Postulates and Proposals of Members of the Polish Government-in-Exile for Poland’s Economic Security in the Context of the Reconstruction of the State in 1944–1945: Selected Examples
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2023.011Słowa kluczowe
economy, state reconstruction, the Polish Government-in-ExileAbstrakt
The article aims to indicate selected, postulated directions of Poland’s economic recovery in the early years after World War II, considering the contribution made by the Polish Government-in-Exile (Government of the Republic of Poland in Exile). The analysis includes a query of archival documents from 1944–1945 and a review of scientific literature.
The thesis has been put forward that the substantive developments from the years 1944–1945 prepared by the Government of the Republic of Poland in Exile may constitute a valuable cognitive source for the analysis of possible directions of reconstruction and development of the Polish economy after the destruction caused by the events of World War II.
It has been shown that the Government of the Republic of Poland in Exile created numerous studies on the economic recovery of the country after World War II, even before the armed conflict formally ended. Many of the valuable guidelines referred to the reconstruction and development of the coal mining industry, oil industry, and forest management.
Bibliografia
Albert, A. (1995). Najnowsza historia Polski 1914–1993. Vol. 2. Warszawa: Świat Książki.
Basista, J., Chwalba, A., Czekalski, T., Poleski J., & Stopka, K. (2000). Dzieje Polski. Kalendarium. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Chumiński, J. (2021). „Kadry decydują o wszystkim”. Nowa inteligencja w przemyśle polskim (1945–1946). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Decree of the Polish Committee for National Remembrance (PKWN) of September 6, 1944 on Agricultural Reform. (1945). Journal of Laws, 3(13).
Deklaracja Rady Jedności Narodowej. (1989). Deklaracja Rady Jedności Narodowej O co walczy naród polski, z 15 III 1944 r. In: H. Czarnocka, K. Iranek-Osmecki, & J. Garliński (Eds.). Armia Krajowa w dokumentach. Vol. 3 (p. 363). Szczecin: Wydawnictwo Errata.
Domański, R. (Ed.). (1985). Geografia ekonomiczna Polski. Warszawa: PWE.
Dominiczak, H., Halaba, R., & Walichnowski, T. (1984). Z dziejów politycznych Polski 1944–1984. Warszawa: Książka i Wiedza.
Domke, R. (2009). Propaganda wobec Ziem Odzyskanych w latach 1945–1948. Zarys problematyki. In: M. Bielak, & Ł. Kamiński (Eds.). Letnia szkoła historii najnowszej 2008 (pp. 59–72). Warszawa: IPN.
Duraczyński, E. (1993). Rząd polski na uchodźstwie 1939–1945. Organizacja, personalia, polityka. Warszawa: Książka i Wiedza.
Durakiewicz, M., Osiński, T., & Śladecka, M. (2016). „Rewolucja społeczna” czy „dzika przebudowa”? Przekształcenia własnościowe w Polsce w latach 1944–1956 i ich społeczne skutki. Lublin: IPN. Retrieved from: https://ipn.gov.pl/pl/edukacja-1/wystawy/13811,Rewolucja-spoleczna-czy-dzika-przebudowa-Przeksztalcenia-wlasnosciowe-w-Polsce-w.html.
Explanatory Notes. Note of Polish Crude Oil and Petroleum Products, Requirements Presented to the UNRRA [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Florczak, A. (2014). Uchodźstwo. In: A. Florczak, & A. Lisowska (Eds.). Organizacje międzynarodowe w działaniu (pp. 373–395). Wrocław: OTO Agencja Reklamowa.
Friszke, A. (1998). Emigracja a Kraj (1945–1947). Więź, 9, 98–113
Friszke, A. (1999). Życie polityczne emigracji. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Gajda, A. (2004). Nacjonalizacja przemysłu i przejęcie majątku poniemieckiego na przykładzie dóbr rodziny Enderów w Moszczenicy. Piotrkowskie Zeszyty Historyczne, 6, 375–385.
Gawryszewski, A. (2005). Ludność Polski w XX wieku. Warszawa: PAN IGiPZ.
Getka-Kenig, M. (2020). Powojenna odbudowa stolicy z perspektywy Londynu – działalność Komitetu Obywatelskiego Odbudowy Miasta Stołecznego Warszawy w latach 1944–1946. Dzieje Najnowsze, 52(1), 145–169. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/DN.2020.1.06.
Górecki, D. (2002). Polskie naczelne władze państwowe na uchodźstwie w latach 1939–1990. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Grabowski, W. (2018, September). Straty osobowe II Rzeczypospolitej w latach II wojny światowej. Czy można ustalić dokładną liczbę? Biuletyn IPN, 9, 28–33.
Hładkiewicz, W. (1995). Polska elita polityczna w Londynie 1945–1972. Zielona Góra: Wydawnictwo WSI.
