Baltic Sea during the Cold War: Polish-Soviet Maritime Cooperation
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.014Słowa kluczowe
political and military situation in Europe in 1945–1991, international security, cooperation between the Polish Navy and the United Baltic Fleet, maritime security of a stateAbstrakt
The end of hostilities on the European continent brought a hot war to a close but started the Cold War. Differences in the approach to many political and military issues of the future world created a divide among the allies. Each of them wanted to play a dominant role in the new reality. The possession of dreadful new weapons, nuclear weapons, singled out two of the most important “players” in the new world – namely, the United States of America and the Soviet Union. They were quickly identified as “superpowers”. The European continent, battered by World War II, was divided into two almost equal parts (arrangements in Tehran between Great Britain and the USSR, confirmed in Yalta), with the border running through the German territory. The dynamics of political changes in Europe led to the formation of the so-called Treaty of Dunkirk.
At that time the Baltic Sea was the lens in which political and military events on the European continent focused. When the temperature in the East-West relations was rising, conceptual work began on the use of NATO and Warsaw Pact naval forces in the Baltic Sea. That work was subsequently verified during exercises that both sides conducted in this water region. The Baltic Straits were the proverbial “apple of one’s eye” – controlled by NATO naval forces but craved for by the naval forces of the United Baltic Fleet, seeking to take them over. And that was the most important problem of the Cold War: what to do and how to move the naval forces of the United Baltic Fleet to the North Sea. NATO, on the other hand, contemplated what to do and how to prevent that undertaking from happening. The Warsaw Pact’s concepts included the conquest of the Baltic Straits, occupation of the Jutland Peninsula, and launch of sea and land operations in the west direction. It was also assumed that NATO naval forces could carry out operations from the sea to the coast of the Polish People’s Republic and to that of the German Democratic Republic. Therefore, those variants were analyzed and exercised within the United Baltic Fleet and under the so-called combined forces (land and air).
This article has been prepared based on Polish and foreign literature as well as archival materials from the Archives of the Institute of National Remembrance in Gdańsk, the Archives of New Records in Warsaw, and the Naval Archives in Gdynia.
Bibliografia
AMW [Naval Archive], Sign. 231/2, Orders and orders of the Ministry of National Defense and Documentation of the Naval Command [hereinafter DMW] Order No. 058 / Oper. of July 21, 1950 on the State of Training in the Navy, 90.
AMW, Sign. 3533/75/21, Vol. 157, Documentation of the DMW, Plans for the Expansion of the MW, 82–89.
AMW, Sign. 3596/78/13, Vols. 9 and 10, Command of the Polish Navy, Division I of the Main Staff of the Polish Navy, Correspondence with the Baltic Fleet of the USSR and LMW of the GDR, 9–10, 16.
AMW, Sign. 3558/76/2, Documentation of the DMW, the Main Staff of the Polish Navy, Branch I of the Main Staff of the Ministry of Defense, 14, Reports on Training and Discussion of Exercises (1966–1967), 93–119.
IPN [Institute of National Remembrance], Ref. BU1420/1, Documents of Cooperation of the Ministry of Defense with FB USSR, LMW GDR and Districts and Types of Troops of 21.3.1958 On the Partial Basing of Part of the Soviet Union’s Fleet Forces in Naval Bases, Ports and Airports of the People’s Republic of Poland in Cases Where the Situation Requires It, 132–148, 145–146, 147, 148.
IPN, Ref. BU1420/108 4046/92/655, Order of the Minister of National Defense No Pf 4/szkol. Oper. 13.4.1988, 6.
IPN, Ref. BU02958/87, Folder – Interstate Agreements 28.11.1963–15.11.1974, Protocols and Agreements on Cooperation between the Polish Navy and the Naval Forces of the Baltic Fleet of the USSR and the People’s Fleet of the GDR, 350, 351, 354.
Będźmirowski, J. (2001a). Kształcenie kadry zawodowej dla Polskiej Marynarki Wojennej w latach 1946–1989. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej .
Będźmirowski, J. (2001b). Łączność i obserwacja w Polskiej Marynarce Wojennej 1918–1989. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
Będźmirowski, J. (2007). Współpraca Marynarki Wojennej PRL z flotami wojennymi Związku Radzieckiego i Niemieckiej Republiki Demokratycznej w zakresie kształcenia kadr. Toruń: Adam Marszałek.
Będźmirowski, J. (2012). Marynarka Wojenna w polskiej polityce zagranicznej w latach 1918–1947. Gdańsk: Athenae Gedanenses.
Brzeziński, Z. (1964). Jedność czy konflikty. Londyn: Odnova.
Gorszkow, S. (1979). Potęga morska współczesnego państwa. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej.
Nalepa, E.J. (1995). Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943–1968. Warszawa: Bellona.
Przybylski, J. (2005). Geneza powstania i funkcjonowanie Zjednoczonej Floty Bałtyckiej Układu Warszawskiego oraz rozwój, miejsce i zadania w niej Marynarki Wojennej PRL. In: A. Drzewiecki (Ed.). Konflikt zbrojny na Bałtyku w koncepcjach ideologii zimnowojennej po 1945 roku (pp. 59–63). Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
Przybylski, J. (2007). Marynarka wojenna 1945–1995. [Typescript in the possession of the Author]. Gdynia.
Puchała, F. (2010a). Polska kluczem w rękach ZSRR. Polska Zbrojna, 40, 66–68.
Puchała, F. (2010b). Wybrane zagadnienia przygotowania Sił Zbrojnych PRL do działań wojennych (1945–1990), Przegląd Historyczno-Wojskowy, 11(4), 107–186.
Puchała, F. (2011). Sekrety Sztabu Generalnego pojałtańskiej Polski. Warszawa: Bellona.
Rola i zadania MW lata 70. XX wieku. (1979). [Typescript of a lecture by the commander of the Polish Navy, in the possession of the Author].
Ruge, F. (1959). Zadania małych flot wojennych w systemie NATO. Wojskowy Przegląd Zagraniczny, 4, 33–38.
Secret Report No. 2 NAP/R/3, Naval Attache Warsaw to D.N.1 Admirality. (1946, January 16). British Embassy. [Original document in the possession of the Author].
Szubrycht, T. (2008). Lekkie nawodne siły uderzeniowe na Bałtyku w okresie zimnej wojny. Gdynia: Akademia Marynarki Wojennej.
Werblan, A. (2009). Stalinizm w Polsce. Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze i Literackie.
Zając, J. (Ed.). (2005). Polska w stosunkach międzynarodowych 1945–1989. Wybór dokumentów. Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Jerzy Będźmirowski, Miłosz Gac, Jakub Kufel
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 145
Liczba cytowań: 0