Organizacja i funkcjonowanie Policji Państwowej w Okręgu Wileńskim w okresie międzywojennym - zarys problematyki
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2008.005Abstrakt
The process of constructing police structures in the Vilnius district was taking place in very specific conditions. In the first years, in the Middle Lithuania region, many criminal acts were committed. The Vilnius police district was one of the last districts organized in this part of Poland. At first it was called Headquarters of the Vilnius Land, and since 12 July 1922 - Headquarters of the XVI District of the State Police.
Vilnius region was permanently endangered by some antistate and diversionary activities incited by the eastern neighbour. This was the reason that the State Police was put in the defense system of the eastern border, and after overtaking these duties by the Border Protection Corps, police was still cooperating with it. Progressive organizational development and rising number of functinaries were the factors of establishing a safe area in the Eastern Poland, along with Tarnopol, Nowogródek and Polesie regions. So Polish rule in the Vilnius region stabilized the
inner situation and created amicable environment for citizens
Bibliografia
A. Misiuk, Policja Państwowa 1919-1939, Warszawa 1996, s. 196, 199, 208-209, 249-250, 278-279, 288-289, 293, 303-305, 307.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komenda Główna
Policji Państwowej w Warszawie, sygn. 1157, sygn. 3.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Komenda Wojewódzka Policji Państwowej w Wilnie, sygn., 3, Pismo Urzędu Delegatury Rządu w Wilnie do Starostów i Naczelnika OUPP w Wilnie z 25 listopada 1924 r.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Warszawie, sygn. 125, Protokół zjazdu starostów z województwa wileńskiego z 14-16 grudnia 1926 r.
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Okręgowa Komenda Policji Państwowej w Toruniu, sygn., 37.
Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Okręgowa Komenda Policji Państwowej w Toruniu, sygn. 50, Pismo naczelnika OUPP w Toruniu do KG PP z 9 lutego 1925 r.
Art. 7 Ustawy o Policji Państwowej z dnia 24 lipca 1919 r., Dziennik Praw Państwa Polskiego 1919, nr 61, poz. 363.
B. Kayzer, P. Majer, Z. Siemak, Historia służb policyjnych na ziemiach polskich, Szczytno 1995, s. 63-64.
B. Kolarz, Ustrój Litwy Środkowej w latach 1920-1922, Gdańsk 2004, s. 89.
B. Makowski, Litwini w Polsce 1920-1939, Warszawa 1986, s. 32, 44.
B. Skaradziński, Polskie lata 1919-1920,1.1-2, Warszawa 1993.
Dekret gen. L. Żeligowskiego, dotyczący organizacji władzy na Litwie; Wilno, 12 października 1920 r. [w:] Dzieje Polski 1918-1939, wybór materiałów źródłowych, red. i oprać. Władysław A. Serczyk, Kraków 1990, s. 130.
H. Kopczyk, Niemiecka działalność wywiadowcza na Pomorzu w latach 1920-1933, Gdańsk 1970, s. 96.
J. Ochmański, Historia Litwy, Wrocław - Warszawa - Kraków 1990, s. 286, 299.
J. Osica, Walka o granice II Rzeczypospolitej, [w:] Z dziejów Drugiej Rzeczypospolitej, praca zbiorowa pod red. A. Garlickiego, Warszawa 1986, s. 58-60, 68.
M. Mączyński, Policja Państwowa w II Rzeczypospolitej, Kraków 1997, s. 30, 49-50, 198.
M. Wrzosek, Wojny o granice Polski Odrodzonej 1918-21, Warszawa 1992.
Odezwa J. Piłsudskiego do mieszkańców byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego w sprawie powołania Zarządu Cywilnego Ziemi Wileńskiej.
Wilno, 22 kwietnia 1919 r., [w:] Dzieje Polski 1918-1939, wybór materiałów źródłowych, red. i oprać. Władysław A. Serczyk, Kraków 1990, s. 60-61.
P. Łossowski, Konflikt polsko-litewski 1918-1920, Warszawa 1996, s. 187.
P. Łossowski, Stosunki polsko-litewskie 1921-1939, Warszawa 1997.
P. Miśkinis, Vilniaus kraśto valdymas ir teismai burźuazimes Lenkijos valdymo metais (1919-1922 т.), [w:], Burżuazijos diktaturos Lietuvoje valstybiniai teisiniai aspektai (konferencijos medżiaga), Vilnius 1976.
Pismo Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 8 października 1926 r. w sprawie likwidacji policji politycznej, [w:] A. Misiuk, A. Pepłoński, Organizacja instytucji policyjnych II Rzeczypospolitej 1918-1926. Wybór źródeł i dokumentów, Szczytno 1992, s. 328-330.
Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 lipca 1922 r. w przedmiocie wprowadzenia organizacji policji państwowej na obszar Ziemi Wileńskiej, Dz.U. RP, 1922, nr 62, poz. 560, 561.
Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 lipca 1922 r. w przedmiocie rozciągnięcia mocy obowiązującej ustawy z dnia 24 lipca 1919 r. o policji państwowej na obszar miasta Wilna i powiatów: wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego i trockiego, Dz.U. RP, 1922, nr 62, poz. 554.
Telefonogram M. Ossowskiego do OUPP w Wilnie z 29IX 1925 r. Litewskie Centralne Archiwum Państwowe w Wilnie, Urząd Delegata Rządu Ziemi Wileńskiej - Urząd Wojewódzki Wileński, Fond 51, Apyrasas 7, Była 105 - Wykaz imienny funkcjonariuszy PP województwa wileńskiego za miesiąc sierpień i listopad 1926 r.
Uchwała Sejmu Ustawodawczego z dnia 24 marca 1922 r. o objęciu władzy państwowej w Ziemi Wileńskiej przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej, Dz.U. RP, 1922, nr 20, poz. 162. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1922 r. o objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską, Dz.U. RP, 1922, nr 26, poz. 213.
Umowa między Polska a Litwą w sprawie ustanowienia tymczasowego modus vivendi, aż do ostatecznego uregulowania stosunków między obu państwami.
Suwałki, 7 października 1920 r., [w:] Dzieje Polski 1918-1939, wybór materiałów źródłowych, red. i oprac. Władysław A. Serczyk, Kraków 1990, s. 128-130.
Ustawa o Policji Państwowej z dnia 24 lipca 1919 roku, Dziennik Praw Państwa Polskiego 1919, nr 61, poz. 363.
W. Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914-1945, Warszawa 2003, s. 65-67, 89-90.
Wojna polsko-sowiecka 1920 roku. Przebieg walk i tło międzynarodowe, red. A. Koryn, Warszawa 1991.
Z. Krajewski, Geneza i dzieje wewnętrzne Litwy Środkowej (1920-1922), Lublin 1996, s. 52-53, 55.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 408
Liczba cytowań: 0