Hułas, M. (1996). Goście czy intruzi? Rząd polski na uchodźstwie. Wrzesień 1939–lipiec 1943. Warszawa: Instytut Historii PAN.
Iwanowski, W. (1961). Wysiłek zbrojny narodu polskiego w czasie II wojny światowej. Vol. 1: Kampania wrześniowa 1939. Warszawa: PAX.
Jankowiak, S. (2018). Jakie powinny być zachodnie granice Polski? Argumenty nie tylko polityczne. In: E. Kledzik, M. Michalski, & M. Praczyk (Eds.). Ziemie Odzyskane. W poszukiwaniu nowych narracji (pp. 227–257). Poznań: Instytut Historii UAM.
Jezierski, A., & Leszczyńska, C. (2003). Historia gospodarcza Polski. Warszawa: Wydawnictwo Key Text.
Kaliński, J. (1977). Plan odbudowy gospodarczej 1947–1949. Warszawa: Książka i Wiedza.
Kaliszuk, M. (1977). Rokowania węglowe polsko-brytyjskie (1926–1939). Przegląd Historyczny, 68(4), 683–698.
Klimkiewicz, T. [1944/1945]. Inwestycje w przemyśle naftowym w pierwszych pięciu latach po wojnie. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Kociszewski, S. (1995). Integracja gospodarcza ziem zachodnich i północnych z Polską 1945–1960. Słupskie Studia Historyczne, 4, 183–204.
Kowalewski, K. [1944]. Przemysł naftowy. Preliminarz sprzętu i urządzeń, które mają być importowane w okresie 5-cioletnim po wojnie z 1 lutego 1944. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Kowalewski, K. [1944/1945]. Przemysł naftowy. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
List L. Zienkowskiego do D.S. Wandycza z dnia 27 grudnia 1944 roku. [1944]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Luszniewicz, J. (2009). Wzorzec radziecki a system gospodarczy Polski w latach 1944–1956. Odwzorowanie, modyfikacja czy rewizja?. In: K. Rokicki, & S. Stępień (Eds.). W objęciach Wielkiego Brata. Sowieci w Polsce 1944–1993 (pp. 95–122). Warszawa: IPN.
Łazor, J. (2016). Import i eksport polskiego węgla w okresie międzywojennym. In: A. Jarosz-Nojszewska, & W. Morawski (Eds.). Problemy energetyczne Polski. Part I: Surowce (pp. 51–69). Warszawa: SGH.
Łazowska, B. (2017). Polskie badania statystyczne w okresie II wojny światowej. Wiadomości Statystyczne, 62(4), 68–85.
Łuczak, Cz. (1993). Polska i Polacy w drugiej wojnie światowej. Poznań: UAM.
Łuczak, Cz. (1994). Szanse i trudności bilansu demograficznego Polski w latach 1939–1945. Dzieje Najnowsze, 26(2), 9–14.
Machcewicz, P. (1999). Druga Wielka Emigracja 1945–1990. Vol. 2: Emigracja w polityce międzynarodowej. Warszawa: Biblioteka „Więzi”.
Madajczyk, Cz. (1970). Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce. Vol. 1. Warszawa: PWN.
Memorandum Rządu RP w sprawie udziału we wspólnej akcji odbudowy Europy. (1947). Przegląd Polski, 10, 35–38.
Ministry of Industry, Trade and Shipping. (1944, October 11). Informacja o przedsięwzięciu wstępnych kroków celem powołania Obywatelskiego Komitetu Odbudowy Warszawy z 11 października 1944. Ministerstwo Przemysłu, Handlu i Żeglugi. Polish Institute and Sikorski Museum in London: Civic Committee for the Reconstruction of Warsaw 1945, PRM. 168/4.
Notatka w sprawie podziału zapotrzebowań powojennych. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Nowosielski, E. (2007). Historyczny przebieg działalności geodezyjnej na rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski w latach 1918–1989. Analecta, 16(1–2), 261–282.
Odbudowa kraju po II wojnie światowej. Podstawy faktyczne i założenia. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Order of the Minister of Industry and Trade of July 31, 1948 Issued in Consultation with the Minister of Treasury and the President of the Central Planning Office on the Creation of the “Central Board of the Wood Industry”. (1948). Polish Monitor, No. A-67.493.
Osękowski, C. (2018). Nowi „Lubuszanie” wobec problemów osadniczych i politycznych na Ziemi Lubuskiej w latach 1945–1956. Opór – przystosowanie – uległość. Studia Paradyskie, 28, 255–291.
Petz, B. (1989). Wojenne plany odbudowy powojennej i ich realizacja do połowy 1946 r. In: W. Długoborski, B. Klimczak, & E. Kaszuba (Eds.). Gospodarcze i społeczne skutki wojny i okupacji dla Polski oraz drogi ich przezwyciężania (pp. 27–46). Wrocław: Akademia Ekonomiczna we Wrocławiu.
Polak, M. (2011). Wizja gospodarki Polski powojennej w programach ekonomicznych uchodźstwa polskiego w Wielkiej Brytanii 1940–1945. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
Program działalności Komitetu Obywatelskiego Odbudowy m.st. Warszawy z 18 grudnia 1944. [1945]. Polish Institute and Sikorski Museum in London: Civic Committee for the Reconstruction of Warsaw 1945, PRM. 168/4.
Przedpelski, M., & Smoliński, S. (1970). Rozwój przemysłu w Polsce Ludowej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 3, 159–169.
Roszkowski, W. (2010). Przekształcenia społeczne i gospodarcze w Polsce w latach 1944–1989. In: P. Machcewicz, & K. Persak (Eds.). Polski wiek XX. Vol. 3: PRL od lipca 1944 do grudnia 1970 (pp. 81–106). Warszawa: Bellona i Muzeum Historii Polski.
Rozbudowa i modernizacja przemysłu. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Schemat podziału inwestycji w Polsce w okresie 26 lat. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Skodlarski, J. (2000). Zarys historii gospodarczej Polski. Warszawa–Łódź: PWN.
Sprawozdanie w przedmiocie strat i szkód wojennych Polski w latach 1939–1945. (1947). Warszawa: Biuro Odszkodowań Wojennych przy Prezydium Rady Ministrów [War Compensation Office at the Presidium of the Council of Ministers].
Stachura, B., & Pazdur, J. (Eds.) (1970). Kieleckie. Rozwój województwa w Polsce Ludowej. Warszawa: PWN.
Sudziński, R. (1999). Stalinizacja polskiej gospodarki. Uwarunkowania wewnętrzne i zewnętrzne oraz przekształcenia strukturalne (1944–1955). Czasy Nowożytne, 6, 117–137.
Surdykowska, S. (2010). Polityka gospodarcza. In: W. Kozub-Ciembroniewicz, & B. Szlachta (Eds.). Polska XX wieku (pp. 307–330). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Szpor, G. (1983). Problemy zatrudnienia w przemyśle ciężkim w latach 1950–1955. Studia i Materiały z Dziejów Śląska, 13, 442–494.
Tarka, K. (2002a). Po stronie zachodu. Rząd polski na uchodźstwie o sytuacji międzynarodowej (1945–1948). Polski Przegląd Dyplomatyczny, 9(5), 63–87.
Tarka, K. (2002b). W oczekiwaniu na wyzwolenie. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie o sytuacji międzynarodowej na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Pamięć i Sprawiedliwość, 2(2), 209–231.
Tarka, K. (2003). Emigracyjna dyplomacja. Polityka zagraniczna rządu RP na uchodźstwie 1945–1990. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.
The British-Polish Coal Agreement. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/19 (National Reconstruction Plans).
The Central Industrial Region – A Polish T.V.A. (1945, February 1). Polish Fortnightly Review, 109, 3. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/19 (National Reconstruction Plans).
The Organization of Safety Measures for Labor and Accident Compensation in Polish Coal-Mining. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/19 (National Reconstruction Plans).
Wandycz, D.S. [1944]. Udział kapitału polskiego i zagranicznego w przemyśle węglowym i naftowym w Polsce, AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/17 (National Reconstruction Plans).
Wandycz, D.S. [1944/1945a]. Odbudowa i roboty publiczne. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wandycz, D.S. [1944/1945b]. Poland’s Requirements of Petroleum Products for the Post-War Period. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wandycz, D.S. [1944/1945c]. Polish Oil Refineries. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wandycz, D.S. [1944/1945d]. Remarks on the Polish Petroleum Industry During World War II. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wolsza, T. (1998). Rząd RP na obczyźnie wobec wydarzeń w kraju 1945–1950. Warszawa: Wydawnictwo DiG.
Wszelaki, J. [1944/1945]. Tezy w sprawie udziału zagranicy w odbudowie Warszawy. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wyciąg z referatu o fachowcach dla planu 5-letniego. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government in Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Wytyczne uruchomienia gospodarstwa leśnego w okresie pierwszych 6 miesięcy. [1944/1945]. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/19 (National Reconstruction Plans).
Zagrodzki, W. [1942]. Zagadnienia przemian gospodarczych i społecznych w Polsce powojennej. October 5, 1942. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/17 (National Reconstruction Plans).
Zienkowski, L. [1944]. Investments in Electrification in the 5-Year Plan of 1 July 1944. AIJP in America, the Polish Government-in-Exile, File: 701/9/20 (National Reconstruction Plans).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Tomasz Landmann, Paweł Olbrycht
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 395
Liczba cytowań: 0
