Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Rada Naukowa
    • Redaktorzy tematyczni
    • Zespół Recenzentów (2020-2021)
    • Standardy etyczne
    • Opłaty
    • Indeksowanie
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Historia i Polityka

Przysposobienie wojskowe w polskich szkołach w latach 1918–1939
  • Strona domowa
  • /
  • Przysposobienie wojskowe w polskich szkołach w latach 1918–1939
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 45 (52) (2023) /
  4. Artykuły

Przysposobienie wojskowe w polskich szkołach w latach 1918–1939

Autor

  • Ireneusz Ciosek Uniwersytet Jana Kochanowskiego, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Kielce https://orcid.org/0000-0002-7517-5329

DOI:

https://doi.org/10.12775/HiP.2023.025

Słowa kluczowe

państwo, szkoła, obronność, hufiec, szkolenie, wojsko

Abstrakt

Na początku lat 20. XX wieku koła rządowe II Rzeczypospolitej w trosce o bezpieczeństwo państwa i przysposobienie obywateli do jego obrony postanowiły zorganizować w szkołach średnich tzw. hufce szkolne. Zrzeszały one chłopców klas starszych, którzy pod doświadczonym kierownictwem mieli przechodzić szkolenie rekruckie lub podoficerskie. Podsumowaniem szkolenia był egzamin, którego wynik miał wpływ na dalszą służbę wojskową absolwenta. W planach przysposobienia wojskowego w szkołach średnich uwzględniono również dziewczęta. Celem żeńskich hufców szkolnych było przygotowanie dziewcząt do pełnienia w razie wojny pomocniczej służby wojskowej w dziedzinie sanitarnej, oświatowej, gospodarczej, kancelaryjnej i łączności. Na równi z wyszkoleniem wojskowym postawiono wychowanie fizyczne. Uczestnictwo w żeńskich hufcach, podobnie jak w męskich, na terenie szkoły było dobrowolne. Warunkiem przyjęcia do hufca było ukończenie 16 lat i dobry stan zdrowia zaświadczony przez lekarza.

Bibliografia

Araszkiewicz, W. (1972). Szkoła średnia ogólnokształcąca w Polsce w latach 1918–1932. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Grot, Z., Gaj, J. (1973). Zarys dziejów kultury fizycznej w Wielkopolsce. Poznań: PWN.

Hądzelek, K. (1978). Postulaty Sejmu Nauczycielskiego (1919) w dziedzinie wychowania fizycznego na tle koncepcji edukacji fizycznej Komisji Edukacji Narodowej, „Spuścizna Komisji Edukacji Narodowej w dziedzinie wychowania fizycznego”. Materiały Ogólnopolskiego Sympozjum zorganizowanego z okazji 200. rocznicy powstania Komisji Edukacji Narodowej. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka.

Kęsik, J. (1998). Naród pod bronią, społeczeństwo w programie polskiej polityki wojskowej 1918–1939. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Młodzianowska, H. (1963). Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego w Polsce do roku 1939 (geneza, struktura, organizacja i charakter). Roczniki Naukowe AWF w Warszawie, 2, 355–383.

Pazdur, J. (1971). Dzieje Kielc 1864–1939, t. 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Szkoła junaka: podręcznik instruktora przysposobienia wojskowego. (1933). Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa.

Szymański, L. (1995). Kultura fizyczna w polityce II Rzeczypospolitej. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego.

Wroczyński, R. (1985). Powszechne dzieje wychowania fizycznego i sportu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Zespół Urzędu Wojewódzkiego Kieleckiego I, sygn. 7845, 7873, 7887, 7891, 7897.

Zespół Starostwa Powiatowego Kieleckiego I, sygn. 2232, 2247.

Zespół Zbiór Edmunda Massalskiego, sygn. 108, 320.

„Gazeta Kielecka” 1890, nr 35, 38, 46, 53, 57, 64, 71, 86, 98; 1892, nr 75; 1893, nr 32;1898, nr 102; 1901, nr 66; 1923, nr 12, 14; 1926, nr 47, 97; 1927, nr 45, 46, 47; 1930, nr 2; 1932, nr 4, 47, 332, 334; 1935, nr 41, 43, 45, 195, 332, 334; 1936, nr 51, 161; 1937, nr 102.

„Opinia” 1928, nr 284; 1929, nr 48.

„Wychowanie Fizyczne” 1935, nr 3–4.

Historia i Polityka

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

23-09-2023

Jak cytować

1.
CIOSEK, Ireneusz. Przysposobienie wojskowe w polskich szkołach w latach 1918–1939. Historia i Polityka [online]. 23 wrzesień 2023, nr 45 (52), s. 99–112. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/HiP.2023.025.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 45 (52) (2023)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Ireneusz Ciosek

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.

Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 362
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

państwo, szkoła, obronność, hufiec, szkolenie, wojsko

cross_check

The journal content is indexed in CrossCheck, the CrossRef initiative to prevent scholarly and professional plagiarism

W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa