Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Proces recenzji
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Redaktorzy tematyczni
    • Zespół Recenzentów (2024-2025)
    • Standardy etyczne
    • Opłaty
    • Indeksowanie
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Historia i Polityka

Architect vs. Politician in the Game for Historic Urban Space: Six Models of Spatial Policy in Historic Areas
  • Strona domowa
  • /
  • Architect vs. Politician in the Game for Historic Urban Space: Six Models of Spatial Policy in Historic Areas
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 52 (59) (2025) /
  4. Papers

Architect vs. Politician in the Game for Historic Urban Space: Six Models of Spatial Policy in Historic Areas

Autor

  • Grzegorz Kęsik Cardinal Stefan Wyszyński University, Institute of Political Science, Warsaw https://orcid.org/0000-0002-9302-9042

DOI:

https://doi.org/10.12775/HiP.2025.016

Słowa kluczowe

spatial policy, local government, architecture, monuments, city

Abstrakt

Historic urban space, consisting of old towns and historic districts, is subject to a specific interplay between individual actors of the process of its planning. An architect, one of four major actors in the game for historic space, usually possesses a set of characteristic convictions, ideas, and values they believe in. There is a specific ideological profile of an architect as a creator, resulting from modernist revolution and greatly affecting the quality of architecture developed by them, especially when dealing with the problem of degraded space (e.g., as a result of warfare). On the other hand, a local politician (in the case of a city – an executive organ, i.e., a mayor or a president) does not always realize how much depends on their decisions shaping historic space in a particular model direction. Contemporary Polish law gives local authorities the ultimate power to create spatial policy in historic areas. In order to be able to act intentionally in the surrounding space, as well as to enter into a substantive dialogue with an architect, a local politician should possess certain models of shaping historic space – ready-to-use templates of political decisions. The main goal of this article is to present models of shaping historic urban space – conservation, restoration, modern creation, traditional creation, retroversion, and reconstruction – as well as to present an architect’s response to attempts at political implementations of each of these models.

Bibliografia

Barański, M. (1999). Świadomość a ochrona zabytków. In: K. Gutowska, & Z. Kobyliński (Eds.). Zabytki i społeczeństwo. Czynnik społeczny w ochronie zabytków w warunkach reformy samorządowej (pp. 61–65). Warszawa: Res Publica Multiethnica.

Bartoszewicz, D. (2006, June 21). Prezydent Lech Kaczyński odbudowuje Pałac Saski. Gazeta Wyborcza.

Bogusz, W. (1996). Zarys historii architektury. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Brandi, C. (1996). Theory of Restoration, I [Teoria di Restauro]. In: N.S. Price, M.K. Talley Jr., & A. Melucco Vaccaro (Eds.). Historical and Philosophical Issues in the Conservation of Cultural Heritage (pp. 230–235). Los Angeles: The Getty Conservation Institute.

Długosz, D., & Wygnański, J.J. (2005, March). Obywatele współdecydują. Przewodnik po partycypacji społecznej. Warszawa: Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych. Retrieved from: https://partycypacjaobywatelska.pl/wp-content/uploads/2015/08/obywatele_wspoldecyduja.pdf.

Feltynowski, M. (2009). Polityka przestrzenna obszarów wiejskich. W kierunku wielofunkcyjnego rozwoju. Warszawa: CeDeWu.

Gutowska, K. (1999). Zabytki w refleksji estetyka: piękno, artyzm, wartość historyczna. In: K. Gutowska, & Z. Kobyliński (Eds.). Zabytki i społeczeństwo. Czynnik społeczny w ochronie zabytków w warunkach reformy samorządowej (pp. 41–55). Warszawa: Res Publica Multiethnica.

Kaszubska, O. (2011, November 18). Ile starego w Starówce?. Elbląska Gazeta Internetowa – PortEl.pl. Retrieved from: http://www.portel.pl/artykul.php3?i=53598.

Kobyliński, Z., & Paczuska, A. (2007). Poglądy młodzieży liceów warszawskich na temat zabytków: czy teorie konserwatorskie są zgodne z oczekiwaniami społecznymi? Ochrona zabytków, 2, 81–92.

Kotarbiński, A. (1985). O ideowości i ideologii w architekturze i urbanistyce. Warszawa: Arkady.

