Raped Life. Sexual Violence as a Forward-Looking War Practice: Case of Bosnia and Herzegovina
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2020.039Słowa kluczowe
war, sexual violence, Bosnia and Herzegovina, womenAbstrakt
Gender equality is one of the categorical imperatives of universal human rights. However, today, in many national contexts, women’s rights and needs are not respected. The war in Bosnia and Herzegovina has shown the world how thin the line is between coexistence and hate, and what is more, it has shown how easy it is to use a woman’s body in political and war games and then forget about their sacrifice.
The article is focused on the long-term effects of wartime sexual violence. Based on a quantitative and qualitative analysis of field research, the author wants to show how Bosniak women constantly suffer from sexual violence despite the end of the conflict.
Bibliografia
Bartuś, A. (2014). Wojskowe niewolnice seksualne armii Cesarza Hirohito. In: A. Bartuś (ed.). Kobiety wojny. Między zbrodnią a krzykiem o godność (pp. 69–80). Oświęcim: Fundacja na rzecz MDSM w Oświęcimiu.
Bruneteau, B. (2005). Wiek ludobójstwa. Warszawa: Mówią Wieki.
Chmielewski, P., & Szczesio, S.L. (eds.) (2011). Bośnia i Hercegowina 15 lat po Dayton. Przeszłość – teraźniejszość – perspektywy. Studia i szkice. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Copelon, R. (1995). Gendered War Crimes: Reconceptualizing Rape in Time of War. In: J. Peters, & A. Wolper (eds.). Women’s Rights, Human Rights: International Feminist Perspectives (pp. 197–214). New York: Routledge.
Crimes of Sexual Violence (n.d.). United Nations. International Residual Mechanism for Criminal Tribunals. Retrieved from: http://www.icty.org/en/features/crimes-sexual-violence.
Declaration on the Elimination of Violence against Women (1993). General Assembly Resolution 48/104 of 20 December 1993. Retrieved from: http://niebieskalinia.info/pliki/dokumenty/Wa%C5%BCne%20dokumenty/Deklaracja%20o%20Eliminacji%20Przemocy%20wobec%20Kobiet%20z%20dnia%2020%20grudnia%201993%20roku%20Rezolucja%20Zgromadzenia%20Og%C3%B3lnego.pdf.
Domosławski, A. (2016). Wykluczeni. Warszawa: Wielka Litera.
Drakulić, S. (1994). The Rape of Women in Bosnia. In: M. Davies (ed.). Women and Peace (pp. 176–181). London: Zed.
Duhaček, D. (2015). Gender Equality in Serbia: “A Drop of Oil” in the Waters of Inequality? In: C. Hassenstab, & P. Ramet (eds.). Gender (In)equality and Gender Politics in Southeastern Europe: A Question of Justice (Gender and Politics) (pp. 108–125). London: Palgrave Macmillan UK.
Ehrenreich, B. (2001). Rytuały krwi. Namiętność do wojny. Geneza i historia. Warszawa: Jacek Santorski & Co Wydawnictwo.
Erber, R., & Newman, L.S. (eds.) (2009). Zrozumieć Zagładę. Społeczna psychologia Holokaustu. Warszawa: PWN.
Fernandez, M., & Pampal, J.Ch. (2007). Ciudad Juárez, stolica kobietobójstwa. In: Ch. Ockrent (ed.). Czarna księga kobiet (pp. 123–134). Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Foucault, M. (1998). Trzeba bronić społeczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo KR.
Gibas-Krzak, D. (2016). Bośnia i Hercegowina: determinanty dziejów. Pomiędzy Serbami, Chorwatami a supremacją Muzułmanów. Częstochowa: Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza.
Glenny, M. (1996). The Fall of Yugoslavia: The Third Balkan War. London: Penguin Books.
Goffman, E. (2005). Piętno. Rozważania o zranionej tożsamości. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Haar, I. (2015). Wysiedlenia jako instrument totalitarnej polityki ludnościowej w Europie XX wieku. In: J. Wołoszyn (ed.). Wysiedlenia jako narzędzie polityki ludnościowej w Europie XX wieku (pp. 17–30), Lublin: IPN.
Haug, H.K. (2015). Gender Equality and Inequality in Kosovo. In: C. Hassenstab, & P. Ramet (eds.). Gender (In)equality and Gender Politics in Southeastern Europe: A Question of Justice (Gender and Politics) (pp. 147–168). London: Palgrave Macmillan UK.
Helms, E. (2007). “Politics is a Whore”: Women, Morality and Victimhood in Post-War Bosnia-Herzegovina. In: X. Bougarel, G. Duijzings, & E. Helms (eds.). The New Bosnian Mosaic: Identities, Memories and Moral Claims in Post-war Society (pp. 235–254). Hampshire: Ashgate Publishing.
Hughson, M. (2014). Gender Country Profile for Bosnia and Herzegovina. Final Report, June 2014. Retrieved from: https://europa.ba/wp-content/uploads/2015/05/delegacijaEU_2014070314432045eng.pdf.
IV Konwencja Genewska. Retrieved from: https://mswia.gov.pl/ftp/OCK/dokumenty_Prawo_MPH/1949_12_VIII_IV%20konwencja_genewska.pdf.
Iwanek, T. (2015). Zbrodnia ludobójstwa i zbrodnie przeciwko ludzkości w prawie międzynarodowym. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
Jarvis, M. (2003). An Emerging Gender Perspective on International Crimes. In: G. Boas, & W. Schabas (eds.). International Criminal Law Developments in the Case Law of the ICTY (pp. 167–190). Leiden: Brill-Martinus Nijhoff Publishers.
