profilaktyce odgrywają szczepienia ochronne, które na przełomie ostatnich lat zmniejszyły liczbę zachorowań na choroby zakaźne. Prawidłowa realizacja działań profilaktycznych zależy w głównej mierze od świadomości osób podlegających szczepieniu lub opiekunów dzieci. Podjęcie decyzji powinno być poparte wiarygodnym źródłem informacji odnośnie szczepień ochronnych. Wiadomości poparte aktualną wiedzą medyczną należy czerpać od personelu medycznego.

Cel. Celem niniejszej pracy była ocena poziomu wiedzy oraz stosunek osób zgłaszających się na szczepienia do konieczności szczepień w dobie pandemii.

Materiał i metody. Materiał badań stanowiło stu pacjentów Centrum Medycznego Medica Sp. z o.o. Oddział Prof.-Med. we Włocławku. Wybrano metodę szacowania oraz sondażu diagnostycznego, zastosowano technikę badawczą w postaci ankiety. Narzędziem badawczym wykorzystanym w pracy był STAI – Inwentarz Stanu i Cechy Lęku oraz ankieta własna.

Wyniki. Większość badanych osób oceniał swoją wiedzę na temat szczepień ochronnych jako średnią. Ponad połowa ankietowanych poddała swoje dziecko szczepieniu z własnych przekonań, a w 62% przypadkach źródłem decyzji o podaniu szczepionki był pediatra. Co trzeci respondent jako źródło decyzji podał pielęgniarkę w punkcie szczepień, a 14% położną. Rzadziej o podjęciu decyzji o szczepieniu decydowała rodzina i znajomi czy media. Z deklaracji ankietowanych wynika, że główną przyczyną poddania dziecka szczepieniom ochronnym była obawa przed zachorowaniem dziecka i powikłaniami, obowiązek wykonywania szczepień ochronnych oraz łagodniejsze przejście choroby po zaszczepieniu. Najrzadziej jako przyczynę realizacji szczepień ochronnych ankietowani wskazywali presję państwa, społeczeństwa i groźbę kary za ich niewykonanie, bezpłatność szczepień czy presję otoczenia. W opinii większości program szczepień ochronnych w Polsce jest absolutnie konieczny i słuszne jest, że jest on obowiązkowy. Niemal co piąty badany wskazał, że to rodzice powinni mieć możliwość wyboru przeciw jakim chorobom i kiedy chcą zaszczepić swoje dzieci, a 6% jest przeciwnikiem wykonywania obowiązkowych szczepień ochronnych w Polsce. W opinii większości ankietowanych szczepionki są bezpieczne i zawsze pomagają w zwalczaniu chorób zakaźnych. Zdecydowanie mniej ankietowanych stoi na stanowisku, że przy obecnym poziomie medycyny można ze szczepionek zrezygnować, a żaden z ankietowanych nie uznał szczepionek za szkodliwych dla zdrowia. Z uzyskanych danych wynika, że obawy i wątpliwości na temat szczepień ochronnych występowały u części z badanych osób zgłaszających się na szczepienia. Wśród zgłaszanych obaw najczęściej wymieniano mogące się pojawić komplikacje i powikłania poszczepienne. Niemal połowa ankietowanych pozytywnie ocenia konieczność realizacji szczepień ochronnych w dobie pandemii, a w 38% przypadkach pandemia nie miała wpływu na ocenę konieczności realizacji szczepień.

Wnioski. Osoby biorące udział w badaniu mają w większości pozytywny stosunek do szczepień i konieczności ich realizacji w dobie pandemii. Badani przeciętnie lub nisko oceniają swoją wiedzę na temat szczepień ochronnych i zróżnicowana jest ich wiedza na temat wykonywanych obowiązkowych szczepień ochronnych u dzieci.