Współczesny niemiecki dyskurs o Polsce w politycznej przestrzeni publicznej — kilka refleksji teoretycznych i empirycznych
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2011.011Słowa kluczowe
Niemcy, przestrzeń publiczna, Polska, teoriaAbstrakt
In this article I will present some theoretical and empirical reflections regarding future habilitation thesis which will be on contemporary discourse on Poland in German political public sphere. It is an attempt to capture, analyze and present opinions about Poland and its society, which are transferred and propagated in contemporary German political public sphere. The discourse seems to be the proper method to present the issue. I define the concept of “discourse” in the context of political instrumentalization and purpose according to theory of Michael Foucault. Political public sphere is a commonly accepted category of sociopolitical research, which in works of Juergen Habermas has its reasonable substantiation, description and restrictions. Selected, representative and the most influential titles of contemporary German mainstream journalism will be analyzed, in which are discussed and presented sociopolitical opinions on Poland, its politics and social issues. Major part of German media discourse about Poland (in a text form) functions in that sphere. Analysis of the content of these materials will allow to emphasize its forms and functions, as well as to point out economic, political and social factors, which determine them. I assume that the discourse about Poland is led in an indirect (hidden), “inside” way, in other words — against a background of other significant debates, e.g. the EastWest discourse or the discourse on Eastern Europe, it is hardly ever led in a direct (opened), “outside” way, meaning — seldom directly referring to Poland. This problem gives rise to aquestion for relevance of the discourse on Poland within the discourse on Eastern Europe.Bibliografia
Bachmann K., Nieobciążeni…, Przegląd Zachodni 2007, nr 4.
Bergler R., Psychologie der Stereotypen. Ein Beitrag zur Sozial- und Entwicklungspsychologie, Bern 1966, s. 100.
Dolińska X., Fałkowski M., Polska–Niemcy. Wzajemny wizerunek w okresie rozszerzania UE, Warszawa 2001.
Fałkowski M., Wszyscy patrzą na zachód, Dialog. Magazyn Polsko-Niemiecki 2002, nr 60.
Foucault M., Die Ordnung der Dinge, Frankfurt a. Main 1974.
Foucault M., Porządek dyskursu, przeł. M. Kozłowski, Gdańsk 2002.
Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego, tłum. A. M. Kaniowski, t. 1,Warszawa 1999; t. 2, Warszawa 2002.
Historische Stereotypenforschung, Methodische Überlegungen und empirische Befunde, red. H. H. Hahn, Oldenburg 1995.
Jäger S., Kritische Diskursanalyse. Eine Einführung, Duisburg 1993.
Kerski B., Odrabianie lekcji. Ewolucja percepcji Polski w Niemczech, Polski Kalendarz Europejski 2009, nr 123, [w:] www.schuman.pl/component/doc/48 polski-kalendarz-europejski-nr-1232009, (01.02.2011).
Krzemiński A., Lekcje dialogu. Mowy, eseje i wywiady, [w:] Zrozumieć Niemcy, red. L. Żyliński, W. Białek, Wrocław 2010.
Łada A., Wizerunek polskich imigrantów w prasie niemieckiej, [w:] J. Frelak, A. Łada, K. Schwarz, R. Parkes, Polska migracja zarobkowa do Niemiec — fakty i mity, Warszawa 2009, s. 59–100, www.isp.org.pl/files/17329701940940852001254131529.pdf, (01.02.2011).
Lippmann W., Die öffentliche Meinung, München 1964.
Loew R., Pfeifer A., Vom Berliner Flohmarkt-Idyll zum Labyrinth aus Bretterbuden. Polenbilder im deutschen Pressediskurs, t. 1, Ost-West-Diskurse, red. B. Chołuj, Ch. Ebert, Berlin 1999.
Mehlhorn L., Przyjaźń nakazana? Stosunki między NRD i Polską w latach 1949–1990, [w:] Stosunki polsko-niemieckie 1949–2005. Wspólnota wartości i interesów?, red. B. Kerski, W. D. Eberwein, Olsztyn 2005, s. 39–44.
Napierała P., Świat Zachodu, Wschodu i idea postępu w XVIII wiecznej Wielkiej Brytanii, [w:] www.prawica.net/Napierała, (01.02.2011).
Neue Gesellschaft. Frankfurter Hefte, Denken und Medien, 2010, z. 7/8, s. 29–65.
Orłowski H., Polnische Wirtschaft. Nowoczesny niemiecki dyskurs o Polsce, Borussia, Olsztyn 1998.
Polens Uhren gehen anders. Warschau vor der Osterweiterung der Europäischen Union, Stuttgart, Leipzig 2001.
Przyjaźń nakazana? Stosunki między NRD i Polską w latach 1949–1990, red. B. Kerski, A. Kotula, K. Wóycicki, Szczecin 2003.
Said E., Orientalismus, Frankfurt a. Main 1981.
Scheyli M., Politische Öffentlichkeit und deliberative Demokratie nach Habermas: Institutionelle Gestaltung durch direktdemokratische Beteiligungsformen?, Baden-Baden 2000, s. 13, 18.
Six B., Stereotype und Vorurteile im Kontext sozialpsychologischer Forschung, [w:] G. Blaicher, Erstarrtes Denken. Studien zu Klischee, Stereotyp und Vorurteil in der englischsprachigen Literatur, Tybinga 1987.
Stosunki polsko-niemieckie 1949–2005. Wspólnota wartości i interesów?, B. Kerski, W.-D. Eberwein, Olsztyn 2005.
Szarota T., Niemiecki Michel. Dzieje narodowego symbolu i stereotypu, Warszawa 1988.
Van Dijk T.A., Eliten, Rassismus und Presse, [w:] J. Siegfried, J. Link, Die vierte Gewalt. Rassismus und die Medien, Duisburg 1993.
Włodzimierz B., Polska i Niemcy. Krótki przewodnik po historii sąsiedztwa, Warszawa 1999.
Wojtaszyn D., Obraz Polski i Polaków w prasie i literaturze NRD w okresie powstania Solidarności i stanu wojennego, Wrocław 2007.
Wolff L., Die Erfindung Osteuropas: Von Voltaire zu Voldemort, [w:] wwwg.uniklu.ac.at/eeo/Wolff Erfindung, (01.02.2011).
www.warschau.diplo.de/Vertretung/warschau/pl/01/Medien PL/Presse PL.html, (01.02.2011).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 384
Liczba cytowań: 0