Pozycja Sinn Féin w systemie partyjnym Irlandii oraz Irlandii Północnej
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.003Słowa kluczowe
Sinn Féin, partia polityczna, system partyjny, wybory, Irlandia, Irlandia Północna, Zjednoczone KrólestwoAbstrakt
Artykuł jest poświęcony najstarszej irlandzkiej partii politycznej – Sinn Féin – która w ostatnich latach stała się kluczowym elementem irlandzkiego i północnoirlandzkiego systemu partyjnego, uzyskując rekordowo wysokie wyniki w wyborach do irlandzkiej Izby Reprezentantów oraz Zgromadzenia Irlandii Północnej. Analizując najważniejsze wydarzenia polityczne wpisane w historię Sinn Féin oraz ewolucję jej programu politycznego, autorzy starają się wskazać na główne przyczyny tak dużej popularności partii, która przez długi czas uznawana była za radykalną i doktrynerską. Za pomocą metody historycznej oraz metody analizy instytucjonalno-prawnej dokonują weryfikacji hipotezy, że aktualna pozycja Sinn Féin jest z jednej strony następstwem normalizacji sytuacji po obu stronach granicy, z drugiej zaś – jest związana z pewnymi ważnymi wydarzeniami, które w ostatnim czasie nastąpiły w Irlandii oraz Irlandii Północnej.
Bibliografia
Arthur, P. (1990). The Party System in Northern Ireland since 1945. W: A. Seldon (red.). UK Political Parties since 1945 (ss. 110–121). London: Philip Allan.
Bachrynowski, S. (2009). Między angielskim lwem a irlandzką harfą: myśl polityczna irlandzkiego ruchu republikańskiego. Kalisz: Wydawnictwo Uczelni Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego.
Barton, B., Roche P. J. (2009). The Northern Ireland Question: The Peace Process and the Belfast Agreement. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
The Belfast Agreement: An Agreement Reached at the Multi-Party Talks on Northern Ireland. (1998). Pobrane z: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1034123/The_Belfast_Agreement_An_Agreement_Reached_at_the_Multi-Party_Talks_on_Northern_Ireland.pdf.
Bisztyga, A. (2007). System partyjny Republiki Irlandii. Studia Politicae Universitatis Silesiensis, 3, 123–151.
Coakley, J. (2002). Introduction: Constitutional Innovation and Political Change in Twentieth-Century Ireland. W: J. Coakley (red.). Changing Shades of Orange and Green: Redefining the Union and the Nation in Contemporary Ireland (ss. 1–29). Dublin: University College Dublin Press.
Coogan, T. P. (2000). The I.R.A. New York: Harpercollins Publishers.
Danel, Ł. (2022). Zrozumieć Brexit. Przyczyny wystąpienia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Dańda, A. (2010). System partyjny Irlandii. W: B. Kosowska-Gąstoł (red.). Systemy partyjne państw Unii Europejskiej (ss. 179–192). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Éire Nua. The Social and Economic Programme of Sinn Féin. (1971). Dublin: Sinn Féin.
English, R. (2003). Armed struggle. The History of the IRA. London: Palgrave Macmillan.
Evans, J., Tonge, J. (2009). Social Class and Party Choice in Northern Ireland’s Ethnic Blocs. West European Politics, 32(5), 1012–1030. DOI: https://doi.org/10.1080/01402380903065157.
Evans, J., Tonge, J. (2013). From Abstentionism to Enthusiasm: Sinn Féin, Nationalist Electors and Support for Devolved Power-sharing in Northern Ireland. Irish Political Studies, 1(28), 39–57. DOI: https://doi.org/10.1080/07907184.2012.684681.
Farrell, D. M. (2011). Electoral Systems. A Comparative Introduction. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Field, L. (2020). Irish General Election 2020: two-and-a-half party system no more? Irish Political Studies, 35(4), 615–636. DOI: https://doi.org/10.1080/07907184.2020.1762284.
Frampton, M. (2009). The Long March: Political Strategy of Sinn Féin, 1981–2007. Basingstoke: Palgrave Macmillan.
Gallagher, F. (2005). The Four Glorious Years: 1918–1921. Dublin: Blackwater.
Gallagher, M. (2011). Ireland’s Earthquake Election: Analysis of the Results. W: M. Gallagher, M. Marsh (red.). How Ireland Voted 2011. The Full Story of Ireland’s Earthquake Election (ss. 139–171). London: Palgrave Macmillan.
Gallagher, M. (2021). The Results Analysed: The Definitive End of the Traditional Party System? W: M. Gallagher, M. Marsh, T. Reidy (red.). How Ireland Voted 2020. The End of an Era (ss. 165–196). Cham: Palgrave Macmillan.
Gallagher, M., Marsh, M., Reidy, T. (red.). (2021). How Ireland Voted 2020. The End of an Era. Cham: Palgrave Macmillan.
Hansen, M. E. (2009). The Positions of Irish Parliamentary Parties 1937–2006. Irish Political Studies, 24(1), 29–44. DOI: https://doi.org/10.1080/07907180802551076.
Kenny, C. (2020). The Enigma of Arthur Griffith: ‘Father of Us All’. Newbridge: Merrion Press.
Konarski, W. (1994). A Predominant Party System: The Case of Ireland. Warsaw: wydawca nieznany.
Konarski, W. (2001). Pragmatycy i idealiści. Rodowód, typologia i ewolucja ugrupowań politycznych nacjonalizmu irlandzkiego w XX wieku. Pułtusk: Wyższa Szkoła Humanistyczna, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych.
Leahy, P. (2021). Campaign Strategies: The Inside Story of How the Election was Fought. W: M. Gallagher, M. Marsh, T. Reidy (red.). How Ireland Voted 2020. The End of an Era (ss. 71–92). Cham: Palgrave Macmillan.
Leszczyński, P. A. (2018). Irlandia Północna. Między przeszłością a nadzieją trwałej regulacji pokojowej. Gorzów Wielkopolski: Wojewódzki Ośrodek Metodyczny.
McGee, O. (2015). Arthur Griffith. Newbridge: Merrion Press.
McKittrick, D., McVea, D. (2012). Making Sense of the Troubles: A History of the Northern Ireland Conflict. London–New York: Penguin.
Müller, S., Regan, A. (2021). Are Irish voters moving to the left? Irish Political Studies, 36(4), 535–555. DOI: https://doi.org/10.1080/07907184.2021.1973737.
Murphy, M. C. (2021). Brexit and the Election: The Issue That Wasn’t. W: M. Gallagher, M. Marsh, T. Reidy (red.). How Ireland Voted 2020. The End of an Era (ss. 93–111). Cham: Palgrave Macmillan.
Nieminen, T., Chastelain de, J., Sens, A. (2005). Report of the Independent International Commission on Decommissioning. Pobrane z: https://cain.ulster.ac.uk/events/peace/decommission/iicd260905.pdf.
Nordsieck, W. (2023). Parties and Elections in Europe. Pobrane z: http://www.parties-and-elections.eu/ireland.html.
Park, K., Suiter, J. (2021). Media and the Election: Social and Traditional Media Narratives in the Campaign. W: M. Gallagher, M. Marsh, T. Reidy (red.). How Ireland Voted 2020. The End of an Era (ss. 113–134). Cham: Palgrave Macmillan.
Płachecki, J. (2010). System polityczny Irlandii. Ewolucja i współczesne wyzwania. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa.
Radden Keefe, P. (2019). Say Nothing: A True Story of Murder and Memory in Northern Ireland. Glasgow: William Collins.
Rafter, K. (2005). Sinn Féin 1905–2005: In the Shadow of Gunmen. Dublin: Gill & Macmillan.
Sinn Féin. (1992). Towards a Lasting Peace in Ireland. Pobrane z: https://www.sinnfein.ie/contents/15212.
Sinn Féin. (2013). Sinn Féin Constitution and Rules. Pobrane z: https://www.politicalpartydb.org/wp-content/uploads/Statutes/Ireland/Ireland_Sein-Fein_2013.doc.
Wallner, M. (2020). System rządów Irlandii. Rzecz o podziale władzy w systemie parlamentarno-gabinetowym. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Wawrowski, Ł. (2023). System wyborczy w Irlandii – specyfika i wpływ na procesy decyzyjne. W: M. Dworski, M. Wallner (red.). Irlandia 1921–2021. Studia i szkice o państwie, prawie i polityce (ss. 153–193). Warszawa: Instytut De Republica.
White, A. (2020). Ireland’s Election 2020: The Shape of Things to Come? Studies: An Irish Quarterly Review, 109(435), 267–275. DOI: https://doi.org/10.1353/stu.2020.0015.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Łukasz Danel, Michał Wallner
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 274
Liczba cytowań: 0