Krier, L. (2001). Architektura – wybór czy przeznaczenie. Transl. P. Choynowski. Warszawa: Arkady.

Loba, M. (2008). Andrzej Grzybowski – polski historyzm współczesny. Rzeszów: Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu.

Lubocka-Hoffmann, M. (2000). Retrowersja – konserwatorska metoda odbudowy miasta historycznego. In: K. Gutowska (Ed.). Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym (pp. 192–209). Warszawa: Res Publica Multiethnica.

Majewski, P. (2009). Ideologia i konserwacja. Architektura zabytkowa w Polsce w czasach socrealizmu. Warszawa: TRIO.

Mącik, H. (2008). Świadomość wartości zabytku i oczekiwania wobec zamku jako obiektu turystycznego na przykładzie zamku w Janowcu. In: M.L. Lewicka (Ed.). Ochrona zabytków architektury obronnej. Teoria a praktyka (pp. 283–292). Lublin–Warszawa: Petit S.K. Skład-Druk-Oprawa; Fundacja Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

Nowak, B. (2010, February 23). Zamojscy radni wsparli remont Katedry. Dziennik Wschodni. Retrieved from: http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100223/ZAMOSC/27757359.

PAP. (2008, January 25). Rozwiązano umowę na odbudowę Pałacu Saskiego. Gazeta Wyborcza. Retrieved from: http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,4870879.html.

PAP. (2024, November 10). Co z odbudową Pałacu Saskiego? Rzecznik spółki o prowadzonych pracach. Money.pl. Retrieved from: https://www.money.pl/gospodarka/co-z-odbudowa-palacu-saskiego-rzecznik-spolki-o-prowadzonych-pracach-7091174913276864a.html.

Pietraś, Z.J. (1998). Decydowanie polityczne. Warszawa–Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Raport Krajowego Sekretariatu „Habitat”. (2003). Bariery i problemy gospodarki przestrzennej w Polsce. Warszawa: Ministerstwo Infrastruktury.

Ryndziewicz, A. (2005–2006). Odbudowa kamienicy przy ul. Rynek 19 w Kazimierzu Dolnym. Kazimierz Dolny: Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym.

Skorowski, H. (1998). Europa regionu. Regionalizm jako kategoria aksjologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Fundacji ATK.

Stowarzyszenie „Saski 2018”. (2018, November 11). Deklaracja o restytucji Pałacu Saskiego w Warszawie. Saski2018.pl. Retrieved from: https://saski2018.pl/restytucja/.

Szmelter, I.M. (2006). Współczesna teoria konserwacji i restauracji dóbr kultury. Zarys zagadnień. Ochrona Zabytków, 2, 5–39.

The Venice Charter. (1964). International Charter for the Conservation and Restoration of Monuments and Sites. Retrieved from: https://admin.icomos.org/wp-content/uploads/2025/03/Venice_Charter_EN.pdf.

Tomaszewski, A. (2000). Dziedzictwo i zarządzanie. In: K. Gutowska (Ed.). Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym (pp. 7–11). Warszawa: Res Publica Multiethnica.

Włodkowska, K. (2010, October 28). Jaka Wyspa Spichrzów? Gdańsk odrzucił uwagi mieszkańców. Gazeta Wyborcza – Trójmiasto. Retrieved from: http://trojmiasto.gazeta.pl/trojmiasto/1,35612,8579674,Jaka_Wyspa_Spichrzow__Gdansk_odrzucil_uwagi_mieszkancow.html.

Historia i Polityka

Pobrania

  • pdf (English)

Opublikowane

09-07-2025

Jak cytować

1.
KĘSIK, Grzegorz. Architect vs. Politician in the Game for Historic Urban Space: Six Models of Spatial Policy in Historic Areas. Historia i Polityka [online]. 9 lipiec 2025, nr 52 (59), s. 107–120. [udostępniono 28.12.2025]. DOI 10.12775/HiP.2025.016.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 52 (59) (2025)

Dział

Papers

Licencja

Prawa autorskie (c) 2025 Grzegorz Kęsik

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.

Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 83
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

spatial policy, local government, architecture, monuments, city

cross_check

The journal content is indexed in CrossCheck, the CrossRef initiative to prevent scholarly and professional plagiarism

W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa