Społeczno-polityczny wymiar tzw. ustaw dyktatorskich uchwalonych przez Radę Najwyższą Ukrainy podczas Euromajdanu
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2025.007Słowa kluczowe
Ukraina, Euromajdan, rewolicja godności, protesty, Rada Najwyższa UkrainyAbstrakt
Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie głównych założeń tzw. ustaw dyktatorskich uchwalonych przez Radę Najwyższą Ukrainy 16 stycznia 2014 r., ich konsekwencji społeczno-politycznych oraz wpływu na dalszy przebieg Euromajdanu. W artykule zostały przedstawione główne założenia ustaw z 16 stycznia 2014 r., które ówczesne władze uchwaliły w celu wygaszenia Euromajdanu. Ustawy te były sprzeczne z Konstytucją Ukrainy. Za ich pośrednictwem rządzący wprowadzali w państwie zasady reżimu autorytarnego, wzorując się na Federacji Rosyjskiej. Omówione zostały również konsekwencje społeczno-polityczne tychże ustaw. Dla osiągnięcia celu badawczego i weryfikacji hipotezy zostały zastosowane następujące metody: historyczna, systemowa, instytucjonalno-prawna oraz studium przypadku (case study).
Bibliografia
Amnesty International Ukraine. (2013). „Yevromaidan” Porushennia prav liudyny pid chas protestiv v Ukraini. Pobrane z: https://www.amnesty.org.ua/wp-content/uploads/2019/07/AmnestyEuromaydanEUR500202013UKR.pdf.
Analiz: Tochka nepovernennia dlia Parlamentu – 16 sichnia 2014. (2014). Pobrane z: http://www.opora.vn.ua/analz-tochka-nepovernennya-dlya-parlamentu-16-schnya-2014.html.
Aslund, A. (2015). Ukraine: What Went Wrong and How to Fix It. Washington: Peterson Institute for International Economics.
Bez stroku davnosti: khto z nardepiv-vinnychan holosuvav za „dyktatorski zakony 16 sichnia”. (2021). Pobrane z: https://vezha.ua/bez-stroku-davnosti-hto-z-nardepiv-vinnychan-golosuvav-za-dyktatorski-zakony-16-sichnya/.
Buniakina, D. (2013). Na Maidan do Kyieva yidut ti, koho vrazyv „shturm” 11 hrudnia. Pobrane z: https://www.radiosvoboda.org/a/25199062.html.
Chernysh, O. (2023). 10 rokiv Maidanu. Nadiia bez stroku davnosti. Pobrane z: https://www.bbc.com/ukrainian/articles/c4n89q0098xo.
Denysenko, V. (2021). Formuvannia ta funktsionuvannia v Ukraini politychnoho rezhymu Viktora Yanukovycha (2010–2014 rr.). Zaporizhzhia: Vydavnychyi Dim „Helvetyka”.
Dyktatorski zakony 2014. (2014). Pobrane z: https://constituanta.blogspot.com/2014/03/2014_24.html.
Hai-Nyzhnyk, P. (2017). Rosiia proty Ukrainy (1990–2016 rr.): vid polityky shantazhu i prymusu do viiny na pohlynannia ta sproby znyshchennia. Kyiv: MP Lesia.
Holovko, V. (2021). Revoliutsiia hidnosti 2013–2014. W: V. Smolii (red.). Entsyklopediia istorii Ukrainy. Dodatkovyi tom. Knyha 1. Kyiv: Naukova dumka. Pobrane z: http://resource.history.org.ua/cgi-bin/eiu/history.exe?Z21ID=&I21DBN=DOP&P21DBN=EIU&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=eiu_all&C21COM=S&S21CNR=20&S21P01=0&S21P02=0&S21P03=TRN=&S21COLORTERMS=0&S21STR=revoljutsija_gidnosti.
Hurska-Kowalczyk, L. (2022). Organisations Established by the Parliamentary Opposition during the Euromaidan in Ukraine. Athenaeum. Polskie studia politologiczne, 76, 173–186. DOI: http://dx.doi.org/10.15804/athena.2022.76.09.
Hurska-Kowalczyk, L. (2023). Rola zjednoczenia opozycyjnego „Ludowa Rada Ukrainy” w Euromajdanie. Historia i Polityka, 43, 39–53. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/HiP.2023.003.
Initsiatorom „dyktatorskykh zakoniv” buv Yanukovych – HPU. (2015). Pobrane z: https://imi.org.ua/news/initsiatorom-priynyattya-diktatorskih-zakoniv-buv-yanukovich-gpu-i13199.
Kabinet Ministriv Ukrainy. (2014). Postanova vid 22 sichnia 2014 r. nr 13 Kyiv Pro vnesennia zmin do punktu 12 Pravyl zastosuvannia spetsialnykh zasobiv pry okhoroni hromadskoho poriadku. Pobrane z: https://ips.ligazakon.net/document/view/kp140013?an=1&ed=2014_01_22.
Khomenko, S. (2014). Zakon ne diie: aktyvisty Yevromaidanu zalyshaiutsia za gratamy. Pobrane z: https://www.bbc.com/ukrainian/politics/2014/01/140115_euromaidan_amnesty_sx.
Khronolohiya ukraiins’koi Revoluciyi hidnosti (21 lystotada 2013 roku–27 lutoho 2014 roku). (2014). W: О. Zadorozhniy (red.). Ukrains’ka revoluciya hidnosti, ahresija RF i mizhnarodne prawo (ss. 944–981). Kyiv: K.I.S.
Kodeks Ukrainy pro administratyvni pravoporushennia. (1984). Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainskoi RSR, 51, poz. 1122. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/80731-10#Text.
Konstytutsiia Ukrainy. Pryiniata na piatii sesii Verkhovnoi Rady Ukrainy 28 chervnia 1996 roku. (1996). Kyiv: Pravo.
Koshkina, S. (2015). Maidan. Nierasskazanaia istoriia. Kiyev: Brait Star Pablishyng.
Kryminalnyi kodeks Ukrainy. (2001). Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, 25–26, poz. 131. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2341-14#Text.
Lukianiuk, V. (2014). Revoliutsiia Hidnosti. Pobrane z: https://www.jnsm.com.ua/h/0119P/.
Matviichuk, O. (2015). Podii Yevromaidanu ta prava liudyny. W: O. Martynenko, Ye. Zakharov (red.). Prava liudyny v Ukraini – 2014. Dopovid pravozakhysnykh orhanizatsii (ss. 23–35). Kharkiv: Vydavnytstvo prava liudyny.
Nesvoboda slova. (2014). Pobrane z: https://www.holosameryky.com/a/rl-freedom-of-speech-no/1832058.html.
Nikitin, I. (2020). Dyktatorski zakony 16 sichnia: yak Ukrainu namahalysia peretvoryty na Rosiiu. Pobrane z: https://news.obozrevatel.com/ukr/society/zakoni-16-sichnya.htm.
Plan dii vid opozytsii: Narodna rada, vidstavka Yanukovycha i nova Konstytutsiia. (2014). Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/news/2014/01/19/7009930/.
Podatkovyi kodeks Ukrainy. (2011). Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, 13–14, 15–16, 17, poz. 112. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2755-17#Text.
Popov, O. (2014). 5 pohroz karnoi vidpovidalnosti za naklep. Pobrane z: https://jurliga.ligazakon.net/analitycs/104194_5-pogroz-karno-vdpovdalnost-za-naklep.
Pshonka: Zakon pro amnistiyu nabude chynnosti 17 lutoho. Ludei zvilniat protiahom misiatsia. (2014). Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/news/2014/02/16/7014035/.
Ptashka, K. (2015). Spliundrovana demokratiia abo „Dyktatorski zakony” 16-ho sichnia 2014. Pobrane z: https://uain.press/articles/662356-662356#google_vignette.
Ptitsyn, S. (2013). Yevromaidan u tsyfrakh. Pobrane z: https://tyzhden.ua/ievromajdan-u-tsyfrakh/.
Rada sprostyla zniattia nedotorkanosti z deputativ. (2014). Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/news/2014/01/16/7009709/.
Rakhmanyn, S. (2014.01.17–24). U strakha prava velyky. Dzerkalo tyzhnia, 1. Pobrane z: https://zn.ua/columnists/u-straha-prava-veliki-137157_.html.
Rozporiadzhennia Kabinetu Ministriv Ukrainy vid 21. 11. 2013 r. nr 905-r „Pytannia ukladannia Uhody pro asotsiatsiiu mizh Ukrainoiu, z odniiei storony, ta Yevropeiskym Soiuzom, Yevropeiskym Spivtovarystvom z atomnoi enerhii i yikh derzhavamy-chlenamy, z inshoi storony”. (2013). Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/905-2013-%D1%80#Text.
Rudenko, Ye., Sarakhman, Э. (2020). Kulturnyi kod Maidana. Kto prydumal „Nebesnuiu sotniu”, „Revoliutsyiu Dostoynstva”, i kak „Plyne kacha” stala vtorym himnom. Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/rus/articles/2020/02/21/7241172/.
Stadnyk, H. (2014). Eksperty: zakhoplennia ODA – diya, shcho sebe vypravdala. Pobrane z: https://www.dw.com/uk/експерти-захоплення-ода-дія-що-себе-виправдала/a-17438105.
Transparency International vbachaie v zakoni Kolesnichenka-Oliinyka instrument represii. (2014). Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/news/2014/01/17/7009795/.
Transparency International. (2014). Zakon Oliinyka-Kolesnichenka znyshchyt bud-yaki proiavy hromadskoi nepokory. Pobrane z: https://www.unian.ua/politics/873283-transparency-international-zakon-oliynika-kolesnichenka-znischit-bud-yaki-proyavi-gromadskoji-nepokori.html.