Król, E.C. (2014). Kobiety nazizmu. In: A. Bartuś (ed.). Kobiety wojny. Między zbrodnią a krzykiem o godność (pp. 13–31). Oświęcim: Fundacja na rzecz MDSM w Oświęcimiu.
Machul-Telus, B., Markowska-Manista, U., & Nijakowski, L.M. (eds.) (2017). Krwawy cień genocydu. Vol. 2: Ludobójstwa – pamięć, dyskurs, edukacja. Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Majstorović, D. (2011). Femininity, Patriarchy and Resistance in the Postwar Bosnia and Herzegovina. International Review of Sociology, 21(2), 277–299. DOI: 10.1080/03906701.2011.581802.
McDougall, G.J. (1998). Contemporary Forms of Slavery: Systematic Rape, Sexual Slavery and Slavery-like Practices during Armed Conflict: Final Report. New York: UN Sub-Commission on the Promotion and Protection of Human Rights. Retrieved from: https://www.refworld.org/docid/3b00f44114.html.
Midlarsky, M. (2010). Ludobójstwo XX wieku. Warszawa: PWN.
Münkler, H. (2004). Wojny naszych czasów. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Nahoum-Grappe, V. (2007). Gwałt jako broń wojenna. In: Ch. Ockrent (ed.). Czarna księga kobiet (pp. 47–61). Warszawa: Wydawnictwo W.A.B.
Nijakowski, L.M. (2009). Biowładza w późnej nowoczesności. In: A. Jabłoński, J. Szymczyk, & M. Zemło (eds.). Wiedza – władza (pp. 109–127). Lublin: KUL.
Nijakowski, L.M. (2018). Ludobójstwo. Historia i socjologia ludzkiej destrukcyjności. Warszawa: Wydawnictwo Iskry.
Ostrowska, J. (2018). Przemilczane. Seksualna praca przymusowa w czasie II wojny światowej. Warszawa: Wydawnictwo Marginesy.
Pioruńska, M. (2010). Przyczyny rozpadu Jugosławii w latach 90. XX wieku. Poznań–Opole: Sciptorium.
Protokół dodatkowy do konwencji genewskich z 12 sierpnia 1949 r., dotyczący ochrony ofiar międzynarodowych konfliktów zbrojnych. Genewa, 8 czerwca 1977 r. Retrieved from: https://www.legal-tools.org/doc/6a78d9/pdf/.
Russell-Brown, S. (2003). Rape as an Act of Genocide. Berkeley Journal of International Law, 21(2), 350–374.
Schreiber, H. (2013). Cultural genocide – ludobójstwo kulturowe – kulturobójstwo: niedokończony czy odrzucony projekt prawa międzynarodowego? In: G. Michałowska, & H. Schreiber (eds.). Kultura w stosunkach międzynarodowych. Vol. 1: Zwrot kultury (pp. 252–274). Warszawa: Wydawnictwo UW.
Security Council Resolution 798 (1992) [Bosnia and Herzegovina]. Retrieved from: http://www.refworld.org/topic,50ffbce582,50ffbce5ee,3b00f16163,0,UNSC,,BIH.html.
Sontag, S. (2016). Widok cudzego cierpienia. Kraków: Wydawnictwo Karakter.
Statut Międzynarodowego Trybunału do Sądzenia Osób Odpowiedzialnych za Poważne Naruszenia Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Popełnione na Terytorium byłej Jugosławii od 1991 r. Nowy Jork, 25 maja 1993 r. Retrieved from: http://www.pck.org.pl/pliki/mph/1993_Haga_-_Statut_MTKJ.pdf.
Statut Międzynarodowego Trybunału do spraw Rwandy. Nowy Jork, 8 listopada 1994 r. Retrieved from: http://www.pck.org.pl/pliki/mph/1994_nowy_jork_-_mtkr.pdf.
Sytuacja kobiet w konfliktach zbrojnych i ich rola w odbudowie i procesie demokratycznym w krajach po zakończeniu konfliktu (2006, May 3). Retrieved from: https://www.rownetraktowanie.gov.pl/sites/default/files/2005.2215.pdf.
Szpak, A. (2010). Przestępstwa seksualne w orzecznictwie międzynarodowych trybunałów karnych ad hoc ds. zbrodni w byłej Jugosławii i Rwandzie. Studia Prawnicze KUL, 2–3, 103–120.
Terzic, I. (2016). Položaj žrtava ratnog seksualnog nasilja u Bosni i Hercegovini. Retrieved from: https://www.academia.edu/23132125/Polo%C5%BEaj_%C5%BErtava_ratnog_seksualnog_nasilja_u_Bosni_i_Hercegovini.
The Prosecutor v. Jean-Paul Akayesu (2001, June 1). Retrieved from: http://unictr.irmct.org/sites/unictr.org/files/case-documents/ictr-96-4/appeals-chamber-judgements/en/010601.pdf.
Ther, Ph. (2012). Ciemna strona państw narodowych. Czystki etniczne w nowoczesnej Europie. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Tochman, W. (2018). Dzisiaj narysujemy śmierć. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Todorova, M. (2014). Bałkany wyobrażone. Wołowiec: Czarne.
Todorova, T. (2011). ‘Giving Memory a Future’: Confronting the Legacy of Mass Rape in Post-conflict Bosnia-Herzegovina. Journal of International Women’s Studies, 12(2), 3–15. Retrieved from: http://vc.bridgew.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1103&context=jiws.
Wallström, M. (2014, July 14). Przemoc seksualna jako narzędzie wojny. Retrieved from: http://www.unic.un.org.pl/aktualnosci/35,2595,,,/.
Zimbardo, P. (2008). Efekt lucyfera. Dlaczego dobrzy ludzie czynią zło? Warszawa: PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 395
Liczba cytowań: 0