Tsentr Razumkova. (2014). Zakon Kolesnichenka-Oliinyka mozhe maty neperedbachuvani naslidky dlia terytorialnoi tsilisnosti derzhavy. Pobrane z: https://detector.media/infospace/article/89412/2014-01-17-zakon-kolesnichenka-oliynyka-mozhe-maty-neperedbachuvani-naslidky-dlya-terytorialnoi-tsilisnosti-derzhavy-tsentr-razumkova/.
Tymoshchuk, V. (2014). Skandalni zakony 16 sichnia: dokladnyi analiz. Pobrane z: https://tsn.ua/blogi/themes/law/zakoni-16-sichnya-scho-voni-zminyat-dlya-kozhnogo-ukrayincya-330702.html.
Vanchuk, I. (2018). State Policy in the Field of legal Regulation: The Real State and Prospects. Visegrad Journal on Human Rights, 3, 36–40. Pobrane z: https://journals.indexcopernicus.com/api/file/viewByFileId/769078.pdf.
V tsentre Kyeva massovye stolknovenyia s boitsamy Vnutrennykh voisk. (2014). Pobrane z: https://www.057.ua/news/457218/v-centre-kieva-massovye-stolknovenia-s-bojcami-vnutrennih-vojsk-obnovlaetsa-foto-video.
V Ukraini stvoreno Narodnu Radu zamist Verkhovnoi. (2014). Pobrane z: https://www.pravda.com.ua/news/2014/01/22/7010781/.
Yablonskyi, V. (2014). Pro stan rozvytku hromadianskoho suspilstva v Ukraini: zahalni tendentsii, rehionalni osoblyvosti: analitychna dopovid. Kyiv: NISD.
Zaiava shchodo podii u Verkhovnii Radi Ukrainy 16 sichnia 2014 roku. (2014). Pobrane z: https://pravo.org.ua/zayava-shhodo-podij-u-verhovnij-radi-ukrayiny-16-sichnya-2014-roku/.
Zakonom Kolesnichenka-Oliinyka VR „pokarala" hromadianske suspilstvo za Yevromaidan – Instytut media prava. (2014). Pobrane z: http://ua.interfax.com.ua/news/general/186201.html.
Zakon Ukrainy nr 737-VII vid 29.01.2014 „Pro usunennia nehatyvnykh naslidkiv ta nedopushchennia peresliduvannia ta pokarannia osib z pryvodu podii, yaki maly mistse pid chas provedennia myrnykh zibran”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 12, poz. 185. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/737-18.
Zakon Ukrainy nr 721-VII vid 16.01.2014 „Pro vnesennia zmin do Zakonu Ukrainy Pro sudoustrii i status suddiv ta protsesualnykh zakoniv shchodo dodatkovykh zakhodiv zakhystu bezpeky hromadian”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 22, poz. 801. Pobrane z: http://zakon1.rada.gov.ua/laws/show/721-18.
Zakon Ukrainy nr 722-VII vid 16.01.2014 „Pro vnesennia zmin do deiakykh zakonodavchykh aktiv Ukrainy shchodo vidpovidalnosti za vchynennia administratyvnykh pravoporushen pid chas provedennia futbolnykh matchiv”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 22, poz. 811. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/722-18.
Zakon Ukrainy nr 723-VII vid 16.01.2014 „Pro vnesennia zmin do deiakykh zakonodavchykh aktiv Ukrainy shchodo vidpovidalnosti za administratyvni pravoporushennia u sferi zabezpechennia bezpeky dorozhnoho rukhu, zafiksovani v avtomatychnomu rezhymi”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 22, poz. 803. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/723-18.
Zakon Ukrainy nr 724-VII vid 16.01.2014 „Pro vnesennia zmin do rehlamentu Verkhovnoi rady Ukrainy”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 22, poz. 804. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/724-18.
Zakon Ukrainy nr 725-VII vid 16.01.2014 „Pro vnesennia zmin do Kryminalnoho protsesualnoho kodeksu Ukrainy shchodo zaochnoho kryminalnoho provadzhennia”. (2014). Vidomosti Verkhovnoi Rady, 22, poz. 804. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/725-18.
Zakon Ukrainy nr 4572-VI vid 22.03.2012 „Pro hromadski obiednannia”. (2013). Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, 1, poz. 1. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/4572-17#Text.
Zakon Ukrainy nr 1280-IV vid 18.11.2003 „Pro telekomunikatsii”. (2004). Vidomosti Verkhovnoi Rady Ukrainy, 12, poz. 155. Pobrane z: https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1280-15#Text.
Za period z 14 po 17 sichnia Verkhovna Rada Ukrainy ukhvalyla 11 zakoniv ta 1 Postanovu. (2014). Pobrane z: https://www.rada.gov.ua/news/Povidomlennya/87046.html.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Liana Hurska-Kowalczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 67
Liczba cytowań: 0
